Uluslararası sivil toplum kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu (International Crisis Group) yeni raporunda Türkiye'deki Kürt sorununu ele aldı. "PKK'nin Silahlı Mücadelesine Son Vermek" başlıklı raporda mevcut durumun analizi yapılarak çeşitli öneriler getirildi.
Raporda, şiddetin aniden artmasının PKK'nin 27 yıldır devam eden silahlı mücadelesine müzakere yoluyla son verilmesi planlarını suya düşürdüğü söylendi. Son genel seçimlerden bu yana çatışmalarda 110'dan fazla kişi öldüğüne ve 3000'den fazla milliyetçi aktivistin pek çoğunun "AKP'nin sorumlu olduğu yasalar yürürlükteyken fikirlerini şiddete başvurmadan açıkladıkları için 'terörist' olarak ceza aldıklarına" dikkat çekildi.
Raporda şu ifadeler de yer aldı: Sıcak savaş ve askeri taktikler, Kürt sorununu 1990'larda çözemedi ve şimdi de çözemeyecek. Çözüme, geçtiğimiz on yılda yapılan ve Türkiyeli Kürtlere eşit haklar vermeyi kısmen başaran anayasa, dil ve hukuk alanlarındaki reformları daha da ileri götürerek ulaşılabilir ancak. Son zamanlardaki şiddet göz önünde bulundurulduğunda olumlu bir dinamiğe geri dönmek için iki tarafın da zihinsel olarak somut ve stratejik bir atılım yapması gerekiyor. İki taraf da kendisinin 1984'ten bu yana 30.000'den fazla insanın ölümüne neden olan silahlı çatışma sarmalına kapılmasına izin vermemeli."
Raporda, "Türk makamlarına" ve "Türkiyeli Kürt milliyetçi hareketine" alt başlıkları altında sıralanan önerilerden öne çıkanlar şöyle:
Türk makamlarına
* Tüm etnik gruplara evrensel haklar tanımayı ve Kürtlerin başlıca ihtiyaçlarını karşılamayı uzun vadede amaç edindiğini açıkça ifade eden reform programını yeniden başlatmalı.
* Kuzey Irak'taki PKK kamplarını havadan bombalamaktan kaçınmalı ve halkın karadan harekat yönündeki baskısına direnmeli. Böylesi bir harekat olduğunda sivillerin ve sivil bölgelerin vurulmasından mutlaka kaçınılmasını sağlamalı.
* Silahlı muhaliflere karşı askeri yaklaşımdan uzaklaşarak kanunları uygulayan bir yaklaşımı benimsemeli: kapsamlı bir af program hazırlamalı, eski militanları rehabilitasyonu için programlar hazırlamalı, güneydoğudaki protestolarda görevli polise şiddet içermeyen yöntemler konusunda eğitim vermeli, çatışma kapsamındaki tüm cinayetleri ve zulmü tam olarak araştırmalı.
* Meclise girmek için gereken yüzde 10 seçim barajını indirmeli.
Türkiyeli Kürt milliyetçi hareketine
* PKK'nın saldırılara son vermesinde, ateşkese geri dönmesinde, silahsızlanmaya ve nihayetinde militanların topluma geri kazandırılmasına hazırlanmasında ve bu arada Kuzey Irak'taki üslerini ve mevzilerini sivil bölgelerden uzak tutmasında ısrar etmeli.
* Türkiyeli Kürt milliyetçi partiler, yasal kanallar aracılığıyla çalışacaklarını kamuoyu önünde taahhüt etmeli: Siyasi boykotlara son vermeli ve milliyetçi bağımsız milletvekillerinin meclise girmesine izin vermeli.
* Kürtler açısından sorunun, Kürtçe yaygın eğitime bir an önce geçilmesi değil, Kurmançi ve Zazaki lehçelerinin resmi olarak tanınması ve öğretmenlerin bu tür ana dilleri okullarda kullanabilmeleri olduğu vurgulanmalı. (YY)
* Raporun Özet ve Öneriler bölümünün Türkçe versiyonuna, İngilizce tam metnine ve Uluslararası Kriz Grubu hakkında bilgiye grubun kendi sitesinden ulaşabilirsiniz.
