Kurutulan Marmara Gölü'nün 35 bin dekarlık bölümünde tarım başladı

Tamamen kurutulan Manisa-Marmara göl alanının 35 bin dekarın 28 bin dekarlık bölümüne Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından buğday ekilmeye başlandı.

İstanbul

Kurutulan Marmara Gölü'nün 35 bin dekarlık bölümünde tarım başladı

* Fotoğraflar ve Kaynak: Anadolu Ajansı.

Manisa'nın Gölmarmara ilçesine ismini veren Marmara Gölü, 2011'den 2021'e kadar geçen 10 yıllık süreçte, hatalı su ve tarım politikaları sonucunda yüzey alanının yüzde 98,18'lik bir kısmını kaybetti.

Tepeli pelikan, küçük karabatak gibi nesli tehlike altında olan kuş türleri de dahil 20 bin su kuşuna ev sahipliği yapan ve bu özelliğinden dolayı 2017 yılında "Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan" ilân edilen göl, geçen yıl (2022) tamamen kurudu.

Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (TİGEM) tahsis edilen gölün 35 bin dekarının 28 binlik bölümüne ise buğday ekilmeye başlandı.

Protokol

Tahsisi yapılan yaklaşık 35 bin dekar alanda arazi sürme ve işleme süreçlerini bitiren TİGEM, 30 civarında traktörün çalıştığı bölgede organik buğday yetiştirmeyi planladığı parsellerdeki tohum ekimini neredeyse tamamladı.

→ Gölün rehabilitasyonu için Manisa Valiliği, DSİ Genel Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile TİGEM arasında geçen yıl iş birliği protokolü imzalanmıştı.

Protokolle, gölün güneydoğusunda sulama ve havzadaki biyolojik çeşitliliğin devamlılığı için temiz su depolama ve rezerv alanı oluşturulması, kuzeyinde göldeki yaban hayat için "Hassas Koruma Bölgesi"nin yer alması, bir bölümünde de organik tarım yapılması kararlaştırılmıştı.

Organik tarım: Kim için?

Marmara Gölü'nün kurtarılması için imzalanan protokole ilişkin 23 Aralık 2022'de bianet'e konuşan Salihli Çevre Derneği Başkanı Hakkı Uysal ise kurutulan gölün kâr amaçlı olarak değerlendirilmesinden duyduğu endişeyi dile getirmişti:

"45 kilometrekarelik bir alanın üçte biri suyla doldurulacağı –ki bu su nereden gelecek belli değil– geri kalan 30 kilometrekarelik alanın ise organik tarım için kullanılacağı söyleniyor. Bizler endişe içerisindeyiz. Organik tarım yapacak kişiler arasında yerli halktan kimse yok.

"TİGEM elindeki çiftlikleri kapatıp özelleştirmenin yoluna gitti. Bizi asıl endişelendiren, büyük şirketlere buraların peşkeş çekilip bir şekilde onların yararlanması için bu kapıların aralanması. Bu protokolün bunun ön hazırlığı olduğunu düşünüyorum. Bunun için burada yaşayan insanlarla hukuksal bir mücadele başlatacağız."

Marmara Gölü hakkında

Uluslararası öneme sahip bir Önemli Kuş Alanı. Kış aylarında bu gölde yaklaşık 65 bin su kuşu görülebiliyordu.

Nesli tehlike altına girmeye yakın olan tepeli pelikan türünün dünya nüfusunun kış aylarında yüzde 9'u Marmara Gölü'nde besleniyor ve kışı da burada geçiriyordu. Gölün kurutulması tepeli pelikan başta olmak üzere pek çok su kuşunun yaşamını tehdit ediyor.
Marmara Gölü aynı zamanda Önemli Doğa Alanı. Gölde iki endemik balık türü yaşıyordu. Gölün kurutulmasıyla birlikte göldeki balık nüfusu da tümüyle tehlike altına girdi.

Göl, Ulusal Sulak Alan vasfında ve Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği'ne göre koruma altında. Ayrıca Türkiye'nin taraf olduğu RAMSAR Sözleşmesi olarak bilinen Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanlar Hakkında Sözleşmesi'ne tabi.

Yanlış tarım ve su politikaları sonucu 2022 itibari ile neredeyse tamamen kuruyan göl ile ilgili Altıparmak Hukuk Bürosu, 23 Mart 2022'de Marmara Gölü'nün, Türkiye'nin BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nden ve Paris İklim Anlaşması'ndan kaynaklı taahhütlerine tamamen aykırı politikaları sonucunda kurutulduğunun ve bundan kamu idarelerinin sorumlu olduğunun tespiti için, Manisa İdare Mahkemesi'nde Türkiye'nin ilk iklim davasını açtığını duyurdu.

Davacı balıkçı kooperatifinin avukatlarından Cem Altıparmak, açılan davaya ilişkin şunları söylemişti:

"Türkiye'nin iklim değişikliği ile mücadeledeki sorumluluklarını görünür kılmak ve bu sorumluluklara aykırı davrandığını tespit ettirmek için, bu davayı bir iklim davası olarak açtık. Bu davada, devletin hatalı ve plansız su politikalarının gölün kurumasına yol açtığını, sorumluluğun tamamen idarede olduğunu ve bunun sonucunda ortaya çıkan zararlardan da idarenin sorumlu olduğunu ispatlayacağız."

Doğa Derneği ise 17 Haziran 2022'de gölün kurumasında Tarım ve Orman Bakanlığı'nın rolünün ortaya çıkarılması için ombudsmana başvuruda bulundu.