Uluslararası Af Örgütü (Amnetsty International), Libya'da Kaddafi yanlıları ile artık iktidarda bulunan "muhalifler" arasında yaşanan çatışmalarda yaşanan insan hakları ihlalleriyle ilgili raporunu yayınladı.
"Detention abuses staining the new Libya" (Gözaltı ihlalleri Yeni Libya'yı Lekeliyor) adlı 27 sayfalık rapor 13 Ekim'de yayımlandı. Rapor yaklaşık 300 kişiyle görüşülerek hazırlandı.
Rapor genel olarak Libya'da muhaliflerin ve yeni yönetimin Kaddafi taraftarlarına yönelik keyfi uygulama ve yaygın işkenceler uygulandığı belirtiliyor. Af Örgütü bu raporla Libya Geçici Yönetimi'ni uyardı ve gerekli önlemlerin alınmasını istedi.
Uluslararası Af Örgütü'nün raporunda, son altı ayda gözaltına alınan binlerce Kaddafi yanlısının işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı, buna ilişkin kanıtlara ulaşıldığı bildirildi. Ülkede yaşanan olaylarda Kaddafi yanlıları gibi paralı askerlere de işkence yapıldığına dikkat çekildi. Raporda vücutlarında işkence izleri olan Libyalıların fotoğraflarına da yer verildi.
Raporda Kaddafi yanlısı olmakla suçlanan kadınlara yapılan kötü muamele ve işkenceye ayrı bir bölüm verildi. Af Örgütü çalışanları 21'i Libyalı, 27'si Nijeryalı ve biri Gambiyalı 49 kadınla yaptığı görüşmede ülkenin güneyinde muhaliflerin kadınlara davranışları hakkında görüşme yaptı. Görüşmelerden çıkan sonuca göre kadınların erkekler kadar yoğun şiddete maruz kalmadıkları; ancak gözaltına alınan kadınların sıklıkla silahlı "muhalifler" ya da gardiyanlar tarafından taciz edildikleri ortaya çıktı.
İşkenceye maruz kalma riski yüksek grupların incelendiği bölümde ise, Sahraaltı Afrika ülkelerinden gelenlerin ve siyah Libyalıların durumuna dikkat çekildi. Çünkü rapora göre, özellikle ülkenin batısında yer alan Zawiya bölgesinde ve bu bölgede yer alan başkent Trablus'ta gözaltına alınanların en az yarısı siyahlardan oluşuyor. Trablus'taki üç büyük hapishanede Af Örgütü çalışanlarının yaptığı incelemede Çad, Sudan, Nijer ve Nijerya gibi Sahraaltı Afrika ülkelerinden ülkeye çalışmak için gelmiş 1300 kişi olduğu ortaya kondu.
Raporda aynı zamanda bir gözaltı merkezinde işkence aletleri bulunduğundan söz edildi. Af Örgütü görevlilerinin bir cezaevinde duydukları çığlıkların da kayda geçirildiği bildirildi. Tanıklıklara dayandırılan raporda gözaltı merkezlerindeki iki görevlinin itirafları da yer alıyor.
Uluslararası Af Örgütü'nden Hassiba Hadj Sahraoui, bu tür uygulamalar kökleşip yeni Libya'nın insan hakları sicilini kirletmeye başlamadan önce Libyalı yetkililerin taahhütlerini yaşama geçirmelerini istedi.
İkinci çağrı
Uluslararası Af Örgütü 13 Eylül raporunda Libya'daki hak ihlallerinin ve savaş suçlarının sadece Kaddafi güçleri tarafından işlenmediğini, muhalif güçlerin de savaş suçu işlediğini açıklamıştı. Örgüt Ulusal Geçiş Konseyi'ne insan hakları ihlallerini engellemesi, destekçilerini kontrol altına alması, istismarları araştırması ve ırkçılıkla mücadele etmesi yönünde çağrı yapmıştı. Ancak Konsey'in atadığı Adalet Bakanı, yapılanların savaş suçu olmadığını söylemiş, isyancıların asker olmadığını belirterek hata yapabileceklerini açıklamıştı. (YY/HK)
