HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız verdiği soru önergesinde Suriyeli sığınmacılara tanınan hakların Ezidîlere neden tanınmadığını sordu.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’ndan (AFAD) sorumlu Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’a verilen önergede, mülteci statüsü tanınan kişilerin o ülkenin insanlarının faydalandığı tüm temel insani haklardan koşulsuz yararlanabileceğini hatırlattı.
AFAD’ın çadır ve prefabriklerinin neden Ezidiler için kullanılmadığını sordu.
Mülteci hakları
Sarıyıldız Güneydoğu Anadolu Belediyeler Birliği’nin belediyelerden aldığı verilere dayanarak 27 binden fazla Ezidi’nin Türkiye’nin farklı yerlerine göç ettiğini belirtti.
Türkiye’nin sadece Avrupa Konseyi üyesi ülke vatandaşlarına mülteci statüsü verdiğini, Avrupa Konseyi üyesi olmayan ülkelerden gelen kişilere ‘geçici sığınma’ imkanı tanıdığını, bu yaklaşımı ile taraf olduğu sözleşmelere riayet etmediğini ifade etti.
“Zulüm nedeni ile yerinden yurdundan olan Suriyeli sığınmacılar ve Ezidiler bu nedenle mülteci statüsünde görülmemektedir. Suriyeli sığınmacılar için barınma, yemek ve sağlık hakları çıkarılan bazı genelge ve yönergeler ile kısmi olarak düzeltilirken, Ezidilere bu düzeyde bir duyarlılık dahi gösterilmemiştir.”
“Genelge mi var?”
Sarıyıldız önergede yer verdiği soruların bazıları şöyle:
* Türkiye taraf olduğu Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Cenevre Sözleşmesi uyarınca non refoulment- geri göndermeme ilkesine uymakla yükümlüdür. Ezidi mültecilerin Habur sınır kapısında pasaportu olmadığı gerekçesi ile geri çevrilmeleri mültecilerin uluslararası koruma başvurusu yapmasını engelleyecek nitelikte olup Haziran 2014 tarihli Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa da aykırıdır. Suriyeli mülteciler konusunda son derece açık bir sınır politikası uygulayan Türkiye neden Ezidi mültecilere karşı aynı tavrı sergilememektedir?
* Suriye'den gelen Arap sığınmacılar için çadır kentler ve konteynırlar kuran Türkiye, neden aynı yaklaşımı Ezidilere karşı göstermemiştir?
* AFAD'ın depolarında kaç adet çadır ve prefabrik yapı bulunmaktadır? Bunlar neden Türkiye’ye göç eden Ezidi Kürt halkı için kullanılmamaktadır?
* AFAD ın Ezidileri kayıt altına aldığı doğru mudur? Doğru ise bu hangi genelgeye dayanılarak yapılmaktadır? Bu genelge 09.09.2013 tarihli Suriyeli Mültecilerin Sağlık ve Diğer Hizmetleri Hakkında Genelgenin sağlamış olduğu acil sağlık hizmetleri ile birinci basamak sağlık hizmetlerine ücretsiz erişimi sağlamakta mıdır? Şengal’den gelen Ezidiler için sağlık hizmetlerine erişimlerini sağlayacak bir genelge hazırlığı var mıdır?
* AFAD’ın Ezidiler için yaptığı kayıt sisteminde doğum yeri ibaresine “diğer” ya da “Suriye” yazıldığı yönündeki iddia doğru mudur? Söz konusu iddia doğruysa kayıt sistemine neden Ezidilerin geldiği ülke kısmına neden “Irak” değil de “Suriye” ve “Diğer” şeklinde yazılmaktadır?
* AFAD’ın Ezidiler için yaptığı kayıt sisteminde din ibaresinde sadece “Hristiyan”, “Yahudi”, “İslam” ve “Diğer” tercihlerinin olduğu, bu nedenle Êzidîlerin din hanesine “Êzidî” yerine “Diğer” şeklinde kayıtlara geçirildiği yönündeki iddia doğru mudur? Söz konusu iddia doğru ise neden din hanesine “Ezidî” yazılmamaktadır? (YY)
