Rusya-Ukrayna savaşı | AB’nin yeni yaptırım paketinde neler var?

* Fotoğraf: Dursun Aydemir / Anadolu Ajansı (AA)

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Birliği'nin (AB) Rusya'ya yönelik altıncı yaptırım paketinin içeriğini açıkladı.

Von der Leyen, Fransa'nın Strazburg kentinde Avrupa Parlamentosu (AP) Genel Kurulu'nda dün (4 Mayıs) düzenlenen "Rusya-Ukrayna savaşının AB için ekonomik ve sosyal sonuçları" konulu oturumda konuştu.

Rusya'nın da Zafer Günü olarak kutladığı 9 Mayıs Avrupa Günü'ne atıfta bulunan Avrupa Komisyonu Başkanı, "Bu Avrupa Günü tamamen geleceğin Birliği ile ilgili olacak: Birliği nasıl daha güçlü, daha dirençli, insanlara daha yakın kılabiliriz? Tüm bu soruların cevaplarını tek başımıza veremeyiz. Cevap aynı zamanda Ukrayna'da veriliyor" ifadelerini kullandı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in "acımasız saldırganlığının bedelini ağır ödemesi gerektiğini" söyleyen von der Leyen, "Bugün altıncı yaptırım paketini sunuyoruz" diyerek paketin detaylarını paylaştı.

Avrupa Komisyonu'nun yaptırım teklifinin yürürlüğe girmesi için üye ülkeler tarafından onaylanması gerekiyor.

6. yaptırım paketinden detaylar

Von der Leyen, ilk olarak Ukrayna'nın "Bucha bölgesinde savaş suçları işleyen ve Mariupol şehrinin kuşatılmasından sorumlu yüksek rütbeli subayları ve diğer kişileri" yaptırım listesine ekleyeceklerini belirtti:

"Bu, Kremlin'in savaşının tüm faillerine önemli bir mesaj daha gönderecek: Kim olduğunuzu biliyoruz ve sorumlu tutulacaksınız."

Rusya'nın en büyük bankası olan Sberbank'ı ve diğer iki büyük bankayı SWIFT'ten çıkaracaklarını duyuran Avrupa Komisyonu Başkanı, Rusya devletine ait 3 kanala yayın yasağı getireceklerine de işaret etti:

"Bundan böyle Avrupa Birliği ülkelerinde kablo, uydu, internet veya akıllı telefon uygulamaları aracılığıyla herhangi bir şekilde faaliyet göstermelerine izin verilmeyecek. Bu televizyon kanallarının Putin'in yalanlarını ve propagandasını saldırgan bir şekilde güçlendiren sözcüler olduğunu tespit ettik. Bu yalanları yaymak için onlara daha fazla platform sağlamamalıyız."

Von der Leyen ayrıca Kremin'in Avrupa'dan muhasebecilere ve çeşitli danışmanlara erişimini de durduracaklarını söyledi, söz konusu hizmetlerin Rusya şirketlerine verilmesini yasaklayacaklarının belirtti.

Petrol ambargosu

Konuşmasının ilerleyen bölümlerinde Rusya'ya yönelik petrol ambargosuna da değinen von der Leyen, "Rus petrolüne olan bağımlılığımızı ele alıyoruz. Açık olmak gerekirse bu kolay olmayacak" dedi.

Bazı üye ülkelerin Rusya petrolüne bağımlı olduğunu hatırlatan Avrupa Komisyonu Başkanı, "Şimdi, Rus petrolünün yasaklanmasını teklif ediyoruz. Bu, bütün deniz ve boru hattıyla taşınan ham ve rafine Rus petrol ürünleri için tam bir ithalat yasağı olacak" diye konuştu.

Rusya petrolünün AB'nin ve partnerlerinin alternatif tedarik yolları güvence altına alınarak ve söz konusu adımın küresel piyasalar üzerindeki etkisi en aza indirilerek düzenli ve aşamalı biçimde sonlandırılacağını anlatan von der Leyen, "Rusya'nın ham petrol tedarikini 6 ay içinde ve rafine ürün tedariğini de yıl sonuna kadar aşamalı olarak kaldıracağız" dedi.

Macaristan ve Slovakya'ya 2023 sonuna kadar süre

Politico haber sitesinin aktardığına göre, Avrupa Komisyonu Macaristan ve Slovakya'ya Rusya'dan petrol ithal etmeyi bırakmaları için 2023 yılının sonuna kadar süre tanımaya hazırlanıyor.

Komisyonun Rusya petrolüne bağımlı olmaları ve alternatif rotalar bulma konusunda zorluk yaşamaları sebebiyle iki ülkeye "geçiş önlemleri" sunacağını belirten Politico, gördüğünü ifade ettiği Komisyon önerisinde, "Macaristan ve Slovakya'nın yetkili makamları anlaşmaların yürütmesini 31 Aralık 2023'e kadar onaylayabilir" dendiğini yazdı.

Buna göre, Macaristan ve Slovakya'nın söz konusu muafiyeti kullanmak isteyip istemediğine ilişkin olarak Avrupa Komisyonu'nu bilgilendirmesi ve devam eden petrol anlaşmalarının şartlarını ortaya koyması gerekecek.

Çekya'dan da "geçiş dönemi" talebi

Öte yandan, Çekya Başbakanı Petr Fiala da ülkesine gerekli geçiş döneminin sağlanması durumunda Rusya'dan petrol ithalatının yasaklanmasına yönelik teklifi destekleyeceklerini söyledi.

Kabine toplantısı sonrası basına konuşan Fiala, Rusya'ya yönelik en sert yaptırımları desteklediklerini ama petrol ithalatının Rusya yerine başka bir ülkeden yapabilmesi için 2-3 yıla ihtiyaçları olduğunu ifade etti.

AB'nin Rusya petrolüne bağımlılığı

Eurostat'ın 2019 verilerine göre, Rusya yüzde 26,9 ile Avrupa Birliği ülkelerinin en büyük ham petrol ihracatçısı olarak öne çıkıyor. Rusya'yı yüzde 9 ile Irak, yüzde 7,9 ile Nijerya ve yüzde 7,7 ile Suudi Arabistan izliyor.

Ülkelerin günlük petrol üretimine bakılıdığında ise, Bloomberg'in 2020 verileri Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) günde 16,5 milyon varil petrol üreterek birinci sırada yer aldığını, günde 11 milyon varil petrol üreten Suudi Arabistan'ı 10,7 milyon varil ile Rusya'nın takip ettiğini gösteriyor.

Rusya-Ukrayna savaşı başladıktan sonra AB açıkladığı beşinci yaptırım paketinde Rusya'ya yönelik kömür ambargosunu duyurmuştu.

Benzer bir adım petrol ve doğalgaz için de beklenirken özellikle Almanya enerji konusunda Rusya'ya bağımlılığı sebebiyle böyle bir adıma temkinli yaklaşıyordu. Almanya Federal Ekonomi Bakanlığı'nın yayınladığı son rapora göre, son haftalarda Rusya petrolüne olan bağımlılık yüzde 35'den yüzde 12'ye, Rusya kömürüne olan bağımlılık ise yüzde 50'den yüzde 8'e düştü.

Almanya'nın Rusya'dan alınan doğalgaza olan bağımlılığı ise yine aynı rapora göre yüzde 55'den yüzde 35'e indi. (SD)