*Haberi, Eylem Ekin Yıldız, nordiclifescience.org'dan çevirdi.
İsveç'te bilim kadınlarının ilklerinden Vera Sandberg,1895’te Chalmers Teknoloji Üniversitesi’nde kimya okumaya başladığında 500 erkek öğrencinin içinde tek kadın öğrenciydi.
İsveç'te, kadınlar üniversitelere 1873 yılından itibaren kabul ediliyor. İlk zamanlarında Felsefe ve Tıp fakültelerine kadınlar alındı daha sonrasında belirli kısıtlamalarla Doğa Bilimlerine de kadın öğrencilerin kabulü başladı.
Tarihe tanık bir heykel
“Vera’nın çalışması” isimli heykel dört metre yüksekliğinde, 400 kilo ağırlığında ve 15 adet kaynaklı parçadan oluşuyor. Bronz heykel, Göteborg'daki Kapellplatsen'in yakınında, Vera Sandberg Caddesi'nde yer alıyor.
Heykelin sanatçısı Jan Cardell, şunları söyledi:
“Çalışma ortamında Vera'yı betimlemek istedim ve onun geçmiş ile şimdi arasındaki bir karşılaşmayı temsil ettiğini düşünüyorum.”
"Vera bir rol modeldi"
Açılış sırasında Chalmers Başkan Yardımcısı Stefan Bengtsson, 20. yüzyılın başlarında, kadınlar için mühendislik eğitimlerinin mevcut olmadığını belirtti ve Vera'yı gençler için bir rol model olarak nitelendirdi. Chalmers'ın onu öne çıkarmasının birkaç nedeni olduğunu vurguladı:
“Vera liderliği üstlendi, ilgisini takip etmeye cesaret etti ve o zaman normal olarak kabul edilen inancı kırdı. Bence heykel, geçmişi şimdiki zamanla birbirine bağlar ve geleceğe uzatır. Umarım gençlerin kendi yollarını seçmeleri için bir ilham kaynağı olur.”
Türkiye’de kadın mühendis olmak
23 Haziran Dünya Kadın Mühendisler Günü, tüm dünyada ve Türkiye’de kadın mühendisleri birleştiriyor. Türkiye’nin ilk kadın mühendisi Sabiha Gürayman, 1933’te İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği’ni bitirdi. Anıtkabir ve Meclis inşaatlarında çalıştı, Hürriyet Kulesi’nin başmühendisliğini yaptı.
Gürayman, Türkiye’deki kadınlar için Vera Sandberg gibi rol model oldu. 2018’te Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) göre, Türkiye’de kadın mühendis sayısı 90 binin üzerinde. Mühendis odalarına bağlı olmayanların ise resmi olmayan verilere göre 200 bin civarında.
Kadın mühendislerin sayısal olarak bu artışında son on yılda yapılan kampanyalar, projeler ve vakıfların katkısı büyük. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’ni hedefleyen bu programlar mühendisliği “erkek” mesleği olmaktan çıkarıp kadın mühendislerinin iş hayatında ve okullarda görünürlüğünü arttırmayı hedefliyor.
Bu projelerden biri olan “Türkiye’nin Mühendis Kızları”, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Limak Vakfı iş birliği ile projelere devam ederken, kadınları mühendis olmaya teşvik ediyor ve mühendislik mesleğindeki cinsiyet kalıplarını kırıp mühendis kadın istihdamını arttırmayı hedefliyor. (EEY/EMK)
