"İsrail ve İşgal Altındaki Topraklara insan hakları gözlemcileri yerleştirilmesi yönündeki çağrıyı ilk kez Kasım 2000'de yapmıştık. Şimdi, yaklaşık 18 ay sonra ve büyük çoğunluğu sivil olan en az 1200 Filistinli ve 300 İsraillinin öldürülmesinden sonra, uluslararası topluluk hala felç olmuş gibi hareketsiz."
Dün (3 Nisan) yayımladığı bir basın açıklamasıyla İsrail'in Filistin'de uyguladığı insan hakları ihlallerini ve Filistinliler arasında yaygınlaşan kanun dışı öldürmeleri kınayan UAÖ, insan hakları ihlallerine askeri müdahale ile karşılık vermenin bölgedeki şiddet döngüsünü tetikleyeceğini belirtti.
Af Örgütü açıklamasında, "Etkili olabilecek her türlü ateşkes veya barış, bu çatışmaların insan hakları ihlalleri nedeniyle alevlendiği gerçeğinin üstünde durmalıdır. Herkes için insan haklarını önemsemeyen bir ateşkes güvenliği sağlayamaz"dedi.
Af örgütünün açıklamasında değindiği insan hakları ihlalleri şöyle:
* 29 Mart'ta Başkan Yaser Arafat'ın bürosuna yapılan bir saldırıyla başlayan; İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (İSK) Ramallah'ı işgali sırasında, İSK sokağa çıkma yasağı koydu.
* Çok sayıda ev ve apartman dairesini işgal eden İsrail askerleri, bir veya iki odada topladıkları onlarca kişilik grupları tecrit etti.
* Elektrik, su ve telefonların kesik olduğu Ramallah'da, kent sakinleri bitmekte olan su ve yiyecekle giderek zorlaşan koşullarda yaşıyor.
* İşgal edilen dairelerin yağmalandığına dair bilgiler geliyor. İSK, nedensiz yere evleri, araçları ve binaları tahrip ediyor. İnsan hakları örgütlerinin bürolarına zorla girerek dolapları dağıtıp bilgisayarları parçalıyor.
* İSK'nın Ramallah ve Beytüllahim'i kapalı askeri alanlar ilan etmesi, dışarıdan gözlemcilerin, gazetecilerin ve BM ve Kızıl Haç Komitesi'nin bölgeye girişini engellemesi nedeniyle yargısız infazlarla ilgili raporları doğrulamak giderek zorlaşıyor.
* 5 Filistinli polis memuru yargısız infaz edildi. Cuma günü yaralandıktan sonra yakın mesafeden ateş edilerek öldürülmüşlerdir. UAÖ daha önce de, aranan kişilerin İSK tarafından "öldüğünü doğrulama" diye tanımladığı bir uygulamayla öldürüldüklerine dair vakaları belgelemişti.
* İSK sık sık ambulans ve sağlık personeline ateş açıyor ve saatlerce kan kaybederek yerde yatan yaralılara ulaşmalarını engelliyor.
* En az 14 sağlık personeli tutuklandı: Aralarında Filistin Kızılay Başkanı Yunus el Hatib'in de bulunduğu dokuzu sorgulanmadan serbest bırakıldı.
* Ölenlerden en az 25'inin cesedi Ramallah Hastanesi'nin zeminine diğerleri de başka yerlere gömüldü. Çünkü, sokağa çıkma yasağı nedeniyle aileleri cesetleri alıp uygun cenaze törenleri düzenleyemedi.
* 5 gün içinde İSK, 1000'den fazla Filistinliyi tutukladı. Serbest bırakılan bir Filistinli, dış etkenlere açık bir inşaatta kelepçeli bir biçimde yerde yatırıldığını ve tuvalete götürülürken başına kukuleta takıldığını söyledi. Ayrıca başlarında duran İSK biriminin keyfine göre, tutulanlar ara ara dövülüyordu.
"Filistinlı grupların saldırılarını da kınıyoruz"
* Filistinli silahlı grupların gerçekleştirdiği ve tıbbi personel dahil sivilleri hedef alan suikast bombalamalarını kınıyoruz. Sivillerin kasten öldürülmesinin hiçbir haklı nedeni olamaz. İşgal Altındaki Topraklar'ın birçok bölgesinde "işbirliği" ile suçlanan Filistinlilerin öldürülmesiyle ilgili büyük kaygı duyuyoruz.
* Ancak, bu dehşet verici ihlaller İsraillilerin İşgal Altındaki Topraklar'da Filistinlilere karşı yürüttüğü insan hakları ihlalleri için bir mazaret olamaz.
* İntikam ve misilleme mantığı yalnızca acı ve güvensizlik getirir.
* İsrail, temel insan haklarına saygının hem yasal yükümlülüğü olduğunu hem de kan dökülmesini sona erdirmenin yolu olduğunu kabul etmelidir.
Uluslar arası insan hakları gözlemcileri
* Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin Cumartesi günü aldığı kararı ve Mary Robinson'un uluslararası gözlemci gönderilmesi isteğini memnuniyetle karşılıyoruz.
* Robinson'un, İnsan Hakları Komisyonu'nun, bölgeye bir misyon gönderilmesi yönündeki önerisini destekliyoruz.
* Filistinli ve İsrailli sivillerin hayatları için uluslararası topluluğun İsrail hükümetine, İsrail ve İşgal Altındaki Topraklar'a uluslararası insan hakları gözlemcilerinin gelmesini kabul etmesi için baskı yapmalıdır.
İsrail ve Filistin'li yetkililere davet
* İSK ve İsrail yetkilileri, kanundışı öldürmeler ve aşırı ölümcül güç kullanımı; Filistin ev ve mülklerinin tahrip edilmesi; köy ve kasabaların kapatılması; keyfi tutuklamalar; Filistinlilere işkence ve diğer zalimane, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele yapılması; tıbbi personel ve tıbbi bakımın ulaşmasının engellenmesi; uluslararası insani yardım örgütlerinin, insan hakları örgütlerinin ve gazetecilerin ulaşımının engellenmesi gibi insan hakları ve insani hukuk ihlallerini durdurmalıdır.
* Filistinli silahlı gruplar, İsrailli sivilleri hedef almayı ve Filistinlilerin kanun dışı öldürülmelerini sona erdirmelidir. Filistin yetkilileri, sivilleri hedef alan tüm öldürmeleri kınamalı ve bunları durdurmak için azami çaba harcamalıdır.
Ateşkes sağlansın, sorumlular cezalandırılsın
* Etkili olabilecek her türlü ateşkes veya barış, bu çatışmaların insan hakları ihlalleri nedeniyle alevlendiği gerçeğinin üstünde durmalıdır. Herkes için insan haklarını önemsemeyen bir ateşkes güvenliği sağlayamaz.
* Uluslararası topluluk güçlü, şeffaf bir insan hakları izleme görevi bulunan uluslararası gözlemcileri bölgeye yerleştirmek için derhal harekete geçmelidir.
* Kanundışı öldürmeler soruşturulmalı ve bunları yapan veya emredenler, ister İsrail yetkilileri, ister Filistin yetkilileri veya silahlı grup üyeleri olsun, adalet önüne getirilmelidir.(BB)
