Ruanda Meclisinde kadın sayısının erkekleri geçmesi üzerine Kadın Adayları Destekleme ve Eğitme Derneği (KA-DER) Başkanı avukat Hülya Gülbahar'la yerel seçimler öncesi Türkiye'deki durumu ve Ruanda örneğini konuştuk.
Pazartesi günü yapılan seçimler sonrası şu ana kadar elde edilen sonuçlar, 80 sandalyeli Ruanda meclisinde 44 milletvekilinin kadın olacağını gösteriyor. Böylelikle Ruanda, kadın vekil sayısının, erkek vekillerden fazla olduğu ilk ülke olacak.
Avukat Gülbahar'a göre Ruanda'daki bu gelişme bugün dünyada kadın-erkek eşitliğinin siyasal alanda sağlanması konusunda atılan büyük adımların önemli göstergelerinden birisi ve Ruanda bu seçim sonuçlarıyla kendisinden sonra gelen İskandinav ülkeleriyle arasındaki açıyı daha da arttırmış bulunuyor.
Kadınlardan 50/50 kampanyası
"Örneğin İsveç'te ulusal mecliste kadın oranı hâlâ yüzde 45. Zaten bu nedenle Avrupalı kadınlar Avrupa Kadın Lobisi'nin (AKL) de girişimiyle yüzde 50 eşit temsilin sağlanması için AB üyesi ülkelerin tümünde parite-eşit temsil kampanyası açmış bulunuyor."
Türkiye'deki kadın örgütleri de kampanyanın Türkiye ayağını yürütüyor. Kampanyanın metni bireysel imzalara açılmış durumda.
Gülbahar "Ruanda örneğinin de ortaya koyduğu gibi bugün dünyada toplumlarının önünü açmak isteyen, gerçek bir demokrasi eşitlik ve kalkınma hamlesi yapmak isteyen ülkeler artık eskisi gibi uzun süreli zamana yayılan bir değişim sürecini bekleyemiyorlar" diyor.
"Dünyada bir ülkenin gerçekten de demokratik olup olamayacağının en temel göstergelerinden bir tanesi; herkesin dönüp ilk baktığı rakam karar mekanizmalarında, meclislerde, yerel yönetimlerde kadınların oranı."
"Türkiye'de erkek diktatörlüğü"
Gülbahar "Türkiye'deyse belediye başkanları arasında kadın oranının 0,56, yani sıfır düzeyinde olduğunu, bin erkek belediye başkanına karşılık bir kadın belediye başkanı olduğunu düşündüğümüzde Türkiye demokrasisinin gerçek bir erkek diktatörlüğü altında olduğu bir gerçek" diyerek durumu eleştiriyor.
Ruanda'da da eşitlik önce anayasaya dayanıyor
Gülbahar Ruanda'daki seçim sonucunu getiren etkenlere dikkat çekiyor:
"Ruanda Anayasasında hukuk devletinin, demokratik hükümetinin kurulması kadın erkek eşitliğinin sağlanması, kadınların karar alma mekanizmasında en az yüzde 30 temsilini öngörüyor. Seçimlerde halk bu kotayı da aştı. Kadınlar yüzde 48 ile temsil ediliyor."
Başbakan'ın Ruanda'sı
Yeni yasama yılının açılış resepsiyonu; Başbakan ile KA-DER arasında tartışma yaşanmış, KA-DER'in kadınların karar mekanizmasına katılmasının anayasal güvenceye alınmasını istemesi üzerine Başbakan Recep Tayyip Erdoğan “ABD’de kota var mı? Fransa’da kota kaç?” diye sormuştu.
Gülbahar'ın “Ruanda’da bile kota var” cevabına Erdoğan’ın yanıtı “Sen Ruanda mı olmak istiyorsun, buyur Ruanda ol" olmuştu. (EZÖ/EÜ)
