Ankara Bölge İdare Mahkemesi 12. İdari Dava Dairesi, "oynak", "kötü yola düşmek", "yollu" gibi kelimelerin argo anlamlarının Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünden kaldırılmasına ilişkin idare mahkemesi kararının yürütmesini durdurdu.
Kararın istinafa taşınmasıyla dosya, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 12. İdari Dava Dairesinin gündemine geldi. İstinaf mahkemesi, Ankara 6. İdare Mahkemesinin kararının yürütmesini durdurdu.
TIKLAYIN - Aktaş'ın TDK'e Karşı Hukuki Kazanımı: Cinsiyetçi İfadeler Sözlükten Çıkacak
Anadolu Ajansı'nın haberine göre, istinaf mahkemesinin kararında, TDK'nin hazırladığı Türkçe Sözlük'te yer alan dava konusu sözcüklerin anlamlandırılmasında, halk ağzındaki yaygın kullanımı, sözcüğün asıl ve mecaz anlamları ile argo kullanımı dikkate alınarak anlam sıralaması yapıldığı belirtilen kararda, anlamlandırma çalışmalarında TDK'nin iradesinden ziyade sözcüğe halkın yüklediği anlamın dikkate alındığının anlaşıldığı belirtildi.
"Sözlükte bulunmaları değil kullanılmaları hukuksuz"
"Sözlükte kelimelerin, toplumsal yaşamda var olan kavramların iyi ya da kötü, doğru ya da yanlış olduğundan bağımsız kelime anlamları ile varsa argo, alay, hakaret ve benzeri anlamlarının da belirtildiği, bu kapsamda argo, alay, hakaret ve benzeri anlamları olan kelimelerin sözlükte bulunmalarının değil kullanımlarının hukuka aykırı olduğu açıktır” dendi.
Bu ifadelerin sözlükte yer almasında kadınlara ayrımcılık yapmak veya kadına şiddet uygulanmasına zemin hazırlanması gibi bir amaç güdülmediği belirtildi. Kararda “bir milletin günlük hayatta kullandığı sözcükler ve bunlara halk tarafından yüklenen anlamların, kadın veya erkek bireylerin aşağılanması, ötekileştirilmesi veya cinsiyete dayalı ayrımcılığın nedeni olarak görülemeyeceği” belirtilere şu ifadelere yer verildi:
"Kelimelerin varlığı ayrımcılık değildir"
"Her dilde olduğu gibi Türkçede de olağan hayatın içerisinde yer alan olumsuz durumları ifade etmek için dava konusu kelimelere benzer bazı kelimelerin bulunduğu, bu kelimelerin varlığının ayrımcılık ve ötekileştirme nedeni olarak kabulünün mümkün olmadığı, aksine davalı kurum tarafından internet sitesinde ve basılı sözlükte bu kelimelere yer verilmek suretiyle kişilerin daha dikkatli davranmasının sağlanacağı, bu sözcüklerin kullanıldıkları yere ve amaca göre suç unsuru sayılabileceğini alenileştirmiş olacağı, dolayısıyla kadına karşı yapılabilecek ayrımcılığın önlenmesine hizmet edeceği anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır."
Ne olmuştu?
Halkevleri Eş Genel Başkanı Dilşat Aktaş "müsait", "esnaf", "teslim etmek", "serbest", "oynak", "kötüleşmek", "kötü yola düşmek", "taze", "yollu" ve "boyalı" sözcüklerinin cinsiyet ayrımcılığına dayalı aşağılayıcı ve küçük düşürücü ifadeler olduğu gerekçesiyle argo karşılıklarının sözlükten çıkarılmasını istemiş, başvurunun kabul edilmemesi üzerine Ankara 6. İdare Mahkemesinde dava açılmıştı. Mahkeme, söz konusu kelimelerin argo anlamlarının sözlükten çıkarılmasına karar vermişti. Kararın gerekçesinde, TDK’nin Türkçenin doğru ve güzel kullanılması görevi olduğuna dikkat çekilmişti. (EA)
