Geçtiğimiz hafta yaptığı toplantıda, kazıları gerçekleştirecek uluslararası kuruluş konusunda mutabakat sağlayan, ancak kuruluşun adını açıklamayan Komite, bugünkü (Perşembe) toplantıda ise çalışma takvimini belirlemeye yönelik çalışma başlatacak.
Çalışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) de ilk defa konuyla ilgili geniş bir organizasyona giderek özel birim oluşturuyor. Yaklaşık 10 kişiden oluşacak özel birim, bağımsız olarak çalışacak ve büyük olasılıkla Göçmenköy girişindeki eski Hürbank binası bu amaçla kullanılacak.
Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) muhabirinin sorularını yanıtlayan Komite'nin Kıbrıslıtürk Üyesi Rüstem Tatar'ın yardımcılarından Ahmet Erdengiz, çok yoğun bir çalışma dönemine girdiklerini söyledi.
Otonom Kayıp Şahıslar Komitesi'nin geçtiğimiz hafta yapılan son toplantısında, mezarları açacak kuruluş konusunda tarafların mutabakata vardığını anımsatarak bunun önemini vurgulayan Erdengiz, komitenin genelde uyumlu bir çalışma yaptığını anlattı.
Bu amaçla seçilen uluslararası kuruluşun çeşitli yerlerde mezarları açan uluslararası deneyime sahip bir kuruluş olduğunu söyleyen ancak isim vermeyen Erdengiz, yarından itibaren yapılacak toplantılarda çalışma programının belirleneceğini kaydetti.
Maliyet nasıl karşılanacak?
Bir soruya karşılık, mezarların açılmasının ve ardından DNA testlerinin yapılmasının önemli bir maliyet gerektireceğini söyleyen, ancak bu aşamada bu konuda rakam verilemeyeceğini belirten Erdengiz, bu paranın hangi kaynaktan karşılanacağı konusunda da somut bir bilgi olmadığını anlattı.
Erdengiz, "Mezarların nasıl bir programla açılacağı yanında, mezarların açılmasının ardından kemiklerin DNA testlerinden geçirilip ailelere teslimi gibi çok yoğun ve uzun bir çalışma gerekecek" dedi.
Başka bir soruya karşılık Erdengiz, DNA testlerinin nerede yapılacağı konusunda henüz kesin bir tutum belirlenmediğini de söyledi.
Özel birim
Kıbrıstürk tarafının kayıplar konusunda ciddi bir çalışma yaptığını anımsatan Erdengiz, bu amaçla ilk kez özel bir birim oluşturulduğuna dikkat çekti.
Çeşitli daire ve kuruluşlardan yaklaşık 10 kişilik birimin önümüzdeki haftadan itibaren eski Hürbank binasında çalışmaya başlamasının planlandığını kaydeden Erdengiz, bu birimin çalışmalar için gerekli alt yapıyı oluşturacağını ve lojistik destek sağlayacağını bildirdi.
Artık AİHM gündeminde
Kıbrıs'ta 1963'te başlayan toplumlararası çatışmalar sırasında ve 1974'te iç savaşla başlayıp Türkiye'nin Adaya müdahalesiyle devam eden süreçte kaybolan ve akıbetleri bilinmeyen, en azından cesetleri ailelerine teslim edilmeyen Kıbrıslıtürkler ve Kıbrıslırumlar, yıllardan beri "kayıplar" adıyla gündemde.
Anlaşmalara, çeşitli dönemlerde yapılan girişimlere ve Birleşmiş Milletler (BM) kararıyla oluşturulan iki toplumlu ortak komitenin çalışmalarına rağmen bir türlü çözümlenemeyen "kayıplar" sorunu, son gelişmelerle farklı boyutuyla yeniden gündeme girmişti.
Bu kez geçmişten farklı olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) konuyla ilgili kararının da etkisiyle sorun çözüm yolunda gibi görünüyor.
AİHM'in sorunun kısa sürede çözüme kavuşturulmasına ilişkin kararı ve Kıbrıslıtürk tarafının talebiyle BM Genel Sekreteri'nin mektubuyla hızlanan sürecin kısa sürede sonuç vermesi bekleniyor. Sorunun temelini oluşturan mezarların açılması konusunda tarafların irade ortaya koyması yeni sürecin odak noktasını oluşturuyor.
Kıbrıslırum 22, Kıbrıslıtürk 4 mezar yeri gösterdi
Kıbrıslırum tarafı bugüne kadar 4'ü Kuzey'de toplam 22 mezar yeri hakkında Kıbrıslıtürk tarafına bilgi verdi ve buralarda 201 kişinin gömülü olduğunu bildirdi.
Kıbrıslıtürk tarafı ise Kuzey'deki 4 mezar yeri hakkında Kıbrıslırum tarafına harita üzerinde bilgi verdi. Şimdi yeni süreçte bu mezarların belli bir sırayla açılması bekleniyor.
Otonom Kayıp Şahıslar Komitesi, BM kararıyla ve taraflar arasında varılan anlaşmayla 1981'de kurulmuştu. Bir Kıbrıslıtürk, bir Kıbrıslırum ve bir de BM temsilcisinden oluşan 3 üyeli komitede Kıbrıslıtürk tarafını 20 yıldan beri Rüstem Tatar, Kıbrıslırum tarafını da Elias Georgiades temsil ediyor.
Oybirliğiyle karar alabilen komitede üçüncü üye ise BM Genel Sekreteri'ni temsil eden Pierre Guberan.
Otonom Kayıp Şahıslar Komitesi'ndeki resmi rakamlara göre kayıp Kıbrıslıtürklerin sayısı 211'i 1963'e ait olmak üzere 500. Bunların tümü sivil ve yüzde 26'sı kadın ve çocuklardan oluşuyor.
Kayıp Kıbrıslırumların sayısı ise bin 460 civarında. Resmi rakamlara göre kayıp Kıbrıslırumların yüzde 60'ı asker. Toplam rakam içinde kadın ve çocukların oranı yüzde 9. (BB)
* Halkın Sesi gazetesinde yayınlanan bu haberi, www.cyprusmedianet.com sitesinden alıntıladık.
