Batman'ın Raman, Petrolkent, Pazaryeri ve Belde mahallelerinde gerçekleştirilen üç aylık saha çalışmasında yaklaşık 300 kadınla yüz yüze görüşmelerin yapıldığı ve 100 kadına da anket uygulandığı açıklandı. Anketlerde, 15 yaş ve üzeri kadınların baz alındığı belirtildi.
Sosyolog Gülüstan Taşkın'ın Batman'da yaşayan kadınların sosyo-ekonomik, kültürel ve toplumsal yapılarını irdelediği raporda, Batman'ın hem 'kaç göç'le; hem de il kimliğiyle modern düzeneklerden payını alarak bir değişim sürecine girdiği, fakat kadının bu değişime adapte olamadığı vurgulanıyor.
Batman'da değişim rüzgarı petrolle esti
Batman özelindeki kadın olgusunun araştırıldığı raporda; modernleşmeyle birlikte sosyal, dinsel ve hukuksal alanda; ailede ve kurumlarda değişim yaşandığı belirtilerek, "Batman bu geçişi en hızlı yaşayan kentlerden biri ve kent olgusunda düzenli geçişi yaşayamayan illerin başında gelmektedir" denildi.
Batman Selis Kadın Dayanışma Merkezi, Batman'da değişim rüzgarlarının 1940'lı yılların sonunda ve 1950'li yılların başında, petrol rezervlerinin değerlendirilmesi ve faaliyete geçirilmesi ile başladığına dikkat çekiyor.
Batman'ın 1955 yılında ilçe; 1990'da ise il olduğu belirtilen raporda Batman'ın kent kimliği üzerine saptamalarda bulunuluyor.
Batman'ın kent kimliği ve göç olgusu
Rapora göre kent kimliği çok yeni olmasına rağmen Batman'ın değişiminde ilginç iki tezada vurgu yapılıyor: Kurumsal, sistemsel, fiziki evrimleşmelere rağmen; gelenekçi, feodal- eril toplumsal zihniyet; aile yapısı, akrabalık bağları, aşiret yapıları, insan ilişkileri ve en önemlisi kadın olgusunda kayda değer yol açmadığı bu iki tezatlığın iç içe geçtiği belirtiliyor.
Raporun dikkat çekici sonuçları şöyle açıklanıyor:
* 1950'li yıllarla birlikte göç almaya başlayan Batman'ın, 1970'li yıllara gelindiğinde nüfusu 25 kat artarak, yüzde 23.25 gibi yüksek bir orana ulaştı.
* 1990'lı yıllardan itibaren 200 bin insan yerinden göç etti. Zorunlu göç ile birlikte 150 köy boşaltıldı. 1950, 1970, 1980 ve 1990'da Türkiye standartlarının çok üstünde göç aldı.
Zorunlu göç olgusunun toplumsal yapının çözülüşünde önemli rol oynadığı belirtilen rapora göre; Batman, göçle birlikte kent kimliğini kaybederek toplama bir köye dönüşüyor.(AD/EÖ)
