Arjantin’de bir mahkeme Buenos Aires’de ki hayvanat bahçesinde yaşayan orangutan Sandra’nın temel haklarını tanıdı. Dava temyiz edilmediği takdirde Sandra Brezilya’da bir barınağa gidecek.
Hayvan hakları avukatları örgütü Afada (Association of Professional Lawyers for Animal Rights) Sandra’nın biyolojik olmasa da psikolojik olarak “birey” sayılması gerektiğini, bilişsel fonsiyonları gelişmiş olan Sandra’nın “insan olmayan birey” olarak haklarından mahrum bırakıldığını savundu.
Mahkeme de Sandra’nın “insan olmayan birey” olarak temel haklarını tanıdı.
"Karar diğer hayvanlar için de örnek olacak"
Afada’dan avukat Paul Buompadre kararın önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bu karar sadece Büyük Maymunlar için değil hayvanat bahçeleri, sirkler ve deney laboratuvarlarında haksız ve keyfi olarak özgürlüklerinden mahrum bırakılan diğer duygulu canlılar için de bir yol açmış olacak.”
Sandra 1986’da Almanya’da bir hayvanat bahçesinde dünyaya geldiği günden beri hayvanat bahçelerinde yaşıyor. Sandra için hayvan hakları aktivistleri bir bireyin ceza ya da hapis koşullarının yasallığını sorgulayan ve birey özgürlüğünü çiğneyici işlemleri gidermek için bir tutuklamanın yasallığını yargıç kararına bağlayan “habeas corpus” kampanyası başlatmıştı.
Sandra tek örnek değil
Sandra hakkında habeas corpus kampanyası başlatılan tek örnek değil. Aralık ayı başında bir ABD mahkemesi Tommy isimli bir şempanze için benzer bir talebi Tommy’nin “birey olmadığı” gerekçesiyle reddetmişti.
2011’de PETA da SeaWorld parkı hakkında beş orkaya köle muamelesi yaptıkları gerekçesiyle dava açmış, mahkeme davayı reddetmişti. (İİ/EA)
* Bu haberi İlknur İlgar bianet için Guardian ve BBC’den Türkçeleştirdi. (EA)
