Mutlu Olmanın Ekonomisi: Ekonomik Büyüme Mutluluk Getiriyor mu?

Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi'nin (İPM) iki ayda bir gerçekleştirdiği 'İklim Değişikliği' alanında çalışan araştırmacı ve akademisyenlerin, bu alandaki çalışmalarını masaya yatıran İklim Kafe Konuşmaları serisinin Ocak ayı buluşması yapıldı.

İklim değişikliğiyle ilgili çeşitli konuları, politikadan atmosfer bilimlerine, ekonomiden psikolojiye kadar disiplinler arası bir ortamda tartışmak üzere bir araya gelinen İklim Kafe Konuşmalarının Ocak ayı buluşmasında İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Fakültesi'nden Doç. Dr. Ahmet Atıl Aşıcı, "Ekonomik Büyüme Mutluluk Getiriyor mu? Mutlu Olmanın Ekonomisi" başlıklı bir sunum yaptı.

Sunum beraberinde yaptığı konuşmada Ahmet Atıl Aşıcı, "Baskın iktisat öğretisinin, ekonomi büyürken, (kişi başına düşen gelir artarken) mutluluğun da otomatik olarak artacağını ileri sürdüğünü belirtti.

"Ekonomik büyüme fiziksel şartları iyileştirmiyorsa gelir artışı mutluluk getirmiyor"

"Ancak bilimsel çalışmalar tam böyle demiyor. Düşük gelirli ülkelerde (gelir adil biçimde paylaşıldığı sürece) ekonomik büyüme fiziksel şartları iyileştirdiği, eğitime ve sağlık hizmetlerine erişimi arttırdığı için mutluluğu da arttırabilirken, belirli bir gelir düzeyinden sonra gelir artışı mutluluk getirmeyebiliyor.

"Bir başka deyişle, geliriniz artarken ve daha çok tüketirken, bunu sosyal hayatınızdan, hobilerinizden ve sağlığınızdan feragat ederek yapmanız gerekiyorsa, gelirinizdeki artış sizi daha mutlu etmiyor.

"O zaman insanın aklına bu ekonomik büyüme çılgınlığı neden sorusu geliyor. Mutlu etmeyen bu ekonomik büyüme uğruna iklim değişiyor, ekolojik borç artıyor, gezegenimiz tahrip oluyor, gelecek kuşakların ve diğer canlıların hakları ellerinden alınıyor"

2013-2017 arası bu yana kişi başı gelir yüzde 79 artmışken ekolojik borcun ve ekonomik kırılganlığın da arttığının konuşulduğu toplantıda, Türkiye'nin Çin'den daha az büyümesine rağmen ekonomik kırılganlığının Çin'den fazla olduğu ifade edildi.

Aşıcı, ekonomik büyümeden ziyade adil vergilerle gelir adaletinin sağlanmasının daha mutlu bir toplum yaratacağını belirtti.

Türkiye Dirlik Endeksi Düşüşte

Aşıcı konuşmasının devamında; 2004-1014 dönemini gelir ve iş memnuniyeti, psikolojik iyi-oluş (umut), sağlık memnuniyeti, kamu hizmetlerinden memnuniyet, güvenlik memnuniyeti ile toplumsal ilişki memnuniyeti olmak üzere toplamda altı boyutu kapsayarak hazırlanan Türkiye Dirlik Endeksi'nin ise kişi başına gelir artışı olmasına rağmen düştüğünü belirtti.

Aşıcı, 2003-2017 verileri yorumladığı konuşmasında büyümeye rağmen, halkın yarısından fazlasının haneye giren gelirden memnun olmadığını, umutlarının hep uzun vadeye ötelendiğini, asayiş ve sağlık hizmetlerinden yüksek memnuniyet duyulduğunu, eğitim ve adli hizmetlerde artan memnuniyetsizlik olduğunu, güvenlik konusunda evlerin güvenli, sokakların güvensiz bulunduğunu, toplumsal ilişkilerde de en çok arkadaşlardan memnun olunduğunu söyledi.

Türkiye Mutluluk Ağacı: Bütünsel olarak ne kadar mutluyuz?

Aşıcı, TÜİK'in 2013 yılında 196 bin kişiyle yapılan ankette "Hayatınızı bir bütün olarak düşündüğünüzde ne kadar mutlusunuz?" sorusunun cevabını belirleyen 300'e yakın soruyla çizilen 72 Yapraklı Türkiye Mutluluk Ağacı'nda insanların 6 adet 'Çok Mutlu', 7 adet 'Mutlu', 14 adet 'Orta', 19 adet 'Mutsuz', 26 adet 'Çok Mutsuz' yaprakta yoğunlaşmış olduğunu belirtti.

Aşıcı Türkiye'ye dair bir mutluluk reçetesi verilmek gerekirse şu şekilde olabileceği ifade etti:

*Umutlu + Gelirinden şikayetçi olmayan + Sağlık ve Sosyal hayatından memnun + Evde Güvenli hissedenler

*Çok umutlu + Gelirinden şikayetçi olmayanlar

*Umutlu + Evliliğinden çok memnun olanlar

(HA)