Fotoğraf: AA
Anadolu Ajansı’nın aktardığına göre, yıllık 180 bin dosyanın seri yargılama usulü, yaklaşık 340 bin dosyanın da basit yargılama usulü kapsamına gireceği belirtiliyor.
Seri muhakeme
“Seri muhakeme usulü”nun uygulanacağı suçlar şöyle: “Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) yer alan hakkı olmayan yere tecavüz, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, trafik güvenliğini tehlikeye sokma, gürültüye neden olma, parada sahtecilik, mühür bozma, resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan, kumar oynanması için yer ve imkan sağlama, başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suçları ile Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun, Orman Kanunu, Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun ve Kooperatifler Kanunu'nda yer alan bazı suçlar.”
TIKLAYIN- Reformdan ABD Hukuku Çıktı: "Ceza Pazarlığı"
Nasıl işleyecek?
*Cumhuriyet savcısı veya kolluk görevlileri, şüpheliyi, usul hakkında bilgilendirecek.
*Savcı, seri muhakeme usulünü şüpheliye teklif edecek. Şüphelinin müdafi huzurunda teklifi kabul etmesi halinde usulün uygulanmasına geçilecek.
*Savcı, suç için öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edeceği temel cezadan yarı oranında indirim uygulamak suretiyle yaptırımı belirleyecek. *Belirlenen hapis cezası, savcı tarafından koşulları bulunması halinde TCK'ye göre seçenek yaptırımlara çevrilebilecek veya ertelenebilecek.
*Savcı, şüpheli hakkında seri muhakeme usulünün uygulanmasını yazılı olarak görevli mahkemeden talep edecek.
*Mahkeme, şüpheliyi müdafi huzurunda dinledikten sonra eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu kanaatine varırsa talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hüküm kuracak; aksi takdirde talebi reddedecek ve soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı cumhuriyet başsavcılığına gönderecek.
*Mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeyen şüpheli, bu usulden vazgeçmiş sayılacak.
Uygulanmama halleri
*İştirak halinde işlenen suçlarda şüphelilerden birinin usulün uygulanmasını kabul etmemesi hali ile yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hallerinde de bu usul uygulanmayacak.
*Resmi mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama, yurt dışında olma, başka bir nedenle şüpheliye ulaşılamaması halinde seri muhakeme usulü uygulanamayacak.
Basit yargılama usulü
Hukuk sistemine yeni yılla birlikte girecek diğer düzenleme ise "basit yargılama usulü" olacak.
TIKLAYIN - Ceza Yargılamasında Duruşma Yerine "Dilekçe"
*Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını veya üst sınırı 2 yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilecek.
*Basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verildiği takdirde mahkemece iddianame, sanık, mağdur ve şikayetçiye tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını 15 gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istenecek. Tebligatta duruşma yapılmaksızın hüküm verilebileceği hususu da belirtilecek. Ayrıca, toplanması gereken belgeler, ilgili kurum ve kuruluşlardan talep edilecek.
*Beyan ve savunma için verilen süre dolduktan sonra mahkemece duruşma yapılmaksızın ve cumhuriyet savcısının görüşü alınmaksızın hüküm kurulacak. Mahkumiyet kararı verildiği takdirde sonuç ceza dörtte bir oranında indirilecek.
*Mahkemece, koşulları bulunması halinde kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilecek veya hapis cezası ertelenebilecek ya da uygulanmasına sanık tarafından yazılı olarak karşı çıkılmaması kaydıyla hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilecek. Hükümde, itiraz usulü ile itirazın sonuçları belirtilecek.
* Basit yargılama usulü, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik halleri ile soruşturma veya kovuşturma yapılması izne ya da talebe bağlı olan suçlar hakkında uygulanmayacak. (DB)
