Tarih: 25 Şubat 2010
Olay: ABD Dışişleri Bakanlığından William Burns, Azerbaycan devlet başkanı İlham Aliyev'le Bakü'de yaptığı görüşmede bölge ülkeleri ve ilişkileri üzerine görüşlerini paylaştı.
ABD'nin Bakü Konsolosluğu tarafından yazılan belgede görüşme ve Aliyev'in Türkiye'yle ilgili değerlendirmeleri özetle şöyle:
Burns ABD'nin inancına göre, Türkiye ve Ermenistan arasında imzalanan protokoller ve takip eden sürecin [Ermenistan devlet başkanı Serj] Sarkisyan'ın Karabağ konusunda daha esnek davranmasını sağlayabileceğini söyledi. Aksinin de doğru olduğunu, protokol sürecinini başarısızlığının Karabağ sürecinde de olumsuz yansımaları olacağını belirtti.
Aliyev Karabağ sürecinin en az beş altı aya ihtiyacı olduğunu belirtti. Türkiye Ermenistan protokol sürecinin tamamen [Ermeni soykırımını anma günü] 24 Nisan sonrasına bırakılmasını önerdi. Anma gününün sadece Türkiye-Ermenistan süreci değil Karabağ süreci üzerinde de "Demokles'in kılıcı" gibi sallandığını söyledi.
Aliyev, Karabağ süreci sonlanmadan protokollerin onaylanmasının olumsuz etkileri olacağını yineledi. Karabağ üzerinde bir anlaşmanın erteleneceğini, bölgesel güvenlik koşullarında iyileşme olmayacağını, Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin zedeleneceğini, Türkiye ve Ermenistan arasında gerçek bir işbirliğinin kurulamayacağını, Orta Asya'nın daha da izole olacağını, enerji projelerinin geri düşeceğini, aynı zamanda Rusya ve Ermenistan arasındaki tek koridor olan Gürcistan'ın bu rolünün ve transit geçiş gelirlerinin azalacağını öngördü.
"Türkiye enerji geçiş noktası olamaz"
Enerji işbirliği konusunda Aliyev Türklerin "yapıcı davranması" halinde gaz geçiş anlaşmasının o yıl içinde olabileceğini söyledi. Her halükarda 24 Nisan'dan önce hiçbir şeyin imzalanmayacağı konusunda açıktı. Aynı zamanda Türkiye Rusya ilişkilerinin sıcaklaşmasının da sürece engel olabileceğini belirtti. Yakın zaman önce Türkiye Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın Azerbaycan devlet petrol şirketi başkanına "Neden Rusya'yla ilişkilerimizi mahvetmeye çalışıyorsunuz? Nabucco'ya gerçekten ihtiyacınız mı var?" dediğini aktardı.
Aliyev, Rusya'ya doğalgaz satma nedenlerinin "Moskova'nın istemesi" ve fazladan da iyi fiyat vermeleri olduğunu ancak gerçek sebebin "Türk dostlarımıza" bir doğalgaz geçiş noktası olmalarına izin verilmeyeceğini göstermek olduğunu belirtti.
Notlara göre, Aliyev, başbakan Recep Tayyip Erdoğan'dan hoşlanmadığını açıkça belli etti; Türkiye'nin dış politikasının "naifliğini" ve girişimlerinin başarısızlığını, özellikle de İsrail'e karşı düşmanlık nedeniyle uluslararası alandaki geleneksel dostlarını kaybettiğini vurguladı.
Kendisine göre Türkiye'de "ılımlı İslamcı" bir hükümetin hiç bir zaman faydası olmadığını ve diğer Arap ülkeleri sessiz kalırken Erdoğan'ın Gazze ve Hamas'a destek çıkmasının Türkiye'ye hiçbir fayda getirmediğini söyledi. (EÜ)
