Uluslararası Af Örgütü genel olarak Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da, özel olarak Tunus, Mısır, Libya, Yemen, Suriye, Bahreyn, Irak'ta yaşanan insan hakları ihlalleriyle ilgili bir rapor yayımladı.
Uluslararası Af Örgütü, Başkaldırının Yılı: Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da İnsan Hakları Durumu adlı raporda, sözü edilen bölgelerdeki "hükümetler ve uluslararası güçler kendilerinden istenen değişimin boyutlarının farkına varmazsa" 2012'de de baskı ve devlet şiddetinin süreceğini belirtti.
Raporda yer alan saptamalarda protestocuların hedeflerinden vazgeçmediği ya da parça parça yapılan reformları kabul etmediği vurgulandı, aksi yönde çok az belirti olduğu ifade edildi.
Askeri Konsey'in sicili Mübarek'ten kötü
Uluslararası Af Örgütü'nün raporunda Tunus, Mısır ve Libya'da hak ihlallerinin önüne geçecek ana reformların hayat geçmediğini kayda geçti.
Mısır'da Yüksek Askeri Konsey'in "bazı yönleriyle Hüsnü Mübarek döneminde yaşananlardan daha kötü bir dizi hak ihlalinden sorumlu olduğu"nu ifade etti. Raporda ordu ve güvenlik güçlerinin Ekim-Aralık 2011 arasında protestoları bastırırken en az 84 ölümün yaşandığı, gözaltında işkencenin devam ettiği yazıldı. Son bir yılda askeri mahkemelerde yargılanan sivillerin sayısının Mübarek'in 30 yıllık yönetiminde askeri mahkemelerde yargılanan sivillerin sayısını geçtiği ve kadınların yıldırma amacıyla aşağılayıcı muamelelerin hedefi haline getirildiği belirtildi.
Tunus'ta değişimin yavaş olduğu ve hâlâ adaletin yerini bulmasını bekleyen mağdurların ailelerinin olduğu not düşüldü.
Libya'da ise Ulusal Geçiş Konseyi, destekçilerine intikam saldırılarını önleme çağrısında bulunmasına rağmen çok sayıda hak ihlali yaşandı. Birleşmiş Milletler'e (BM) göre, düzgün bir hukuki süreç olmaksızın devrim tugaylarının kontrolündeki merkezlerde tahminen yedi bin tutuklu bulunuyor.
Suriye ve Yemen'de hak ihlalleri
Raporda Suriye'de de silahlı kuvvetlerin protestoculara ve muhaliflere boyun eğdirmek için işkence ve öldürme yöntemlerine başvurmaktan sorumlu tutulduğu anlatıldı. Ülkede yıl sonu itibariyle 200'den fazla gözaltında ölüm yaşandığı; bunun Suriye'nin son yıllardaki ortalamasının 40 katına denk geldiği vurgulandı.
Örgütün Yemen'e dair notları arasında, silahlı çatışmalarda yüzlerce kişinin öldüğü, onbinlerce insanın yaşadığı yerlerden edildiği yer aldı.
BM tutarsız
Rapora göre, uluslararası güçlerin ve Afrika Birliği, Arap Birliği ve BM gibi bölgedeki kurumların 2011'deki gelişmeler karşısındaki tepkileri tutarsız. Bu kurumlar baskıcı rejim ile mücadelenin derinliğini kavramada başarısız oldu.
Raporda bu saptamaya dayanak olarak BM Güvenlik Konseyi'nin Suriye'deki şiddet olaylarını kınayan zayıf açıklaması, Arap Birliği'nin Libya ve Suriye'de hızlı olduğu ancak Bahreyn'de sessiz kaldığı örnekleri verildi. (YY)
