Manisa'nın Soma İlçesi'nde 301 madencinin hayatını kaybettiği iş cinayeti davasının 20. duruşması Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı.
17 Ekim 2017'de görülen son duruşmada Salih Pehlivanoğlu başkanlığındaki mahkeme heyeti, tutuklu sanıklardan Mehmet Ali Günay Çelik'in tahliyesine adli konrol şartıyla karar vermişti.
Dava öncesi Sosyal Haklar Derneği, Çağdaş Hukukçular Derneği ve Soma Şehit Madenci Aileleri tren istasyonu önünde bir araya gelerek mahkemenin bulunduğu Şehit Murat Öztürk Caddesi'ne kadar yürüyüş yaptı. Yürüyüşe katılanlar arasında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Manisa Milletvekili Tur Yıldız Biçer de vardı.
* Fotoğraf: Akhisar Haber Ajansı
Yol boyunca hayatını kaybeden madencilerin isimlerinin yazılı olduğu pankart taşındı. Yürüyüşün ardından yapılan basın açıklamasında Sosyal Haklar Derneği Ege Bölge Temsilcisi Kamil Kartal şöyle konuştu:
“Çok yoğun bir baskı, şiddet ve yıldırma süreci ile karşı karşıyayız. Tüm bu baskılara rağmen yaklaşık 44 aydır bu mücadeleyi yılmadan, bıkmadan, usanmadan ve adalet yerini bulana kadar, sonuna kadar devam ettirme azmi ile mücadelemizi sürdürüyoruz."
Reddi hakim talebi reddedildi
Yoklamayla başlayan duruşmada 17 Ekim'den itibaren mahkeme dosyasına konulan belgeler okundu. Mehmet Ali Günay Çelik'in tahliye edilmesinin ardından mağdur ailelerin avukatlarının reddi hakim talebinin Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından reddedildiği açıklandı.
Savcı esas hakkında mütalaasını sunmak için davanın bir önceki duruşmasında Manisa Cumhuriyet Başsavcılığında sanıklar ve avukatları tarafından olayın sabotaj olduğuna ilişkin başlattığı soruşturmanın tamamlanmasını stemişti. Okunan belgelerden soruşturmanın hala devam ettiği anlaşıldı.
Avukatlar esas ilişkin görüşlerini sunuyor
Mağdur ailelerin avukatları, mahkeme heyeti değişmeden önce sundukları esas ilişkin görüşlerini tekrar sunmaya başladı. Avukatlar, maden ocağında havalandırma projesinin yapılmadığını ve işçilerden 272'sinin bu nedenle hayatını kaybettiğini, ocakta üretim baskısı olduğunu söylediler.
Söz alan Avukat Berrin Demir, "Ailelerin avukatları esas hakkında yeniden beyanda bulunuyor, çünkü başından beri davayı sürdüren heyet dağıtıldı, yeni heyet bu salonda bugüne kadar neler olduğunu bilmiyor. Çünkü bu heyet madenden sağ kurtulan işçilerin aşağıda olanları anlatırken tanık kürsüsünde kaç kez bayıldığını görmedi" dedi.
Öğlen arasından sonra devam eden duruşmada mağdur ailelerin avukatlarının görüşleri dinlenmeye devam edildi. Avukat Akçay Taşçı beyanında, madenci Süleyman Sarı'nın TBMM araştırma komisyonuna verdiği ifadenin bir bölümünü okuyarak "Bu ocağa sabotaj yapsanız bu kadar insanı öldüremezsiniz" şeklindeki ifadesine dikkat çekti.
Avukat Taşçı: Ocaktaki yapılanma faciayı getirdi
Taşçı sözlerine, ocakta üretilen kömürün yaklaşık 25 milyon ton civarında, buna karşın gelirin ise bir milyar civarında olduğunu belirterek ocaktaki yapılanmanın faciayı getirdiğini iddia söyledi.
Soma Kömür İşletmeleri A.Ş'nin madende 23 farklı taşeron firmayla iş yaptığını, taşeron firmaların çıkardıkları kömür üzerinden işçilere ödeme yapıldığını ve taşeronlar arası rekabet oluşturulduğunu ve bundan dolayı taşeronların işçilere baskı yaptığını dile getirdi.
Taşçı ayrıca firmaların "taşeron" olarak değil "dayıbaşı" olarak adlandırıldığını, dayıbaşıların madenin kadrolu çalışanları olduğunu ancak madene günlük mesailere gelmediğini ifade etti.
Avukat Veysel Gül ise beyanında işletmede çalışan işçilere göstermelik eğitim verildiğini savunarak iş sağlığı ve güvenliğinin göstermelik yapıldığını söyledi. Müdahil avukatlardan Nergiz Aslan ise böyle bir facianın ön görüldüğü bir çok sayıda belge ve rapor bulunduğunu belirterek şirket yetkililerin cezalandırılması talebinde bulundu.
Elmas Yıldırım: Ben oğlumla o gün mezara girdim
Avukatların beyanlarının ardından söz alan madenci yakınları bir an önce davanın karara bağlanmasını talep etti. Hayatını kaybeden madencilerden Kader Yıldırım’ın annesi Elmas Yıldırım şunları söyledi:
"Benim bir oğlum vardı onu benden aldılar. Beni hakim, savcı olarak dinlemeyin insan olarak dinleyin. Bu sanıkları tokatlamak istedim yanlarına gittim, yüzlerine baktım hepsi benim oğlum yaşındaydı, kıyamadım. Ben oğlumla o gün mezara girdim. Gece gündüz acı çekiyorsam bunlar yüzünden. Avukatlara savunma için verdiğiniz parayla madene yatırım yapsaydınız hiçbirimiz burada olmazdık."
Hayatını kaybeden işçilerden Uğur Çolak'ın babası İsmail Çolak ise mahkemeden söz alarak "Ben Soma'da doğdum, büyüdüm. Madencilik hayatıma Can Gürkan'ın çocukluk yıllarında, onların işlettiği maden ocağında başladım. O zamanlar bu kadar güvenlikli bir ortam yoktu. İlkel bir çağ vardı ancak bugünkü halinden daha güvenliydi. Bu aile çok para kazanma hırsı yüzünden 400'ün üzerinde çocuğu babasız bıraktılar" dedi.
Mahkeme Başkanı Salih Pehlivanoğlu sanıkların tutukluluk halinin devamına ve duruşmanın yarın sabah devam etmesine karar verdi.
Ne olmuştu? Manisa'nın Soma İlçesi'nde 13 Mayıs 2014'teki iş cinayetinde 301 madenci hayatını kaybetti. Başlatılan adli süreçte, aralarında Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru ile İşletme Müdürü Akın Çelik'in de aralarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı. İddianame İş cinayetinin yıldönümüne 2 ay kala 2 Mart 2015'te iddianame Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edildi. İddianamede, beşi tutuklu 8 kişi için, "Olası kastla öldürme" suçundan 301 kez 20-25 yıl, "Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan 162 kez 2-6 yıl hapis cezası istendi. Tutuksuz yargılanan 43 sanık için de, "Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçundan 2-15 yıl hapisle cezalandırılmaları istendi. Ancak bu kişilerden, 25'inin cezalarının, kusur durumundan dolayı 3'te 1 oranında artırılması talep edildi. Sekiz tutukludan üçü serbest bırakıldı 25 Aralık 2015'teki duruşmada tutuklu sanıklardan maden mühendisleri Hilmi Kazık ve Yasin Kurnaz, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Mahkeme heyeti değiştirildi Nisan 2017'deki 18. blok duruşmasında davada karar aşmasına gelinse de Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) yaz kararnamesiyle Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Aytaç Ballı ve davanın kıdemli heyet üyesi Esra Dokur’un görev yerlerini değiştirdi. Davanın eski savcısı Şükrü Akyol ise üç duruşma boyunca mütalaa vermemişti. 18. blok duruşmasında davayı alan savcı ise yeni görevlendirilmiş olması nedeniyle esas hakkında mütalaasını sunmak üzere ek süre talep etti. Aytaç Ballı yerine, Afşin Elbistan B Termik Santralinin Çöllolar kömür sahasında yaşanan ve 11 işçinin yaşamını yitirdiği, dokuz işçinin cenazelerinin ise halen toprak altında olduğu iş kazası davasında, sanıklara para cezası veren heyetin başkanı olan Elbistan Ağır Ceza Hakimi Salih Pehlivanoğlu başkanlığında yeni heyet atandı. Heyet, 17 Ekim’de 2017'de görülen 19. blok duruşmasında tutuklu bulunan altı sanıktan emniyet teknikeri ve vardiya amiri olarak görev yapan Mehmet Ali Günay Çelik hakkında, tutuklu kaldığı sürenin cezasını karşıladığı gerekçesiyle ve adli kontrol şartıyla tahliye kararı verdi. Atanan yeni savcı ise davanın sanıkları ve avukatlarının talepleriyle Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı’nda Soma'daki iş cinayetiyle ilgili başlatılan soruşturmanın “gizli” dosyanın beklenmesini isteyerek esas hakkında mütalaasını sunmadı. Davanın sanıkları Cezalandırılmaları istenen sanıklardan tutuklu olan 5 kişi: Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik ve maden mühendisi Ertan Ersoy. Tutuksuz yargılanan 46 sanık ise maden mühendisleri Alp Gürkan, Hayri Kebapçılar, Mustafa Yiğit, Murat Bodur, Haluk Sevinç, Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, Yalçın Erdoğan, Harun Güneş, Fuat Ünal Aydın, emniyet teknikerleri Ergün Yılmaz, Coşkun Derici, Necati Karadeniz ve Harun Yılmaz, Erdem Cambaz, Serkan Kocaman, Soner Günay, Ümit Şahin, Nazmicem Nesemioğulları, Hüseyin Alkan, Adem Ormanoğlu, Burhan Karabaş, Sertaç Büyükgüney, Nimetullah Uğurlu, Efkan Kurt, Mehmet Bayri, Sertan Günay, Batuhan Ünlüyol, Ozan Sezer, Erdoğan Cinoğlu, Halil Sarı, Serhat Dinç, Saltuk Alp Demir, Uğur Karabulut, Serdar Günay, Mehmet Uçgun, Ömer Değirmenci, Fahri Pançar, Olcay Erşin, Mehmet Avcı, Halil Burhan, Hüseyin Ergin, Hilmi Karakoç, Mehmet Erez, Caner Uysal ve Mehmet Ali Günay Çelik'ten oluşuyor. |
(TP)
