İl Çevre Müdürü Recep Metin, atıkların depolandığı dönemde, Çevre Bakanlığı ve Tehlikeli Atıklar Yönetmeliği'nin bulunmadığını, atıkların Sağlık Müdürlüğü'nün onayı ile depolandığını belirtti. Atıkların çevre ve insan sağlığı için tehlikeli olduğunu vurgulayan Metin, muhafaza biçimiyle ilgili Çevre Bakanlığı'na danıştıklarını ve yanıt beklediklerini söyledi.
Kromsan Fabrikası Basınla İlişkiler ve İnsan Kaynakları Müdürü Ergün Seven ise, atığın bulunduğu bölgeyi tel örgüyle çevirdiklerini, sızıntı suları için de sızıntı havuzu yapmaya başladıklarını açıkladı.
Seven: Önlem alıyoruz
Radyo Metropol'un sorularını yanıtlayan Seven, söz konusu atıkların 1980'li yıllarda Soda Fabrikası'na ait taşocağına depolandığını söyledi. Bölgede sızıntı meydana geldiğini doğrulayan Seven, sızıntının nedenlerini ve alınan önlemleri şöyle özetledi:
* Atıkların altına 1.5 milimetre kalınlığında naylon serildi, üzeri de killi toprakla kapatıldı.
* Taşocağından izinsiz malzeme alınması nedeniyle kil tabaka zarar gördü ve sızıntı meydana geldi.
* Şikayetler üzerine kaybedilen kil tabaka yeniden oluşturuldu.
* Önlem olarak depolama bölgesinin etrafını telle çevirdik. Taşocağının alt kısmına sızıntılara karşı sızıntı havuzu yapıyoruz.
* Fabrika ekipleri, aşınmalar nedeniyle meydana gelen sızıntıyla ortaya çıkan tehlikeli kimyasalları, bir başka kimsayal maddeyle nötr hale getiriyor.
Metin: Atıklar tehlikeli, o bölgeye depolanmamalıydı
Metin ise, atıkların depolanmaya başladığı dönemde, Çevre Bakanlığı ve Tehlikeli Atıklar Yönetmeliği'nin bulunmadığını, atıkların Sağlık Müdürlüğü'nün onayı ile depolandığını belirtti. Atıkların çevre ve insan sağlığı için tehlikeli olduğunu vurgulayan Metin, şöyle konuştu:
* Kromsan, 1986-1987 yıllarında, 6 ile 8 bin ton arasındaki tehlikeli kimyasal atığı Soda Fabrikası'na ait taşocağına depoladı. O dönemde, Çevre Bakanlığı ve Tehlikeli Atıklar Yönetmeliği yoktu ve atıklar Sağlık Müdürlüğü'nün onayı ile depolandı.
* Depolama önlemleri de eksik, olaya el koyduk.
* Atıkların ne yapılacağı, orada mı kalacağı, yoksa başka bir yere mi nakledileceği, nakledilecek ise bunun nasıl yapılacağı konusunda Çevre Bakanlığı'na başvurduk. Şimdi onlardan yanıt bekliyoruz.
* Bu süreçte, atık bölgesinin etrafının telle çevrilmesi, sızıntı havuzu yapılması ve çevreye uyarıcı işaretler konulması gibi bazı önlemler alınmasını istedik.
* Bunlar geçici çözümler. Nihai çözüm, Bakanlık'tan gelecek görüş doğrultusunda bulunacak.
Köylüler: Derelerin kuzeyinde balık var, güneyinde yok
Kromsan'ın atık depoladığı taşocağının kuzeyinde yer alan Çamlıdere köyünde yaşayanlar ise, Mersin'de yaşanan sel felaketinden sonra atığın altına serilen naylon ile üzerine örtülen kilin açıldığını, koruma önleminin azaldığını öne sürüyor. Köylülerin iddiasına göre, köyün aşağısındaki atık deposundan yağmurla birlikte sızan su, derelere ve içme suyuna karışıyor.
Köylülerin iddiaları şöyle:
* Köyün aşağısındaki atık deposundan yağmurla birlikte sızan su, derelere ve içme suyuna karışıyor. Derelerden sulanan tarım ürünleri, hayvanlarımız ve sağlığımız tehlikede.
* Derenin atık bölgesinin kuzeyindeki bölümlerde balık avlıyoruz ama, deponun güneyindeki bölümlerde balık yok. Dereye karışan sızıntı suları, Müftü Deresi aracılığı ile denize kadar ulaşıyor.
Kromsan ve faaliyetleri
Şişe Cam Holding'e bağlı Kromsan Kimyasal Fabrikası, dünyada bu alanda faaliyet gösteren beş kuruluştan birisi. Fabrika daha önce bölgedeki deniz kaplumbağası ölümlerinden sorumlu tutulmuştu. 2001 yılında fabrikanın sıvı atık havuzunda sızıntı meydana gelmiş, atıklar Kazanlı sahillerinin kırmızıya boyanmasına neden olmuştu. Olaydan sonra Çevre Bakanlığı'nın devreye girmesiyle, fabrika 23 milyar lira cezaya çarptırılmıştı. Mersin 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde fabrika aleyhine açılan dava da henüz sürüyor. Bu arada, Adana Çevre ve Tüketici Koruma Derneği, Kazanlı Çevre Koruma Derneği ile Doğu Akdeniz Çevrecileri, "Kazanlı Kromsan'ı istemiyor" başlıklı bir broşür hazırladı.
Gelişmelerin ardından fabrika, arıtma tesislerini geliştirdi, üretim teknolojisini yeniledi. Ancak bahçesinde bulunan 1.5 milyon ton atık ile taşocağındaki atığın bertaraf edilmesiyle ilgili sorun sürüyor. (BB/NK)
