"Fallus(Phallus): (uyarılmış) erkek cinsel organı/sembolü... Bugün bilimin bize söylediği, insanlık tarihinde üretimin sembolü olarak yüzyıllarca kullanılmış olan bu organın artık gerçek fonksiyonunu da yitirmekte olduğudur. Artık spermsiz de üretim mümkün olacaktır. Ama bu sembolün toplumsal, kültürel kalıntısı ve gücü halen sürüyor."
Kutsal ve dokunulmaz olanlarla eril insanlar
Toplumsal yaşamda, Sorgun'un "kişisel mevkilerimiz etrafında yaşanan psikolojik yamyamlıkta, sokakta uluorta edilen küfürlerde ve benzeri her alanda karşılaştığımız erkek egemenliğinin baskıcı sembolü" olarak nitelediği fallusun hiç bu kadar üzerimize geldiği başka bir sergi olmamıştır sanırım.
Toplumsal yaşamımızdaki sınıfların en alt tabakasından en üst tabakasına kadar, sanatçılar ve entelektüeller, kutsal ve dokunulmaz olanlar da dâhil, her alandaki eril insanları bu sergide.
"Bütün toplumsal mevkilerin işgali ve bunların korunmasındaki Yapısal Güç'ün (strukturelle Macht) bu boyutunun, cinsel erkin ve şiddetinin, bu tarzda ifşa edilmesi" cesur ve bir o kadar da kışkırtıcı bir iş olmuş Sorgunlu'nun ellerinde.
Güç ve şiddet üzerine kurulu toplumsal yapı
Sorgun sergiyle ilgili olarak yazdığı açıklamada şöyle diyor: "Sanırım bugün bu konunun üzerinde, tüm zamanlardan daha az karışık olmamıştır kafamız. Özellikle batıdan ithal ettiğimiz gündelik değerlerle yaşamımıza giren, öyle olması gerekenmiş gibi olan, pek çok fikir ve kırıntıları (-izmler) nedeniyle işimiz de bayağı zor.
"Bu sergide cinsel erkin, hem öz-feodalizmimizin hem de küresel politiko-ekonomik rejimin savunma hakkı tanımadan genel-geçer olarak sunduğu ve yüzyılların Güç (Macht) ve Şiddet (Gewalt) üzerine kurduğu toplumsal yapı ve değerler sisteminin, detaylarını bir arada görmek mümkün olacaktır. Aynı zamanda bu sistemin varsayılan sahiplerinin bize nasıl geldiği/girdiği konusunda gözümüze batan bir şeyler de mutlaka olacaktır."
Sorgunlu, Serginin adındaki "Öz" önekinin nedenini de şöyle açıklıyor:
"Nedeni; bu sorununun, bizim kendi toplumsal gerçeğimizdeki izdüşümünün üzerine dikkati çekmek ve yoğunlaşmaktır. Yüzyıllardan beri gelen toplumsal rollerimizin sorgulanmasında, hepimiz için bir buluşma noktası olanağı sağlayacaktır. Bugün hepimiz bu coğrafyanın genelinde, ama özellikle doğuda yaşanan trajedilerin sonuçlarına ve onların nasıl beslenip, nasıl kılık değiştirdiğine acıyla tanık oluyoruz."
Sorgunlu tarihsel rövanş ya da eşitlenme istemiyor
Sorgunlu'nun işleri, önceki sergilerindeki objenin tam karşıtı olan, başka bir obje vasıtasıyla bizleri tekrar bu konu üzerinde düşünmeye davet ediyor. Bu sergide çabalarının, önceki sergileriyle (Çıkızgah 1-2) birlikte düşündüğümüzde, bir şeylerin tamamlandığını daha çok hissedeceğiz.
Sorgunlu, kendi ifadesiyle "Fallokrasi (eril cinsiyet-egemen yönetim) içinde/karşısında bir Jinokokrasi (dişil cinsiyet-egemen yönetim) alternatifi koymak niyeti"yle yapmamış işlerini...
Sorgunlu'nun amacı fallustan tarihsel rövanşı almak ve eşitlenmek de değil. Derdi, böyle bir denklem kurmadan bir kadın sanatçı olarak günümüz insanının bu konuya bakışını izlemek, irdelemek ve içimizdeki bu yerleşik sosyo-psikolojik temellere dikkat çekmek.
Sorgunlu konseptini, "sadece kaba, sert, yalın ve arabesk bir sunum olarak işini tamamlamak ve ilerisine hiç karışmamak" üzerine sınırlamış. İşlerinin temennisi, "izleyenlerin moral değerler sistemleriyle akılları arasındaki çatışmadan çıkarabilecekleri, kişisel kazançlarının zenginliğine katkı olabilecek her bir şeyin körüklenmesi, kışkırtılması".
Ruh sağlığı yerinde erkek modeli..!
Sergi, toplumumuzun kadınlarına, ruh sağlığı yerinde "yeni bir erkeklik modeli" tartışmasında bir çeşit meydan okuma olarak görülebilir.
Erkeklerin de kendileri veya çevrelerindeki erkeklere, toplumsal rollerinin ve apoletlerinin karşılığı olabilecek bir fallus bulması kuvvetle olasıdır. Sadece biraz daha dikkatli bakmak ve objektif olmak önkoşuluyla...
Dileriz ön derinin sünnetle kesilmesiyle kafalarda oluşan duyarsızlık burada önyargılar ve topyekün açıklamalar olarak kendini kusan bir dezavantaj olarak karşımıza çıkmaz!
Saadet Sorgunlu'nun "Öz Fallus" sergisi 18 Şubat'a kadar Galeri x'te görülebilir.
Akdeniz Üniversitesi Eğitim Yüksek Okulunu bitiren sanatçı, M.Ü Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Ana Sanatı Dalı Özgün Baskı Resim Bölümünü bitirdi. İlk sergisini 2004'te "Çıkızgah 2 Kişisel Sergi" yi yine Galeri X'te açan Saadet Sorgunlu resimlerinde kadınlığı; kadın olma durumunu; erkek egemen ilişkileri sorguluyor.(AD)
