*Fotoğraf/AA-Arşiv
Covid-19 aşı çalışmaları devam ederken Türkiye’de bulunan geçici koruma statüsündeki 3,6 milyon Suriyeli ile “düzensiz göçmen” statüsünde yer alan 1 milyon mültecinin nasıl aşılanacağı konusu ise belirsizliğini koruyor.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, aşıların hangi plan doğrultusunda yapılacağını açıklarken, Türkiye’nin “görünmezleri” mültecilerden söz etmedi. Sağlık Bakanlığı’nın sitesinde konuya ilişkin herhangi bir açıklama da yapılmadı.
Peki, sayısı 4,5 milyonu aşan mülteciler aşılanıyor mu? Nasıl aşılanıyorlar, bu süreçte yaşanan sorunlar nelerdir?
İltica ve Göç Araştırmalar Merkezi (İGAM) Başkanı Metin Çorabatır ve İGAM Sosyal Hizmet Uzmanı Azime Çalışkan, mültecilerin aşılanma sürecini bianet’e anlattılar.
TIKLAYIN-'Suriyeli Komşumu Geri Göndermeyin' Diye İmza Toplayanlar Var
"Farklı bir prosedür işletilmiyor"
Metin Çorabatır, Türkiye’de "geçici koruma", "sığınma başvuruları kayıt altına alınmış" ve "şartlı mülteci statüsü" almış kişilerin sağlık hizmetlerinden yararlandığını ve aşılama sürecine de dahil olduklarını söyledi.
Aşılamada mültecilere dair farklı bir prosedür işletilmediğini ifade eden Çorabatır, mültecilerin de Türkiyeli yurttaşlar ile aynı sisteme tabii olduklarını belirtti. Çorabatır, sağlık hakkından yararlanabilen mültecilerin aşı için E-nabız ve 182’den kimlik numaralarıyla kaydolup aşı randevusu alabildiklerini vurguladı.
TIKLAYIN-Hepimiz Göçmeniz: Suriyelilerin Geri Gönderilmesiyle Ekonomi Düzelmez
"Kayıtlı oldukları ilde yaşamak zorundalar"
Aşılama grubu içinde olan mültecilerin sırası geldiği zaman aşı olabildiklerini ancak bu süreçte farklı sorunlar yaşandığını ifade etti: “Mülteciler aşı olabilmek için kayıtlı oldukları ilde yaşamak zorundalar. Ancak çoğu iş bulmak ya da yakınlarının yanında olmak için başka illere göç ediyorlar. Nüfusun ne kadarı bu şekilde tam olarak belirtmek zor ama büyük çoğunluğu farklı şehirlerde yaşıyorlar. Farklı bir şehirden de randevuda alamıyorlar, kayıtlı oldukları şehre gitmek zorundalar. Yol parası gibi masraflar nedeniyle de gidemiyorlar, dolayısıyla aşı olmakta da zorlanıyorlar.”
TIKLAYIN-"Devletler Bizim Adımıza Karar Vermesin"
"Kayıt dışı olanlar aşı olamıyor"
Çorabatır, kayıt dışı mültecilerin de başlı başına sorun olduğunu, kayıt dışı olanların sağlık hizmetinden ve aşıdan yararlanamadığını belirtti: “Yabancıların sağlık hakkı temel bir hak, Türkiye bunu kabul ediyor aslında ama yine de sorunlar yaşanıyor. Suriyeler sağlık hakkından yararlanıyorlar ama diğer mülteciler de sorun yaşanıyor. Düzensiz göçmen statüsündekilerin de aşı ve sağlık hakkından yararlanmaları gerekiyor. Bu duruma sadece mültecilerin sağlığı değil genel toplum sağlığı olarak bakmak gerekiyor. Hepsinin aşılanması için çalışmalar yapılmalı.”
TIKLAYIN-"Paramızı Alıp, Dövüp Türkiye'ye Yolluyorlar"
Türkiye'deki geçici koruma altındaki kayıtlı Suriyeli sayısı 13 Ocak 2021 tarihi itibarıyla bir önceki aya göre 4 bin 187 kişi arttı ve toplam 3 milyon 645 bin 557'e ulaştı. Bu sayının 1 milyon 732 bin 44'ünü (yüzde 47,5) 0-18 yaş arası çocuklar oluşturuyor. 0-18 yaş arası çocukların ve kadınların toplam sayısı ise 2 milyon 583 bin 373 kişi. (yüzde 70,9) Suriyelilerin en çok yaşadığı illerin ilk beşinde ise; İstanbul, Antep, Hatay, Urfa ve Adana yer alıyor. |
Çalışkan: Dil sorunu yaşıyorlar
İGAM’da saha çalışmaları yürüten Azime Çalışkan ise, E-nabız ve 182’de yaşanan dil sorununa dikkat çekti ve kendilerine özellikle bu nedenlerle başvurular olduğunu belirtti: “E nabız’ın dil seçeneği maalesef yok. Sadece hastanelerden randevu alabildikleri uygulamanın Arapçası var ama bunun dışında Covid-19 Aşı Bilgilendirme Platformu’nun ve E –Nabız’ın dil seçeneği bulunmuyor. Bu nedenle daha çok sivil toplum örgütlerine görev düşüyor. Bizler aracılığıyla bilgilendirme yapılıyor. UNCR (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği) aşılarla ilgili posterler hazırladı, bunları yaygınlaştırdı. Ama yine de yeterli olmuyor.”
TIKLAYIN-"Bu Kadar Alışmışken Her Şeye Yeniden Başlayamam"
"Aşı dışında sağlık sorunları da var"
Çalışkan, dil nedeniyle sorun yaşayan mültecilere aşı randevuları için yardımcı olduklarını ancak kendilerinin de 182’ye ulaşamadıklarını söyledi: “Bize başvuran ve dilden kaynaklı sorun yaşayanlara randevu almalarına yardımcı oluyoruz. Tercümanlık hizmeti veriyoruz. Ne zaman aşı olacaklarını kendilerine bilgi veriyoruz. Ancak 2-3 haftadır 182 sanırız çok yoğun çünkü randevu alamıyoruz.
Salgın sürecinin aşı dışında yaşattığı sağlık sorunları da oldu. Acil olan ameliyatlar yapıldı ama acil olmadığı belirtilen ameliyatlar ertelendi ve hala bir randevu verilmedi. Tercüman sıkıntısı her zaman yaşanıyordu ama pandemi sürecinde tercüman sıkıntısı daha da arttı.” (RT)
