Uruguay'da kürtaj yasallaştı ancak kadınlar ve hak örgütleri yasanın içeriğinin kimseyi tatmin etmediğini söyledi.
"Yasal Kürtaj- Uruguay; Bunlar Sizin Haklarınız, Haklarınıza Saygı Gösterilmesini Talep Edin" kampanyasını yürüten Mujer y Salud en Uruguay (MYSU, Uruguay Kadın Sağlığı) sözcüsü Martha Aguñín, yasada birçok boşluğun bulunduğunu ve kırsal gölgelerde yaşayan kadınların sağlık hizmetlerine erişiminin olmadığını ifade etti.
Üç kişilik kürtaj kurulu
Yasaya göre kadının hamileliğini devam ettirmelerine engel olacak ekonomik, sosyal ve ailevi güçlükleri önce doktora, ardından üç kişilik bir kurula anlatması isteniyor, prosedürün riskleri ve alternatifler hakkında bilgilendirildikten sonra karar vermesi için beş gün süre veriliyor.
Sistemi eleştiren Aguñín ise kurulların, pratikte birer "mahkeme" gibi işleyeceğini söylüyor.
"Biz kadınlar bu tür kararlar verirken herhangi bir yönlendirmeye ihtiyaç duymayız, çünkü kararlarımızı bilinçli, yetişkin ve sorumluluk sahibi bir şekilde verebiliriz. Ne zaman, nasıl ve kaç çocuk yapacağımıza karar verme hakkına sahibiz ."
"Yasa kürtaja erişimi sağlamıyor"
MYSU, Uruguay'ın sağlık sistemindeki eksiklikler göz önünde bulundurulduğunda, yeni yasanın uygulanması konusunda sorunlar olduğunu belirtti:
"Rio Branca gibi iç bölgelerde yaşayan kadınlar üreme ve cinsel hizmetlerine ulaşamıyor. Bunun için 80 km yolculuk yapmaları gerekiyor. Yeni sistem kadınların mevcut koşullarda güvenli kürtaja erişimini sağlamıyor."
"Mevcut durumda olumlu bir adım"
Diğer taraftan Medicos del Mundo (Dünya Doktorları) ve Sağlık Girişimi (Iniciativas Sanitarias) yasayı mevcut perspektifte kadın sağlığı açısından olumlu bir adım olarak değerlendirdi.
Yeni kürtaj yasasının sivil toplumun talep ettiği gibi olmadığını ama 2005'ten beri iktidarda olan sol eğilimli Broad Front koalisyonu yasa yapıcılarıyla sürdürülen pazarlıklar sonucu mümkün olan tek yasanın bu olduğu ifade edildi.
Girişim'den Ana Labandera, "Yeni yasanın bazı sorunları var, ancak kadınların haklarını güvence altına almak açısından çok önemli bir gelişme. Kadınların varolan sağlık sistemi içinde kürtaj olabilmelerine izin veriyor" dedi.
Vázquez: Kürtaj toplumsal bir hastalık
Uruguay'da kürtaj 1934'de yasallaşırken, tepkiler nedeniyle 1938'de tekrar suç haline gelmişti.
2008'de yasayı düzenlemek için yapılan sekiz girişim başarısızlıkla sonuçlanırken, Başbakan Tabaré Vázquez kürtajı yasal hale getiren kararı veto etmişti. Vázquez, kürtajın "kaçınılması gerekilen, toplumsal bir hastalık" olduğunu söylemişti.
3.3 milyonluk nüfusa sahip olan Uruguay'da yasanın çıkarılmasından sonra yıllık 30 bin kürtajın yapılacağı tahmin ediliyor.
Yasa ne getiriyor?
Yasa, gebeliğin ilk üç ayında yapılan kürtajı suç olmaktan çıkarıyor. Ancak hamile kadının yasa tarafından belirlenen önkoşullara sahip olduğu taktirde kürtaj hakkından yararlanabilmesini öngörüyor.
Çarşamba günü Senato'dan geçen ve başbakan José Mujica'nın onayını alan yasaya göre, kadınların hamileliğini devam ettirmelerine engel olacak ekonomik, sosyal ve ailevi güçlükleri doktora anlatması gerekecek.
Ardından doktor, anne adayını jinekolog, psikolog ve sosyal yardım uzmanından oluşan disiplinler arası bir kurula yönlendirecek. Kurul, yasanın içeriği, prosedürün içereceği riskler ve alternatifler hakkında bilgi verecek ve kadına kürtajı yaptırıp yaptırmayacağı konusunda düşünmesi için beş gün verilecek. Beş günlük bekleme sürecinden sonra kadın kürtaj yaptırmak istiyorsa ülkenin sağlık kliniklerinde ve hastanelerinde herhangi bir işlem gerekmeksizin kürtaj yaptırabilecek. (BÇ/ÇT)
* Bu haberi İnter Press Center'dan Berfun Çağınlı Türkçeleştirdi.
