Surp Giragos Kilisesi’nden Ohannes Ohanyan: Kimse ezilmesin

Fotoğraf: Anadolu Ajansı, haberin içindeki fotoğraf: Yunus Arslan

Ortadoğu’nun en büyük Ermeni Kilisesi olan Diyarbakır’daki Surp Giragos Kilisesi 7 yıl aradan sonra 2022 yılının mayıs ayında yeniden ibadete açıldı.

2015 yılındaki sokak çatışmalarında zarar gören 646 yaşındaki kilise 7 yıl aradan sonra ilk Noel bayramı için hazırlıklarını tamamladı. Noel yortusu için yurt içi ve yurtdışından gelerek, Diyarbakır'da buluşan Ermeniler özlem giderdi.

Diyarbakır Surp Giragos Kilisesi Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Ohannes Gafur Ohanyan, kilisede yürütülen çalışmaları ve Ermeni cemaatinin genel durumunu bianet’e anlattı.

Kilise 7 yıl kapalı kaldı

Ohannes Gafur Ohanyan, yaklaşık 14 yıldır Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı’nın yöneticisi Kilisenin daha önce yıkık olduğunu söyleyen Ohanyan, ilk olarak kilisenin onarım işini yapmaya karar verdiklerini söyledi. Hiçbir kurumdan yardım almadıklarını, dünyanın birçok farklı yerinde yaşayan Ermeniler ve bölgede yaşayan cemaatlerinden aldıkları yardım ile harabe olan kiliseyi onardıklarını belirtti.

Ohannes Ohanyan, ilk olarak 2011 ve 2012 yılında iki ayrı açılış yaptıklarını söyledi. Açılışların ardından yaklaşık 3 yıl boyunca faal olan kilisenin yoğun şekilde ziyaret edildiğini aktaran Ohanyan, 2015 yılında Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yaşanan çatışma ortamından dolayı kilisenin 7 yıl boyunca kapalı kaldığını söyledi.

Çatışma sürecinde tahrip olan kilise için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na müracaat ettiklerini ifade eden Gafur Ohanyan, kilisenin onarım maliyetini bakanlığın üstlendiğini ifade etti. 2 yıla yakın bir süre kilisenin tadilatta kaldığını belirten Ohanyan, 2022 yılının mayıs ayında kilisenin tekrar açıldığını söyledi.Açılışın coşkulu olduğunu aktaran Surp Giragos Kilisesi Vakfı yöneticisi Ohanyan, dünyanın pek çok yerinden Ermeni’nin açılışa katıldığını aktardı.

Kilisenin merkezi bir yapıda olduğunu söyleyen Ohannes Gafur Ohanyan, ziyaretlerin yoğun olduğunu belirtti. Kendi cemaatlerinin de olduğunu ve zaman zaman ayinler de yapıldığını aktaran Ohanyan, çevre illerden ve Avrupa’dan da kiliseyi ziyarete gelenlerin olduğunu söyledi.

"30-40 kişilik bir grup kimliğini değiştirdi"

Diyarbakır içerisinde bir cemaatleri olduğunu aktaran Gafur Ohanyan, özellikle İstanbul’dan yaptıkları etkinliklere ve dini törenlere katılımın olduğunu belirtti. Ohanyan, yapılan ayin ve etkinliklerde kalabalık bir cemaatin toplandığını sözlerine ekledi.

Türkiye’de Ermeni olmanın sıkıntılı bir durum olduğunu söyleyen Kilise Vakfı’ndan Ohannes Gafur Ohanyan, son zamanlarda kimliklerinden kaynaklı herhangi bir saldırıya uğramadıklarını ifade etti. Sur’da yaşanan çatışmalı ortamda yalnızca kendilerinin değil bölgede yaşayan bütün halkın olumsuz etkilendiğini belirtti. Uzun bir süre dini törenlerini ve aktivitelerini yapamadıklarını söyleyen Ohanyan, Ermeni halkı olarak son dönemde yaşadıkları en büyük zorluğun dini mekânlarının kapalı olması olduğunu söyledi.

Kilisenin açılışından sonra Diyarbakır’a kesin dönüş yapan Ermenilerin olmadığını söyleyen Ohanyan, Türkiye’yi terk edenlerin ise oldukça fazla olduğunu ifade etti. Baskılar karşısında kimliklerini gizleyen veya din değiştirmek zorunda kalan Ermenilerden de bahseden Gafur Ohanyan, son 12 yıl içerisinde 30-40 kişilik bir grubun kimliklerini değiştirdiğini söyledi.

Noel Bayramı’nın tüm Hristiyan aleminin bayramı olduğunu aktaran Ohannes Gafur Ohanyan, bayramın tüm insanlığa güzellik getirmesini dilediğini belirterek, yeni yılda hiçbir insanın ezilmediği ve sömürülmediği bir dünya olmasını temenni ettiğini söyledi ve herkesin bayramını kutladığını ifade etti.

Diyarbakır Surp Giragos Ermeni Kilisesi hakkında

1376'da yapıldı. Tarihi Sur İlçesi’nde Ermeniler’in yoğun yaşadığı Fatihpaşa Mahallesi’ndeki Kilise, 1915'e kadar Ermeniler tarafından kullanıldı ancak bu tarihten sonra kentteki Ermenilerin büyük çoğunluğu sürüldü ya da  öldürüldü. 

1. Dünya Savaşı sırasında karargâh olarak kullanılan kilise, daha sonra Sümerbank’ın pamuk deposu olarak işlev gördü. 1960 yılından itibaren tekrar ibadete açılan 3 bin metrekarelik alan üzerindeki Surp Giragos Ermeni Kilisesi, özellikle 1980 yılından sonra kentte kalan Ermeniler’in batı illeri ve Avrupa ülkelerine çeşitli nedenlerle göç etmesi sonucu 2012'ye kadar boş ve harap vaziyette kaldı. 

(YA/EMK)