Naci İnci, Boğaziçi Üniversitesi’ni Avrupa Üniversiteler Birliği’nden çıkardı

Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Naci İnci, okulu kurucularından olduğu Avrupa Üniversiteler Birliği (European University Association – EUA) üyeliğinden çıkardı.

İnci, ayrılma kararını 25 Ocak 2025’te bir yazıyla EUA’ya tebliğ etti. Üyelikten ayrılmaya herhangi bir gerekçe göstermedi.

Üniversite yönetimi, akademisyenleri konu hakkında bilgilendirmediği gibi konuya ilişkin kamuoyuna da henüz bir açıklama yapmadı.

"Türkiye tek örnek"

Son yıllarda yayımladığı çeşitli bildiriler ile Türkiye’deki akademik özgürlük ve özerklik hakkında endişelerini dile getiren EUA, 2016’da birliğin Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapan Prof. Dr. Gülay Barbarosoğlu’nun Boğaziçi Üniversitesi rektörlük seçimini 399 oyun 348’ini alarak kazanmasına rağmen rektör olarak atanmamasına değinen rektör atamaları konusunda da bir açıklama yayımlamıştı.

Birliğin 2023’te yayımladığı Avrupa’da Üniversite Özerklik Raporu’nda da Türkiye üniversiteleri hakkında, “Üniversite yönetimine kamu otoritelerinin yoğun müdahelesi Avrupa'da görülmeyen bir istisnadır ve Türkiye, rektör belirleme sürecinin üniversitelerin kendi elinde olmadığı tek örnektir. Üniversite rektörlerinin aday gösterilmesini düzenleyen mevzuat ve siyasî motivasyonlu atamalar, kurumsal özerklik ilkesinin açık ihlalidir.” deniliyordu.

İnci’nin Boğaziçi Üniversitesi’ni Avrupa üniversiteler arası sistemin bu merkezî organından çıkarması, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son dönemdeki AB yanlısı söylemleriyle çelişiyor. Erdoğan, 24 Şubat 2025’te düzenlenen Kabine Toplantısı’nda, AB’yi ekonomiden savunma ve siyasete, içinde bulunduğu çıkmazdan sadece Türkiye'nin birliğe tam üyeliğinin kurtarabileceğini belirtmişti.

YÖK halen üye

Avrupa üniversiteleri arasında koordinasyon ve iş birliğini sağlayan, Avrupa’da üniversiteleri temsil eden tek kuruluş olan EUA, 2001’de Avrupa Rektörleri Daimî Konferansı (CRE) ve Avrupa Birliği Rektörler Konfederasyonu’nun birleşmesi ile kuruldu. 

1998-1999 akademik yılında EUA Kurumsal Değerlendirme Programına başvurarak değerlendirilen ve üyeliğe kabul edilen ilk Türkiye üniversitesi olan Boğaziçi Üniversitesi’ni, Marmara ve İstanbul Üniversitesi (2000-2001), ODTÜ ve Uludağ Üniversitesi (2002-2003), İTÜ, Erciyes Üniversitesi (2003-2004) ve Ankara Üniversitesi (2004-2005) izlemişti.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) da halen “kolektif üye” kimliği ile Avrupa Üniversiteler Birliği’nin bir parçası.

2025 itibarıyla aralarında ODTÜ, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, İstinye Üniversitesi, Çağ Üniversitesi, Hitit Üniversitesi ve Kadir Has Üniversite’sinin yer aldığı 56 Türkiye üniversitesi, EUA’nın tam veya ortak üyesi olarak birliğin listesinde yer alıyor. 

(HA)