Matematik Eğitim Ödülü Ali Nesin'e

Haberin İngilizcesi için tıklayın

Uluslararası Matematikçiler Birliği tarafından dört yılda bir verilen ve matematik eğitimi ödülü Leelavati'ye sahibi bu yıl Prof. Dr. Ali Nesin layık görüldü.

Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi’nde Gauss, Nevanlinna ve Leelavati olmak üzere üç ödül; Fields ve Chern olmak üzere iki madalya verildi.

Bu yıl dört kişiye verilen ve "Matematiğin Nobeli" olarak bilinen Fields madalyası sahiplerinden biri ise Cambridge Üniversitesi’nden İran (Rojhılat), Merivan doğumlu, geometri uzmanı Prof. Dr. Koçer Birkar oldu.

* Koçer Birkar

Ödül kazananlar

Törende Fields madalyası Birkar'ın yanı sıra Alessio Figalli, Peter Scholze ve Akshay Venkatesh'e de verildi. Diğer ödüller ve sahipleri ise şöyle:

* Gauss Ödülü - David Donoho

* Chern Madalyası - Masaki Kashiwara

* Nevanlinna Ödülü - Constantinos Daskalakis

Birkar’ın madalyası çalındı

Ödül töreninden sonra madalyasını içine koyduğu çantasını salonda bırakan Birkar, daha sonra madalya ile cep telefonunun çantanın içinde olmadığını fark etti.

Salonda yapılan aramalara rağmen madalya bulanamazken, Fransa haber ajansı AFP’ye konuşan bir organizatör ödülün çalındığı haberini doğruladı.

Birkar: Umarım 40 milyon Kürt’ü mutlu etmişimdir

Birkar ödülüfarklı türde polinom denklemlerini kategorize etme konusundaki çalışmalarından ötürü kazandı. Bu denklemlerin sonsuz çeşitliliğinin, aritmetik geometri alanında büyük bir atılım olan sınırlı sayıda sınıflandırmaya bölünebileceğini kanıtladı.

Ödülle ilgili bilim dergisi Quanta’ya konuşan Birkar, “Umarım bu ödül ile 40 milyon Kürdü mutlu etmişimdir” diye konuştu:

“Matematik bölümüne gittiğim zaman Fields Madalyası’nı kazananların fotoğrafları duvarda asılıydı. Onlara bakarak acaba, ‘kendi kendime ben de bir gün onlardan bir olabilir miyim diye’ konuşuyordum. İran’dayken bir gün Avrupa’ya gideceğimi bilmiyordum.”

Koçer Birkar hakkında

Akademisyen, Cambridge’s Department of Pure Mathematics and Mathematical Statistics üyesi.

İran (Rojhilat), Merivan’da doğdu. Tahran Üniversitesi Matematik Bölümü'nden mezun olduktan sonra İngiltere'ye gitti. 2004’te Nottingham Üniversitesi'nde “Topics in modern algebraic geometry” (Modern Cebirsel Geometride Konular) teziyle doktorasını tamamladı. Kariyeri boyunca ikilemeli geometri ana ilgi alanı olarak öne çıktı.

2010’da, Paris Vakıf Bilimlerinde Matematik ile ödüllendirildiği yıl Birkar, Paolo Cascini (Imperial College London), Christopher Hacon (Utah Üniversitesi) ve James McKernan (Kaliforniya Üniversitesi, San Diego) ile birlikte bir yazı yazdı. “Existence of minimal models for varieties of general log type” (Genel log türlerinin çeşitleri için asgari modellerin varlığı) başlıklı makale, alanın devrim niteliği taşıyordu. Makale, 2016’da dörtlüyü AMS Moore Ödülü'nü kazandırdı.

Ali Nesin hakkında

Akademisyen, Bilgi Üniversitesi Matematik Bölümü Başkanı, Nesin Yayınevi genel yönetmeni, Hrant Dink Vakfı danışma kurulu üyesi, Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesi ve Şirince’deki Matematik Köyü'nün de kurucusu.

2003 senesinden beri üç ayda bir yayımlanan ve Türk Matematik Derneği'nin sahibi olduğu Matematik Dünyası isimli derginin sorumlu yazı işleri müdürü. Yağlıboya resim, desen ve portre çalışmaları da yapan sanatçı.

1956’da İstanbul'da doğdu. Paris VII Üniversitesi'nden mezun oldu. Matematikten "maitrise" derecesini aldı.

Yale Üniversitesi'nde matematiksel mantık ve cebir konularında doktora yaptı. 1985-1986 yılları arasında Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Kampüsü'nde öğretim üyesi olarak çalıştı.

1987-1989 seneleri arasında Notre Dame Üniversitesi'nde yardımcı doçent, ardından 1995’e kadar Kaliforniya Üniversitesi Irvine Kampusü'nde doçent ve daha sonra profesör olarak görev yaptı.

Babası Aziz Nesin'in 1995’de ölümü üzerine yurda kesin dönüş yaptı ve Nesin Vakfı yöneticiliğini üstlendi.

Eserleri

Matematik ve Korku, Matematik ve Doğa, Matematik ve Sonsuz, Matematik ve Oyun, Develer ve Eşekler, Matematik Canavarı, Matematik ve Gerçek adlı birçok matematik kitabının yanı sıra, Önermeler Mantığı, Sayma ve Sezgisel Kümeler Kuramı gibi yarı akademik matematik kitapları ve henüz birinci, ikinci ve dördüncü ciltleri yayımlanan Analiz kitapları var.

Ayrıca çeşitli dergilerde çıkmış bilimsel makaleleri ve Alexander Borovik ile birlikte yazdığı İngilizce bir kitabı (Groups of Finite Morley Rank), babası Aziz Nesin'in Osmanlıca el yazılarından çevirileri bulunuyor.

(TP)