"Kentler Çocuklarındır" projesi, ÇEKÜL'ün 1998 yılından beri sürdürmekte olduğu "7 Bölge 7 Kent Projesi"nin alt projelerinden biri olarak uygulanıyor.
"7 Bölge 7 Kent Projesi" kapsamında seçilen; Akdeniz Bölgesi'nde Akseki, İç Anadolu Bölgesi'nde Talaş, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Midyat, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Kemaliye, Karadeniz Bölgesi'nde Kastamonu, Marmara Bölgesi'nde Mudanya ve Ege Bölgesi'nde Birgi'de yürütülen çalışmalarla ÇEKÜL, bu kentlerden başlayan bir kültürel koruma ve kalkınma modelini uzun dönemde tüm Türkiye'ye yaymayı amaçlıyor.
ÇEKÜL, 25 kişi tarafından 1990 yılında İstanbul'da kurulmuş, Türkiye'nin tüm bölgelerine yayılmış yerel temsilcilikleri ve 700 binden fazla gönüllüsüyle toplumun daha sağlıklı ortamlara taşınmasını, gelecek kuşaklara daha sağlıklı bir çevre ve kültürel ortam bırakmayı amaçlayan bir sivil toplum kuruluşu.
Doğal ve kültürel varlıkların sürekliliğim ülke gündemine taşımak için katılımla beslenen, gönüllülük esasına dayalı girişimlerde bulunan ÇEKÜL, proje ve çalışmalarını doğa, kültür, eğitim, tanıtım ve örgütlenme ana başlıkları altında ve kent-bölge-havza-ülke ölçeğinde yürütmektedir.
İlköğretim okullarında uygulanmakta olan ders programı çerçevesinde "İlimizi, bölgemizi, burada yaşamış uygarlıkları tanıyalım", "Turizm nedir?", "Turistik yerler nereleridir?", "Anadolu'da yaşayan uygarlıklar ve eserleri" gibi başlıklar altında verilen bilgiler çocukların belleklerinde yeteri kadar kalıcı olamıyor.
Çocukların yerel değerleri, yaşadıkları coğrafyanın doğal, tarihsel, kültürel özelliklerini sevmeleri ve korumaları için öncelikle bunları tanımaları gerektiği gerçeği göz ardı ediliyor.
"Kentler Çocuklarındır" projesi çocukların farkındalıklarını artırmayı amaçlıyor. Proje, ÇEKÜL yerel temsilcilikleri ve gönüllüleriyle birlikte konusunda uzman kişilerin sunumları ve rehberlikleri eşliğinde gerçekleştiriliyor.
Yapılan ön alan çalışmasıyla proje kapsamında gerçekleştirilecek temel etkinlikler bir toplantıyla ÇEKÜL yerel temsilcilerine ve gönüllülerine aktarılıyor; her kentte bu kentin özelliklerine göre yeni bir program şekillendiriliyor.
Geçtiğimiz Eylül ayında Midyat'ta başlatılan proje, 3-12 Mart 2004 tarihleri arasında Talas'ta, 15-18 Nisan 2004 tarihleri arasında Birgi'de, 29 Nisan-2 Mayıs 2004 tarihlerinde Kemaliye'de uygulandı.
13-16 Mayıs 2004 tarihlerinde Akseki'de, 3-7 Haziran 2004 tarihlerinde Kastamonu'da devam etti. Proje 16-19 Haziran 2004 tarihlerinde gerçekleşen Mudanya uygulaması ile sona erdi.
Her kentte yaklaşık 16 öğrenci ile yapılan çalışmalar sonucunda toplam 111 çocuğa ulaşıldı. "Kentler Çocuklarındır" projesinde çocukların yaşadıkları kenti görerek ve hissederek tanımaları için müze ve ören yeri gezileri, kentin yaşlılarıyla sohbetler, el sanatları atölyelerine geziler ve değişik görsel malzemelerle zenginleştirilmiş bir program uygulanıyor.
Midyat'ta Mardin Müzesi ve Hasankeyf gezisi sonrasında çocukların ürettikleri eserleri Midyat halkıyla paylaştıkları bir sergiyle program sona ererken, Talas'ta katılımcı çocukların yerel giysiler giyerek canlandırdıkları kına gecesi düzenlendi, serginin ise yıl sonunda olması kararlaştırıldı.
Akseki'de yerel deyişler, maniler, tekerlemeler, yöresel halk oyunları ve yöresel yemekleri içeren bir program için tüm Aksekililer bir araya geldiler ve katılımcı çocuklar yaklaşık 500 kişi için pişirilen yemeklerin nasıl hazırlandığını burada öğrenerek, halk oyunlarını Akseki Folklor Ekibi'nden izleme olanağı buldular.
Yerel temsilciler ve gönüllülerle birlikte ön alan çalışması sonucu ortaya çıkan programın çocuklar tarafından nasıl algılandığı ve programda çocukların yapmak istemedikleri ya da en çok yoğunlaşmak istedikleri konular belirlenebilmekte ve program tekrar şekillendirilmekte.
Kentlerde uygulanan eğitim sonrasında, eğitim sırasında yerel temsilcilerle ve uzmanlarla tanışan çocuklar belli aralıklarla çeşitli etkinlikler düzenliyorlar.
Katılımcı çocuklar, Talas'ta eğitim sona erdikten bir ay sonra, Ağırnas'ta restore edilen Mimar Sinan Evi'nin açılışı sırasındaki kültür haftası etkinliklerinde; Kemaliye'de ise 19 Mayıs haftasında gerçekleştirilen "1. Doğa Sporları Şenliği" sırasında kentlerinin tanıtılması için gönüllü elçi oldular.
2005 yılı sonuna kadar düzenli aralıklarla sürdürülecek değişik etkinliklerle, çocukların yaşadıkları kente sahip çıkmaları için hedeflenen sorumluluk duygusunun pekiştirilmesi planlanıyor.
Projenin ikinci aşaması olan "7 Bölge'den 105 Kentli Çocuk" projesi ise yedi kentte eğitim almış tüm çocukların üç gün süreyle İstanbul'da buluşturularak birbirleriyle tanışmaları ve deneyimlerini birbirleriyle paylaşmalarını sağlayacak.
Bu proje için kaynak arama çalışmaları devam ediyor. (NA/EÜ)
