Kuantum kimyacısı, kuramsal kimyacı ve moleküler biyolog Prof. Oktay Sinanoğlu tedavi ABD’de tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.
Sinanoğlu, 2001 yılında İş Bankası Yayınları’ndan çıkan Emine Çaykara’nın kendisiyle yaptığı “Türk Aynştaynı Oktay Sinanoğlu” adlı nehir söyleşinin yayınlanması sonrasında Türkiye’de yaygın olarak tanınmıştı. Matematiksel yapısından dolayı Türkçenin en iyi bilim dili olduğunu düşünen Sinanoğlu “Bye Bye Türkçe”, “Türkçe Giderse Türkiye Gider” gibi dil ve eğitimle ilgili kitapları da vardı.
Sinanoğlu’nun ölümünü Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, resmi Twitter hesabından duyurdu.
Sinanoğlu bir süredir yoğun bakımdaydı.
Facebook'taki Oktay Sinanoğlu sayfasından yapılan açıklamada ise "Sayın hocamız değerli bilim adamı, ülkemizin gururu onuru, Türkçe savaşçısı, ülkesine milletine aşık Oktay Sinanoğlu gece saat. 03:00 sıralarında vefat etmiştir" denildi.
Eşi Dilek Sinanoğlu daha önce yaptığı açıklamada, ünlü profesörün sağlık durumu için şu bilgiyi vermişti: "Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu bakım evinde son gün taburcu edilmeden bir gün önce beslenme tüpünün içindeki gıdaların akciğerlerine dolması ve zannerdersek geç fark edilmesi üzerine komaya girdi. Solunum cihazına bağlı yaşatılıyor"
Sinanoğlu kimdir?
Oktay Sinanoğlu babasının Türkiye Başkonsolosluğunda görev yapmakta olduğu Bari'de 1934 yılında doğdu. Kardeşi ses sanatçısı Esin Avşar ise 1936'da doğdu. 1939 yılında Sinanoğlu ailesi, İtalya'da II. Dünya Savaşı'nın başlamasının ardından Türkiye'ye döndü.
Oktay Sinanoğlu, sonradan TED Koleji olan Ankara Yenişehir Lisesi'ne burslu öğrenci olarak girdi ve 1953 yılında bu okulu birincilikle bitirdi. Okulun bursuyla Kimya Mühendisliği okumak üzere ABD'ye gitti. 1956'da ABD Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Kimya Mühendisliği'ni birincilikle bitirdi.
1957'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nü sekiz ayda bitirerek yüksek kimya mühendisi oldu. "Alfred Sloan" ödülünü aldı. 1959'da Kaliforniya Üniversitesi Berkeley'de kuramsal kimya doktorasını tamamladı. 1960'ta Yale Üniversitesi'nde öğretim üyesi (asistan profesör) oldu.
1960-1961 yıllarında atom ve moleküllerin çok-elektronlu kuramı ile "doçent" oldu. 1963'te 50 yıldır çözülemeyen bir matematik kuramını bilim dünyasına kazandırarak 28 yaşında "tam profesör" unvanını aldı. 20. yüzyılda Yale Üniversitesi'nde bu sanı kazanan en genç öğretim üyesidir
Kitapları |
* Göçmen Hamamı - Bilim+Gönül, 2015 * Hedef Türkiye - Bilim+Gönül, 2015 * Adam - Bilim+Gönül, 2013 * İlerisi İçin- Bilim+Gönül, 2012 * Ne Yapmalı? / Yeniden Diriliş ve Kurtuluş İçin- Bilim+Gönül, 2010 * Açıklamalı Fizik, Kimya, Matematik Ana Terimleri Sözlüğü - Bilim+Gönül, 2010 * Dayatmalar Kabusu - Büyük Uyanış - Bir Nev-York Rüyası, 2009 * 2050'ye 5 Kala Dünyanın 105 Yıllık Tarihi - Bilim+Gönül, 2009 Bye Bye Türkçe / Bir Nev-York Rüyası - Otopsi, 2000 * Yeni Bilim Ufukları I / Matematiğin Haritası - Bilim+Gönül, 2009 * Yeni Bilim Ufuklari 2 Yeni bir matematik kuramı ve onunla bazı fizik kimya ilkelerinin bulunması - - Bilim+Gönül, 2009 * Yeni Bilim Ufukları 3 Hayatın Örgüsü Elli Yıllık Biyolojinin Temellerini Sarsan Sorular - Bilim+Gönül, 2009 * Türkçe Giderse Türkiye Gider - Bilim+Gönül, 2007 Akademik kitapları * Modern Quantum Chemistry : Istanbul Lectures (Academic Press, 1965) * Sigma Molecular Orbital Theory (Yale Press, 1970) * Three Approaches to Electron Correlation in Atoms and Molecules (with K.Brueckner,Yale Press, 1971) * New Directions in Atomic Physics (with E.Condon, Yale Press, 1971) Kaynak: wikipedia, kitapyurdu.com |
1962 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi mütevelli heyeti yalnız Oktay Sinanoğlu'na mahsus olmak üzere kendisine Danışman Profesör unvanını verdi. Yale Üniversitesi'nde ikinci bir kürsüye daha profesör olarak atandı. 1973'de Almanya'nın en yüksek "Aleksander von Humboldt Bilim Ödülü"nü ilk kazanan kişi oldu. 1975'de Japonya'nın "Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülü"nü kazandı; yine 1975 yılında özel kanunla Oktay Sinanoğlu'na ilk ve tek Türkiye Cumhuriyeti Profesörü unvanı verildi. 1976'da Japonya'ya Türkiye Cumhuriyeti Özel Elçisi olarak gönderildi. Kendisi Türk-Japon kültür, bilim ve eğitim ilişkilerinin temellerini atmıştır. Amerikan Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesidir. Meksika hükümeti tarafından yüksek Bilim Ödülü "Elena Moshinsky" ile ödüllendirildi.
Dünyada yeni kurulmaya başlayan moleküler biyoloji dalının ilk profesörlerinden biri oldu. DNA sarmalının çözelti içinde o biçimde nasıl durduğuna açıklama getirdi. Dünyanın pek çok yerinde buluşları ve kuramları ile ilgili konferanslar verdi.
1980'li yıllarda çalışmalarını kimya biliminin basit bir şekilde öğretilmesine yönelik bir kuramsal çerçeve üzerinde yoğunlaştırdı. Ancak 1988'de yayımlanan çalışmaları akademik dünyada ilgi görmedi.
1993'te Yale Üniversitesi'ndeki profesörlük görevlerinden erken sayılabilecek bir yaşta emekliye ayrıldı. Aynı yıl Türkiye'ye dönerek Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü'nde profesörlüğe atandı. 2002 yılında bu görevden de emekliye ayrıldı.
Türkiye'de bulunduğu dönemde çalışmalarını daha çok Türk ulusal kimliği ve Türk diliyle ilgili milliyetçi görüşlerini yaymaya adadı. Eğitim dilinin resmi dil olması gerektiğini ve yabancı dilin takviyeli olarak öğretilmesinin gerektiğini savunmaktadır. Matematiksel yapısından dolayı Türkçenin en iyi bilim dili olduğunu söylemektedir
Yaşamı boyunca Kuantum mekaniği'ne birçok katkıda bulunmuş bir bilim adamıdır. P.A.M. Dirac'in de üzerinde uğraştığı ancak çözümleyemediği bir problemi, "Kuantum mekaniği"nde, Hilbert uzayının topolojisi ve içerdiği yüksek simetrileri çözdü. Böylece Kimya bilimini bu topolojik inceleme ile sağlam bir temele oturttu.
Sinanoğlu'nun önemli kuramları
Many Electron Theory of Atoms and Molecules (1961) – Atom ve moleküllerin çok elektronlu kuramı
Solvophobic Theory (1964) – Çözgeniter kuramı
Network Theory (1974) – Kimyasal tepkime mekanizmaları kuramı
Microthermodynamics (1981) – Mikrotermodinamik
Valency Interaction Formula Theory (1983) – Değerlik kabuğu etkileşim kuramı. (HK)
