* Fotoğraf: Dursun Aydemir / Anadolu Ajansı (AA) - Brüksel / Belçika
Haberin İngilizcesi için tıklayın
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'in davetiyle, Finlandiya, İsveç ve Türkiye'den üst düzey yetkililer dün (20 Haziran) NATO karargahında bir araya gelerek iki ülkenin NATO üyelik başvurusunu görüştü.
NATO, Belçika'nın başkenti Brüksel'de gerçekleşen görüşmenin ardından yazılı bir açıklama yaptı.
Açıklamaya göre, NATO'yu Genel Sekreterlik Özel Dairesi Başkanı Stian Jenssen, Türkiye'yi Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Finlandiya'yı Cumhurbaşkanlığı Ofisi Dış ve Güvenlik Politikası Direktörü Petri Hakkarainen, İsveç'i Başbakanlık Ofisi'nde Dışişleri ve Güvenlik Politikası Konseyi'nden Sorumlu Devlet Sekreteri Oscar Stenström temsil etti.
Türkiye'nin Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliği sürecinde "meşru endişeleri" olduğu ifade edilen açıklamada Stoltenberg'in de ifadelerine yer verildi:
"Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmak için yaptıkları tarihi başvurular hakkında bugün yapılan yapıcı toplantıyı memnuniyetle karşılıyorum. Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılımı, İttifak'ı daha güçlü ve tüm Avrupa-Atlantik bölgesini daha güvenli hale getirecektir."
Açıklamada ayrıca görüşmelerin süreceği kaydedildi.
"Madrid zirvesi son tarih değil"
Görüşmenin ardından Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal da basına açıklamalarda bulundu.
İspanya'nın başkenti Madrid'de 29-30 Haziran'da gerçekleştirilecek ve İsveç ile Finlandiya'nın NATO üyelik başvurusunun da görüşüleceği zirveye atıfta bulunan Kalın, iki ülke ile müzakerelerin süreceğini ve üyelik konusunda Madrid'deki zirvenin son tarih olmadığını söyledi:
Madrid'de yapılacak olan NATO Zirvesi'nin bizim için bir son tarih veya dönüm noktası olmadığını, bu müzakerelerin devam edeceğini de bugün ifade ettik.
Görüşmeler hakkında bilgi veren Kalın, "NATO'nun bir güvenlik ittifakı olduğu gerçeğini, İttifaka üye olmak isteyen ülkelerin NATO müktesebatını birebir uygulama ve üye ülkelerin dile getirdiği güvenlik endişelerini karşılama yükümlülükleri bulunduğunu" muhataplarına aktardıklarını belirtti.
NATO Karargahındaki görüşme ortamının "genel olarak açık ve samimi olduğunu" söyleyen Kalın, sonraki süreçte belirleyici faktörün, "İsveç ve Finlandiya'nı sahada atacağı somut adımlar olduğunu" ifade etti.
Kalın ayrıca İsveçli yetkililerin "1 Temmuz itibariyle yeni bir terörle mücadele yasasının yürürlüğe gireceğinin söylendiğini, ancak bunu tam olarak ne olduğunun ilerleyen süreçte görüleceğini" belirtti.
"Türkiye, tutum değişikliği bekliyor"
Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal da düzenlenen basın toplantısında "Türkiye'nin beklentisinin tutum değişikliği olduğunu, bunun için de bağlayıcı taahhütler ve somut adımlar görmek istediklerini" söyledi:
Genel itibariyle görüşmelerin yapıcı ortamda sürdüğünü belirten Önal, "Belli bir miatla kendimize sınırlı görmüyoruz" dedi:
"Bu sürecin hızı, kapsamı, bu ülkelerden beklentilerimizi karşılama biçimlerine, hızlarına bağlı olacaktır. Yani bu, gerek bağlayıcı taahhütler bağlamında gerek atılacak somut adımlar bağlamında. Bunlar ne kadar hızlı, kapsamlı, nitelikli olursa süreç bu şekilde hızlı olabilir."
Türkiye'nin 'İsveç ve Finlandiya' itirazları
Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla birlikte NATO'ya üyelik başvurusu yapıp yapmayacakları merak konusu olan Finlandiya ve İsveç, "süreci el ele yürütmeye" karar vererek 18 Mayıs'ta NATO üyeliğine başvurdu.
30 üyeli Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) genişlemesiyle ilgili kararların üyelerin oybirliğiyle alınması gerekiyor.
Fakat Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuyla ilgili ilk defa 13 Mayıs'ta bir açıklama yaparak İsveç ve Finlandiya'nın muhtemel NATO üyelik başvurusu konusunda "olumlu bir düşünce içinde" olmadıklarını açıklamış, iki ülke için "terör örgütlerinin adeta misafirhanesi gibi" ifadelerini kullanmıştı.
Türkiye'nin itirazları karşısında İsveç ve Finlandiya heyetleri Türkiye heyeti ile 25 Mayıs'ta Ankara'da istişarelerde bulundu.
Heyetin başkanlığını yapan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, İsveç ve Finlandiya heyetleriyle yaptığı görüşmenin ardından medyaya yaptığı açıklamada "Türkiye'nin güvenlik kaygılarının, somut adımlarla belli bir takvim çerçevesinde karşılanmadığı takdirde, sürecin ilerleyemeyeceğine dair mesajımızı çok net bir şekilde ifade ettik" dedi.
İsveç'in Expressen gazetesi, Türkiye'nin İsveç'ten NATO üyeliğine "Evet" demek için beş temel talepte bulunduğunu hatırlatıyor: "Teröre siyasi desteğe son verilmesi; terörü finanse eden kaynakların ortadan kaldırılması; PKK ve PYD'ye silah desteğinin durdurulması; Türkiye'ye yönelik ambargo ve yaptırımların kaldırılması; teröre karşı küresel işbirliği." (SD)
