İsviçre Parlamentosu, salı günü IŞİD'in Irak'ta Êzidî azınlığa karşı işlediği 2014 soykırımını resmen tanıdı.
105 milletvekilinin lehte, 61'inin aleyhte oy kullandığı ve 27 milletvekilinin katılmadığı oylama sonucunda İsviçre de IŞİD'in Êzidîlere karşı işlediği insanlık suçlarını soykırım olarak niteleyen Birleşik Krallık, Almanya, Kanada, Hollanda, Avrupa Parlamentosu ve çeşitli BM organlarıyla aynı safa sokuyor.
Êzidîler ve soykırım
Êzidîler, Irak'ta çoğunlukla Kürtçe konuşan etnik ve dinsel bir topluluk. Êzidî inancı tek tanrılı bir antik din olan Zerdüştlük'ün eski Mezopotamya dinlerinin günümüze ulaşan inançlarıyla birleşmesine dayanıyor. Êzidîlerin büyük bölümü Irak'ın târihte Asurlularla bağlantılandırılan Ninova ilinde yaşıyor. Êzidîlerin önemli bölümü Kürt kimliğini benimsemiş olmakla birlikte, Ninova dışında kendilerini Kürt olarak nitelemeyen Êzidîler de var.
Êzidîler, IŞİD'in 2014'ten başlayarak Suriye ve Irak'ta geniş toprak parçalarını ele geçirdiği yayılma döneminde Irak'ın Sincar bölgesinde zulme ve kıyıma uğradılar. 3 Ağustos 2014'te IŞİD militanları Sincar'ın kontrolünü ele geçirdi. Resmi kayıtlara göre, yaklaşık bin 290 silahsız sivil Êzidî katledildi. O tarihten bu yana Sincar'da 70'i aşkın toplu mezar ve çok sayıda tekil mezar keşfedildi.
İlk olarak Avrupa Parlamentosu, Şubat 2016'da bu saldırıları soykırım olarak kabul ettti. Ardından Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, Haziran 2016'da yayımladığı raporda, IŞİD'in Êzidîlere karşı soykırım suçu işlediğini belirtti.
Bu tanımaların ardından, ABD, İrlanda, Kanada, Lüksemburg, Hollanda, Belçika, Almanya, İsviçre, Ermenistan, İngiltere ve Portekiz gibi yaklaşık 20 ülke, Êzidî soykırımını resmen tanıdılar.
Ancak, Irak hükümeti Êzidî soykırımını henüz resmen tanımadı.
Hizbullah'a yasak
İsviçre Parlamentosu aynı oturumda Lübnan Hizbullahı'na yönelik bir yasağı da sert tartışmaların ardından benimsedi. Êzidî Soykırımı oylamasının ardından Meclis 126 lehte, 20 aleyhte ve 41 çekimser oyla Hizbullah'ı yasadışı ilan etti.
İsviçre hükümetiyse yasağa karşı çıktı. Adalet Bakanı Beat Jans tartışma sırasında "İsviçre bu tür örgütleri yasaklamaya başlarsa, çizgiyi nerede ve nasıl çekeceğimizi kendimize sormamız gerekir. " uyarısında bulundu.
Parlamento, geçtiğimiz hafta da Hamas'ı 7 Ekim 2023'te İsrail'e yönelik saldırılar gerekçesiyle yasaakladı. İsviçre bugüne kadar yalnızca Birleşmiş Milletlerce "terör örgütleri" olarak listelenen El Kaide ve IŞİD'i yasaklamıştı.
(AEK)
