Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova'da Rusya'nın 2024 dış politika etkinliklerini değerlendirdiği geleneksel basın sunuşunda dünyanın diğer bölgeleri yanı sıra, Orta Doğu ve Suriye dolayısıyla Türkiye ve Kürtleri de doğrudan ilgilendiren açıklamalar yaptı.
"Ortadoğu’dan ayrılmıyoruz"
Suriye'deki durumu değerlendirirken Lavrov, "Ortadoğu’dan ayrılmıyoruz." dedi
Suriye'deki krizin büyük ölçüde Suriye hükümetinin yıllar boyu "hiçbir şeyi değiştirmemenin" cazibesine kapılmış olmasından kaynaklandığını ifade eden Rusya Dışişleri Bakanı "Evet, Suriye'deki olaylar hem Başkan [Vladimir Putin] hem de diğer temsilcileri[mizin] ileri sürdükleri şekilde gelişti." dedi.
Suriye'deki ataletin "büyük ölçüde, son on yılda -Suriye Arap Cumhuriyeti'nin askeri yardımımızı talep ettiği zamandan ve Türkiye ve İran ile birkaç Arap ülkesini içeren Astana sürecinin oluşturulmasından itibaren- siyasi sürecin yavaşlaması nedeniyle gerçekleşti[ğini]" iddia eden Lavrov Moskova'nın bu yaklaşıma karşı çıktığını vurguladı.
"Suriye liderliğini, sürekli olarak Rusya'nın inisiyatifiyle kurulan Anayasa Komitesini yeniden etkinleştirmeye çağırdık. Ancak Şam, komitenin faaliyete geçmesini görmek istemedi," dedi.
"İktidar paylaşımı olabilirdi, Esad istemedi"
Lavrov Esad yönetimini suçladı: "Şam yönetimi, komitenin çalışmasını ve bazı anlaşmalara varmasını pek istemedi. İktidar paylaşımı konusunda anlaşma sağlanabilirdi. Terörist olmayan muhalif güçlerle iktidarı paylaşmak istemediler. Siyasi süreçte yavaşlama oldu. Bununla birlikte sosyal sorunlar yaşanmaya başladı ve durum kötüleşti. ABD yaptırımları Suriye ekonomisini boğdu" dedi.
Lavrov ABD'nin Kuzeydoğu Suriye'deki varlığını petrol yataklarına bağladı: “ABD'nin Suriye'nin doğusundaki toprakları işgal etti[ğini]" söyleyen Lavrov, "Bu bölgede petrol yatakları var. [Buradan] elde edilen kaynaklar, Suriye’nin kuzey doğusundaki ayrılıkçı unsurları desteklemek için kullanılıyor." dedi.
"Kürtlere Esad ile köprü kurulmasını önerdik"
Lavrov, Esad döneminde Suriye'deki Kürtlere "Şam ile köprü kurulması" önerisinde bulduklarını ileri sürdü.
Kürtlerin bunu istemediğini söyleyen Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı "Orada Amerikalıların olacağını ve yarı devlet kuracağını söylüyorlardı." dedi.
"Türkiye ve Irak Suriye'de Kürt devleti kurulmasına izin vermeyecek dedik"
Lavrov Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni "Türkiye ve Irak'ın, Kürt devletinin kurulmasına izin vermeyecek[leri]" konusunda uyardıklarını ileri sürdü. "Kürtlerin haklarının Suriye, Irak, İran ve Türkiye’yle danışılması ve korunmasından yana yaklaşım sergiledik. Bir yanda Şam, öte yanda Kürtler müzakereyi istemedi." dedi.
Suriye sorunuyla ilgili olarak kurulan platformlar arasında da etkileşimin zayıf olduğunu belirten Lavrov, "Böylece boşluk oluştu ve patlama gerçekleşti." dedi. "Gerçekleri kabul etmek lazım."
"Türkiye ve Körfez ülkeleri Rusya, Çin ve İran'ın Suriye'deki çözüme katılmasından yana"
Rusya'nın Şam Büyükelçiliği'nin çalışmaya devam ettiği ve Suriye'nin yeni yönetimiyle temasları sürdürdüğünü dile getiren Lavrov, "Suriye'deki durumun iyileştirilmesi yönündeki girişimlerde yararlı olmak istiyoruz." dedi.
"Bunun için Suriye’deki tüm siyasi, etnik, dini güçler ve tüm dış güçlerin katılımıyla kapsamlı diyalog gerekiyor. Türkiye ve Körfez ülkelerinden meslektaşlarla görüştüm. Onlar, süreçte Rusya, Çin ve İran’ın içerilmesinden yana. Biz de buna açığız" değerlendirmesinde dedi.
Lavrov, Astana formatının bu konuda işe yarayabileceğini söyledi. "Eğer birileri, Suriye topraklarında rakipleriyle hesaplaşma yerine gerçekten sürdürülebilir, sonuca odaklı bir süreç başlatmak istiyorsa, bunu müzakereye hazır [olduklarını]" dile getirdi.
(AEK)
