Barış İçin Vicdani Ret Platformu, 15 Mayıs Dünya Vicdani Retçiler Günü'nde, saat 13.00-17.00 saatleri arasında Tarık Zafer Tunaya Merkezi'nde yazar, akademisyen, milletvekili ve sivil toplum örgütü temsilcilerinin katılacağı bir forum düzenleyecek.
Forumda vicdani ret hakkı, bedelli-zorunlu-profesyonel askerlik, intihar ya da cinnet nedenli şüpheli asker ölümleri gibi konular tartışılacak. Yaklaşık 40 kişinin vicdani reddini açıklamasının ardından etkinlik, Galatasaray Lisesi önüne yapılacak yürüyüş ve basın açıklaması ile son bulacak.
Vicdani ret nedir?
Vicdani ret, "kişinin ahlâki tercih, dini inanç, felsefi görüş ya da politik nedenlerle askeri eğitim ve hizmette bulunmayı, silah taşımayı ve kullanmayı reddetmesi" olarak tanımlanıyor.
BM İnsan Hakları Komisyonu, ret hakkını tanıdı
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi ve Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi'ne göre, düşünce özgürlüğüyle din ve vicdan özgürlüğünün meşru kullanımına uygun olarak herkes vicdani nedenlerle askeri hizmete karşı çıkma hakkına sahip.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Komisyonu'nun 2000'de aldığı kararla, kişilere vicdani nedenlere dayanarak askeri hizmete karşı ret hakkı tanındı.
Komisyon ayrıca bu haktan yararlananların ileri sürdükleri nedenlerden ve inançlarından dolayı ayırımcılığa uğratılamayacaklarını da karara bağladı.
Avrupa Konseyi ülkeleri vicdani ret hakkını tanıyor
Türkiye, Azerbaycan ve Belarus hariç Avrupa Konseyi'ne üye ülkelerde vicdani ret bir hak olarak tanınıyor. Bu ülkelerin bir kısmında profesyonel askerlik uygulamasına geçildi.
Vicdani ret hakkını kabul eden ülkelerde, bu hakkı kullanmak isteyenlere askerlik hizmetine karşılık askerlik süresinden biraz daha uzun sürelerle sivil hizmette çalışma seçeneği sunuluyor. Total olarak askerlik hizmetini reddedenler ise hiçbir alternatif hizmeti kabul etmiyorlar.
Vicdani retçi Aydemir halen cezaevinde
Birleşmiş Milletler, Avrupa Konseyi, AGİT gibi uluslararası kurumların bir insan hakkı olarak tanıdığı vicdani ret hakkını Türkiye tanımıyor. Türkiye'de 89 kadın ve erkek vicdani retçi bulunuyor.
İslami inancı nedeniyle vicdani retçi olduğunu belirten Enver Aydemir 24 Aralık 2009'dan bu yana Eskişehir Askeri Cezaevi'nde.
"Firar" suçuyla yargılandığı askeri mahkemede, 29 Mart 2010'da 10 ay hapis cezası verildi, tahliyesinden sonra götürüldüğü askeri birlikte vicdani retçi olduğunu ve askerlik yapmayacağını söyleyince hakkında "emre itaatsizlik"ten tekrar dava açıldı. Avukatların itirazı üzerine 29 Nisan'da tahliye edildi ve akabinde aynı süreç tekrar yaşandı.
Aydemir hakkında dört ayrı "emre itaatsizlik" davası sürüyor ve ilk ikisinden toplam 10 yıl hapis cezası isteniyor. Aydemir, kendisine dayatılan askeri cezaevi elbiselerini giymediği için de mahkemeye de çıkarılmıyor.
Türkiye AİHM'de mahkum oldu
Benzer süreçleri daha önce vicdani ret nedeniyle tutuklanan ve hüküm giyen Osman Murat Ülke, Mehmet Tarhan ve Halil Savda vb. gibi vicdani retçiler de yaşadılar. Vicdani retçi Osman Murat Ülke'nin başvurusunu 2006'da sonuçlandıran Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye'yi mahkûm etti. (BB)
Ayrıntılı bilgi için:
[email protected]
http://www.barisicinvicdaniret.org
