Malatya, 6 Şubat 2023’de yaşanan Maraş merkezli iki büyük depremde ağır hasar alan illerin başında geliyor. 1237 yurttaş hayatını kaybetti 6 bin 444 kişi de yaralandı. Kentte 5 bin 768 bina yıkıldı, 35 bin 907 bina da ağır hasar gördü ve sonradan yıkıldı.
Depremler nedeniyle Malatya’da 79 bin 420 hak sahibi için ihaleler yapıldı ve şehrin çeperleri başta olmak üzere birçok noktada TOKİ konut yapımına başladı. Şu ana kadar da 26 bin 325 konut, köy evi ve işyeri tamamlanarak Malatyalı depremzedelere teslim edildi. Hükümetin hedefi 2025 sonuna kadar tüm hak sahiplerinin ev ve işyerlerini teslim etmek.
Ancak 742 bin nüfuslu kentte halen 113 bin kişi konteyner kentlerde yaşıyor. Yani neredeyse her yedi kişiden biri depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen henüz konteyner kentlerden çıkabilmiş değil.
Malatya genelinde 75 konteyner kent bulunmasına rağmen, hala evsiz kalan birçok depremzede barınacak yer bulmakta zorlanıyor.
Sürecin yavaş ilerlemesi yurttaşların tepkisine neden oluyor. Konteyner kentlerde kalan 113 bin kişi, zor şartlar altında yaşamlarını sürdürmeye çalışırken özellikle kış aylarında barınma koşullarının daha da ağırlaştığı belirtiliyor.
"Elektrikler gidince perişanız"
Evi depremde ağır hasar alan ve sonrasında yıkılan Gülşah Kızıl da onlardan biri. Şu ana kadar gerçekleştirilen kura çekimlerinde adı çıkmadı. Bu nedenle 21 metrekarelik konteynerde yaşamaya devam ediyor:
“Depremde evimiz ağır hasarlı olunca bir süre akrabalarda kaldık. Yaklaşık 5-6 ay sonra konteyner çıkınca buraya yerleştik. İlk başlarda zorlandık ama mecbur bu duruma alışmak zorunda kaldık. Yerin dar olması ve özellikle kış aylarında elektriklerin sık sık kesilmesi nedeniyle mağdur oluyoruz. Şu an ısınmayı sadece elektrikli ocaklardan yaptığımız için elektrikler gidince perişan oluyoruz.”
"Kiracılara ev yok"
Depremde kiracı olarak kaldığı evin yıkılması sonucu konteynere yerleşen bir başka isim Kemal Önder.
Önder, hak sahiplerine evlerinin teslim edileceğini ancak kiracılar için böyle bir hakkın olmadığını söylüyor. Çözüm talebinde bulunuyor:
“Depremden sonra Malatya’da ev sahipleri kiraları çok fahiş fiyata yükseltti. Birçok kiracı aldığı asgari ücrete yakın kira parasını ödeyemeyeceği için konteynerlere yerleşmiş durumda. Hak sahiplerine evleri yılsonuna kadar verilecekmiş ama biz kiracılar ve dar gelirliler içinde bir an önce çözüm bulunmasını istiyoruz. Bizi buradan çıkarttıkları zaman bu ekonomik krizde kirada yaşayabilmemiz imkânsız. Sadece ben değil deprem öncesi kiracı olan herkes aynı durumda.”
Konteynerde kalan bir diğer depremzede Ayşegül Öncü de özellikle kışın elektrik kesintilerinin sık sık yaşandığına dikkat çekerek mağduriyet yaşadıklarını dile getiren bir başka kişi.
Kesintilerin yazın da yaşandığını ve bu durumda konteyner içinin durulamayacak kadar sıcak olduğunu söylüyor:
“Konteyner kentlerdeki elektrik kesintileri en büyük problem. Kışın kesildiğinde donuyor, yazın kesildiğinde yanıyoruz. Çünkü iklimlendirme elektrikle ve elektrik olmadığı zamanlarda konteynerlerin için yaşanmayacak hale geliyor. Çamaşırlar ortak çamaşırhanede yıkanıyor. Kalabalıktan bazen sıra gelmiyor.
"Elektrik gidince donuyoruz"
Konteynerlerde yaşayan yurttaşların sorunları çözüm beklerken, kendilerine TOKİ konutlarından kura ile ev çıkmasına rağmen halen evlerine taşınmayan depremzedeler ise ayrı bir gündem konusu. Bazı hak sahiplerinin kendilerine çıkan evleri kiraya verdiği ve konteynerde yaşamaya devam ettikleri iddiası her zaman gündeme gelse de yetkililer, kurada adı çıkan hak sahiplerinin biran önce evlerine taşınması için denetimlerini arttırdı.
Ancak bir diğer sorun ise geçtiğimiz aylarda adları kurada çıkan ve anahtar teslimi yapılan evlerin birçoğunun da depremzedelere halen teslim edilememiş olması. İsmini vermek istemeyen bir depremzede “Evimiz 5 ay önce çıktı, bina aidatlarını bile ödemeye başladık ancak halen taşınamadık. Bazı eksikliklerin giderilmesini bekliyoruz” dedi.
*Haberde geçen isimler değiştirilmiştir.
(SA/HA)
