Suriye: Ulusal Diyalog Konferansı sonuç bildirgesi açıklandı

Geçici fiili yönetimin ani kararıyla 24-25 Şubat'ta Şam'da toplanan "Suriye Ulusal Diyalog Konferansı"nın Sonuç  Bildirgesi, çalışma gruplarının sonuç metinleri derlendikten sonra Salı akşam saatlerinde Konferans katılımcılarıyla birlikte Suriye ve dünya kamuoyuna açıklandı.

Temsil ve katılım sorunları

VoA'dan Hediye Levent'in haberine göre, "Suriye’nin kuzeydoğusunda Kürtlerin kontrolündeki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi konferansa davet edilmemişti. Özerk yönetimin kontrolündeki bölgede faaliyet gösteren 30’dan fazla siyasi parti ve hareket ortak bir açıklama yaparak konferansı “Suriye’nin devam eden gerçek sorunlarına çözüm bulunmasına katkı sağlamayacak değersiz ve anlamsız sembolik bir konferans” olarak nitelediler. 

Suriye’deki yeni yönetim Kürtlerin öncülüğünü yaptığı özerk yönetime bağlı Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kendini lağvederek geçiş döneminin Savunma Bakanlığına katılmasını istemişti. Taraflar arasında hala müzakere sürecinin açık olduğu belirtilirken özerk yönetimin bir diyalog konferansı yapmaya hazırlandığı öne sürülüyor.

Dürziler de SDG gibi silah bırakmayı reddetmişti. Ulusal Diyalog Konferansı sürerken Süveyda merkezli bazı silahlı grupların yeni yönetime yönelik sert eleştiriler yaptıkları açıklamaları geldi.

Ulusal Diyalog Konferansı hazırlık komitesinin yaklaşık 4 bin kişiyi konferansa davet ettiği ve buna ek olarak 700 yazılı görüş aldığı belirtildi. Buna karşılık ilk günkü programda yaklaşık 550 temsilcinin hazır bulunduğu tahmin ediliyor. 

Konferansta ülkeyi oluşturan tüm dinsel-mezhepsel ve etnik azınlıkların temsil edilmemeleri eleştirileri derinleştirdi.

Sonuç Bildirgesi dünya kamuoyuna Esad yönetiminden devralınan Suriye devlet haber ajansı SANA tarafından yayımlandı. 

Sonuç Bildirgesi: "Özgürlük, adalet ve hukuk devleti olan yeni Suriye"

▶ ‘’Toplumun bütün kesim ve sınıflarının huzurunda, uyum ve yüce ulusal çıkarların gözetildiği bir ortamda, bugün Şam’daki Halk Sarayı’nda Ulusal Diyalog Konferansı düzenlendi. Cumhurbaşkanı tarafından konferansın açılışının ardından katılımcılar diyalog salonlarına dağıtıldı ve [üllkenin kaderine ilişkin] çeşitli meseleler hakkında şeffaf ve kapsamlı bir tartışma süreci başlatıldı ve 18 sonuca ulaşıldı. Sonuçlar şunlar:

▶ Suriye Arap Cumhuriyeti’nin birliğini, tüm toprakları üzerindeki egemenliğini korumak, her türlü parçalanma ve bölünmeyi veya vatanın herhangi bir parçasından taviz vermeyi reddetmek.

▶ İsrail’in Suriye topraklarına yönelik müdahalesini, Suriye devletinin egemenliğinin açık bir ihlali olarak kınayarak, derhal ve koşulsuz olarak geri çekilmesini talep etmek, İsrail Başbakanı’nın kışkırtıcı açıklamalarını reddetmek ve uluslararası toplum ve bölgesel örgütleri Suriye halkına karşı sorumluluklarını yerine getirmeye, saldırı ve ihlallerin durdurulması için baskı yapmaya çağırmak.

▶ Silahların devletle sınırlandırılması, profesyonel bir ulusal ordunun kurulması, resmi kurumlar dışındaki silahlı oluşumların hukuk dışı gruplar olarak değerlendirilmesi.

▶ Geçiş döneminin gerekleriyle uyumlu, anayasal boşluğun doldurulmasını garanti altına alan ve Suriye devlet aygıtının çalışmalarının hızlandırılmasını sağlayacak geçici bir anayasa bildirgesinin yayınlanmasının hızlandırılması.

▶ Yetki ve adil temsil standartlarına uygun olarak yasama organının görevlerini üstlenecek olan geçici yasama konseyinin oluşumunun hızlandırılmasının gerekliliği.

▶ Ülke için güçler arası dengeyi sağlayan, adalet, özgürlük ve eşitlik değerlerini pekiştiren, hukuk devleti ve kurumlarını kuran kalıcı bir anayasa taslağı hazırlamak üzere anayasa komitesi kurulması.

▶ Özgürlüğün toplumda en yüce değer olarak güçlendirilmesi, Suriye halkının kanıyla bedel ödediği değerli bir kazanım olarak değerlendirilmesi, düşünce ve ifade özgürlüğünün sağlanması.

▶ İnsan haklarına saygı, kadınların her alanda rolünün desteklenmesi, çocukların haklarının korunması, özel gereksinimli bireylerin bakımı ve gençlerin devlet ve toplumdaki rolünün etkinleştirilmesi.

▶ Vatandaşlık ilkesinin tesis edilmesi, ırk, din veya mezhep temelinde her türlü ayrımcılığın reddedilmesi, etnik ve dinsel kotalardan uzak, eşit fırsatlar ilkesinin gerçekleştirilmesi.

▶ Suç ve ihlallerden sorumlu olanların hesap vermesini sağlayarak, yargı sistemini yeniden düzenleyerek, adaletin sağlanmasını ve hakların iadesini sağlayacak gerekli mevzuatı ve uygun mekanizmaları yürürlüğe koyarak geçiş adaletini sağlamak.

▶ Suriye halkının tüm unsurları arasında barışçıl bir arada yaşama ilkesini tesis etmek, toplumsal istikrarı ve iç barışı artıracak şekilde her türlü şiddet, tahrik ve intikamı reddetmek.

▶ Toplumun tüm kesimlerinin siyasal yaşama katılımını güvence altına alan ilkelere göre siyasal gelişmenin sağlanması, bu amaçla uygun yasaların çıkarılması, adil ilke ve standartlara uygun siyasal izolasyon prosedürlerinin vurgulanması.

▶ Ekonomik kalkınma çarkını harekete geçirmek, büyümeyi artıran, yatırımı ve yatırımcı korumasını teşvik eden, halkın ihtiyaçlarına cevap veren ve ülkenin refahını destekleyen teşvik edici ekonomik politikalar benimseyerek tarım ve sanayi sektörlerini geliştirmek.

▶ Rejimin devrilmesinden sonra Suriye halkına doğrudan yük haline gelen, halkın acılarını artıran, yeniden yapılanma sürecini ve yerinden edilmiş kişiler ile mültecilerin geri dönüşünü engelleyen Suriye’ye uygulanan uluslararası yaptırımların kaldırılması çağrısında bulunmak.

▶ Kamu kurumlarının verimliliğini artıracak, etkinliğini yükseltecek, yolsuzluk ve idari gevşeklikle mücadeleye yardımcı olacak, işe alım kriterlerini vatanseverlik, dürüstlük ve liyakat temelinde gözetecek şekilde yeniden yapılandırılması ve dijital dönüşüm sürecinin başlatılması.

▶ Sivil toplum kuruluşlarının toplumun desteklenmesine katılımının gerekliliği, sivil toplum örgütlerinin hükümetin yeniden yapılanma çabalarını destekleme rolünün etkinleştirilmesi ve devletin sivil toplum örgütlerini kalkınma ve istikrarın sağlanmasında etkili bir rol üstlenecek şekilde desteklemesi.

▶ Eğitim sisteminin geliştirilmesi, müfredatların yeniden düzenlenmesi, eğitim açıklarını kapatmaya yönelik planların geliştirilmesi, kaliteli eğitimin sağlanması, yeni iş imkânları yaratmak için mesleki eğitime ağırlık verilmesi ve gelecek nesillere daha iyi bir gelecek sağlamak için eğitimin teknolojiyle ilişkilendirilmesi.

▶ Suriye toplumunda diyalog kültürünün güçlendirilmesi, çeşitli düzeylerde ve seviyelerde diyalogların sürdürülmesi ve bunun için uygun mekanizmaların bulunması. Şeffaflık ilkesine bağlılık içinde, Hazırlık Komitesi tarafından Ulusal Diyalog Konferansına katılanların katkılarını ve görüşlerini sunan ayrıntılı bir rapor yayınlanacaktır.

▶ Özgürlüğümüze kavuşmamız için canlarını feda eden şehitlerimizin, tüm yaralıların, gözaltına alınanların, kaybedilenlerin, yerinden edilenlerin, ailelerinin ve yakınlarının ve Suriye halkından fedakarlık yapan herkesin anısına, bu bildirge tüm aktif güçlerin bağlı olduğu ulusal bir antlaşma ve tüzüğü temsil etmekte olup, özgürlük, adalet ve hukuk devleti olan yeni Suriye devletinin inşası sürecinde temel bir adımdır.’’

(AEK)