Sorunlar belli çözüm bekleniyor
"Batman'dan seçilecek milletvekillerinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kentin sorunlarının çözümlenmesi için mücadele etmesi gerektiğini" vurgulayan haberde, kentin sorunları şöyle sıralandı:
* Hava Kirliliğinin bir an önce çözüme kavuşturulması gerekiyor.
* Sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması, hastane ve sağlık ocağında personel eksikliğinin giderilmesi gerekiyor.
* İşsizlik çare bulunması gerekiyor, yeni iş olanakları yaratılmalı.
* Kültürel ve sosyal faaliyetler artırılmalı. Özellikle öğrencilerin boş vakitlerini değerlendirecekleri sosyal kurumlar yaygınlaştırılmalı.
Bir Güneydoğu Şehri Batman
Batman'ın Tarihi ve Coğrafi Konumu:
Bölgenin tarihi, Ela-Khan'ın Medlerin egemenliğine girmesi ile başlar. Yöre sırasıyla Selepkoslar, Partlar, Sasaniler ve Bizanslar'ın hakimiyetinde kalmıştır.
Yedinci yüzyılda İslamiyet'in etkisine girmiş ve El-Cizre Eyaleti Hz. Ömer zamanında İslam ülkesine bağlanmıştır. Abbasi Halifeliğinin zayıflamasından sonra bir çok beylikler yörede hakimiyet kurmuşlardır.
Zamanında bölgeye merkezlik yapmış Dicle Nehri kıyısında jeopolitik ve iktisadi konumu ile Hasankeyf (Hısn-Keyfa) Selçuklu İmparatorluğuna bağlı Gazi Emirlerden Artuk oğullarına başkentlik yapmıştır.
Eyyübiler ve Akkoyunluların egemenliğine girdikten sonra Yavuz Sultan Selim'in 1515 yılında yaptığı Bağdat Seferi sırasında yararlılıklar gösteren Turhan oğlu Mahmut Paşa'ya Ela-Khan (Bu günkü Batman) bölgesi tımarlık olarak verilmiştir.
Ela-Khan'ın adı halk arasında "Ela" zamanla da "iluh" olarak telaffuz edilir olmuştur.
Iluh köyü, I937 yılında bucak olmuş, Maden Tetkik Arama'nın (M.T.A) 1935 yılında bölgede başlattığı petrol arama çalışmaları 1948'de sonuç vermiştir. Batman, bu tarihten sonra hızla gelişti.
Batman ismi bir rivayete göre; Batman çayının taşması ile El-Medine'nin sular altında "Batmasından" gelir. 21 Kasım 1955'de belediyesi kurulan Batman, 19 Haziran 1957'de ilçe olmuş, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla da "il" statüsüne kavuşmuştur.
Batman'ın ekonomik durumu
İlin ekonomisi tarım ve hayvancılığa bağlıdır. Tarım alanında kuru koşullarda yapılan tarım üretimi egemendir. Çalışan nüfusun büyük çoğunluğu tarım kesimindendir.
Batman'ı bölgenin sayılı illerinden biri yapan en önemli faktör; il sınırları içerisinde çıkan petroldür. Batman'da 1948 yılında petrolün bulunup 1955 yılında işletilmesi ekonomiye canlılık kazandırmıştır. Bu alanda hizmet veren Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın (TPAO) Batman Bölge Müdürlüğü'nde 2 binden fazla kişi, Türk Petrolleri Anonim Şirketi (TÜPRAŞ) Batman rafinesinde bine yakın kişi istihdam edilmektedir. Bu iki kuruluşun ilin gelişmesinde önemli katkıları vardır.
Nüfusun üçte biri petrol alanında, göç edip yerleşenlerden bir kısmı da seyyar satıcılık ya da tablacılık gibi işlerle geçinmektedirler.
Bölgede uygulanan teşvik tedbirleri sonucunda, Batman sanayisinde belirli bir gelişme görüldü. Sanayi, besicilik ve gıda sektöründe çeşitli yatırımlar yapıldı. Yatırımların çok az bir kısmı tamamlandı ve düşük kapasitelerle çalışıyor.
Batman'da küçük sanayi kuruluşları gün geçtikçe artıyor, il ekonomisinde ve ticarette önemli bir yer tutuyor.
Hızlı bir kentleşme ile karşı karşıya kalan Batman'da da her bölgede olduğu gibi istihdam bir sorundur. Göç genel bir olgudur ama Batman'da ekonomik kaynaklı olmasıyla özgün bir durumdur.
Göç ve Batman
Göçle birlikte artan nüfus, kentteki işsizlik oranını da artırdı. Sanayiinin yeterince gelişmemiş olması, özel sektör yatırımlarının yarım kalması, biten yatırımların işletme sermayesinden yoksun olması gibi nedenlerle, işsizlik sorunu çözümlenemedi. Terör de ayrı bir sorun oluşturdu.
Batman kuruluşundan bu yana göç alıyordu. Göçlerle aldığı nüfusu kendi içinde barındırabilecek bir yapıya sahipti. Terör nedeniyle aldığı göç, kentin kapasitesini aştı; Batman, gelen nüfusu eğitme, kendi içinde barındırma, kente ait davranış tarzlarını kazandırmada yetersiz kaldı.
Bölgedeki hızlı nüfus artışlarına bağlı olarak, yoğun nüfus hareketliliği oluştu. Kente yönelik göçler nedeniyle, kentin çevresinde ve merkezlerinde ayrı yerleşim yerleri ortaya çıktı. Bu durum kentin genel yapısını bozdu, göç edenlerin sosyal problemleri de kente taşındı. Göç, kenti fiziki ve sosyal açıdan köylüleştirdi, suç ve suça teşebbüs eğilimleri arttı. Belediye hizmetlerinde aksaklıklar ortaya çıktı. Sağlık kuruluşlarındaki sorunlar arttı.
Göçün olumlu etkileri de Batman'ın sosyo-kültürel geleceğinde etkisini gösterdi. Resmi nikahlarda artışlar, doğum oranında azalmalar, sosyal uyum, bütünleşme, şehirleşme göçün etkisiyle ortaya çıktı. Artan nüfus hareketliliği ile doğuştan kazanılan statülerin yerini edinilmiş statüler aldı.
Ekonomik kriz ve Batman
Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz Batman'da da ekonomik, kültürel ve toplumsal alanda etkisini gösterdi. Kent ekonomisinin tarıma dayalı olması krizin etkilerini geciktirdi. Kentteki tasarruf alışkanlıkları da krizin etkisini erteledi. (NK)
* ayrıntılı bilgi için: www.batmansmmo.org.tr
