Pozitif Yaşam Derneği, dün gazetelerde yer alan ve İzmir'de geçtiğimiz hafta öldürülen A.'nın HIV Pozitif olduğuna dair haberlerin "özel hayatın gizliliği ve mahremiyet haklarının ihlali" anlamına geldiğini vurguladı.
"HIV/AIDS ile yaşayan kişilerin ismi ve yüzü, kimliğini deşifre etmesine yol açacak biçimde yayınlanamaz."
Kişiler hakkındaki tıbbi tanının hâkim kararı veya tıbbi zorunluluk olmaksızın açıklanamayacağını da hatırlatan dernek yetkilileri, bu haberlerin Türk Ceza Kanunu'na (TCK) göre suç sayıldığını da ifade etti.
Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:
- Kişinin yaşamı son bulsa da mahremiyet ve özel hayatın gizliliği hakları bitmez.
- HIV/AIDS ile yaşayan kişilerin isminin ve yüzünün, kimliğini deşifre etmesine yol açacak biçimde yayınlanamaz.
- Basın mensuplarının tıbbi bilgilerin gizliliği ilkesinin korunması konusunda gerekli özeni göstermesini, HIV/AIDS konusunda ayrımcılık yapılmamasını, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve korunma yöntemleri hakkında toplumu doğru bilgilendiren haberler yapmasını diliyoruz.
İzmir'de geçtiğimiz hafta seri cinayetler işleyen H.A.'nın öldürdüğü A.'nın HIV Pozitif olduğuna dair haberlerde, A.'nın kimlik bilgileri ve fotoğrafları açıkça yayımlanmıştı.
TCK ne diyor?
TCK'nın "özel hayatın gizliliğini ihlâl" suçunu düzenleyen 134. maddesinde, "Kişilerin özel hayatının gizliliğini ihlâl eden kimse, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır" deniliyor. Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa eden kişilerin bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı, suçun basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde cezanın yarı oranında artırılacağı belirtiliyor.
136. maddede ise kişisel verileri hukuka aykırı olarak yayan veya ele geçirilen kişilerin dört yıla kadar hapisle cezalandırılacağı, bu suçun kamu görevlileri tarafından işlenmesi halinde cezanın yarı oranında artırılacağı belirtiliyor.
Uluslar arası sözleşmelere de aykırı
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin sekizinci, Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesinin 17., Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyeti'nin Korunması Sözleşmesi'nin 10/1 maddeleri ile de özel hayatın gizliliği koruma altına alınıyor.
İnsan Hakları Yönetmeliğinin 23. maddesinde tıbbi bilgilerin korunmasına ilişkin güvenceler bulunuyor. Hasta Hakları Yönetmeliği 21. maddesine göre, hastanın mahremiyetine saygı gösterilmesi esas; 23. maddede, tıbbi bilgilerin korunmasına ilişkin güvence bulunuyor. (BB)
* Pozitif Yaşam Derneği'nin web sitesine erişmek için tıklayın.
