İsrail-Filistin ateşkesi: Taraflar temkinli

Fotoğraf: AA. 

Ateşkes yerel saatle Cuma günü saat 02:00'de (Perşembe günü 23:00 GMT) başladıktan kısa bir süre sonra, çok sayıda Filistinli  kutlama için arabalarla ve yürüyerek sokaklara çıktı.

Gazze'de sürücüler kornalarını çalarken, camilerin hoparlörleri "direnişin zaferi" ni ilan etti.

İsrail ordusu daha sonra ülke çapında neredeyse tüm acil durum kısıtlamalarını kaldırdığını söyledi.

Filistin Sağlık Bakanlığına göre Gazze'de 100'den fazlası kadın ve çocuk olmak üzere en az 232 kişi öldürüldü. İsrail, Gazze'de öldürülenler arasında en az 150 militanın olduğunu söyledi. Hamas ize  savaşçılar için kayıp rakamları vermedi.

İsrail'de sağlık hizmetleri, ikisi çocuk olmak üzere 12 kişinin öldürüldüğünü söylüyor.

İsrail ordusu, militanlar tarafından topraklarına 4 bin 300'den fazla roket atıldığını ve Gazze'de bin'den fazla militan hedefi vurduğunu söylüyor.

TIKLAYIN - İsrail-Filistin Sorununun Tarihçesi: 1897'den 2021'e

İki tarafın açıklamaları

İsrail Siyasi Güvenlik Kabinesi Perşembe gecesi ateşkes için "tavsiyeyi oybirliğiyle kabul ettiğini" söyledi.

Açıklamada, "Siyasi liderler, sahadaki işleyişin operasyonun geleceğini belirleyeceğini vurguladılar" dedi.

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz Twitter'da yaptığı açıklamada, Gazze saldırısının "benzeri görülmemiş askeri kazançlar" sağladığını söyledi.

Ynet haber sitesine göre İsrailli bir yetkili bakanlara Hamas'ın "caydırıldığını ve ciddi darbelere maruz kaldığını" söyledi.

Bir Hamas yetkilisi, Associated Press haber ajansına verdiği demeçte, İsrail tarafından ilan edilen ateşkesin Filistin halkı için bir "zafer" ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu için bir yenilgi anlamına geldiğini söyledi.

"Ateşkes kırılgan olacak"

Bu görüş, Gazze sokaklarında kutlama yapan insanlar tarafından paylaşıldı. Biri, "Bu zafer günü, özgürlük günü ve yaşadığımız en güzel gün" dedi.

Ancak Hamas Uluslararası İlişkiler Konseyi'nden Basem Naim, BBC'ye yaptığı açıklamada, ateşkesin devam edip etmeyeceğine şüpheyle yaklaştığını söyledi:

"Filistinliler için adalet olmadan, İsrail'in Kudüs'teki halkımıza yönelik saldırganlığını ve İsrail zulmünü durdurmadan ateşkes kırılgan olmaya devam edecek."

Hamas'ın siyasi bürosunun bir üyesi olan İzzat el-Reşik, İsrail'e bir uyarıda bulundu.

Reuters haber ajansına verdiği demeçte, "Savaşın bugün bittiği doğru, ancak Netanyahu ve tüm dünya ellerimizin tetikte olduğunu bilmeli ve bu direnişin yeteneklerini artırmaya devam edeceğiz" dedi.

Biden ne açıklama yaptı?

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)  Başkanı Joe Biden, ateşkes anlaşmasının açıklanmasının ardından bir telefon görüşmesinde Benjamin Netanyahu'ya övgüde bulundu.

"İsrail'in en yakın ve en önemli müttefiki" olarak tanımladığı ABD'nin "Hamas ve diğer Gazze merkezli terörist grupların masum kurbanların canına kıyan ayrım gözetmeyen roket saldırılarına karşı İsrail'in kendini savunma hakkını" tam olarak desteklediğini söyledi.

Biden ayrıca, çatışmanın insani bedeline dönmeden önce ateşkesi düzenlediği için Mısır Cumhurbaşkanı Abdul Fattah al-Sisi'ye övgüde bulundu:

"Sevdiklerini kaybeden İsrail ve Filistinli tüm ailelere en içten taziyelerimi ve yaralılara iyileşmeleri için umutlarımı iletiyorum."

Son çatışmaların kısa tarihi

15-16 Nisan 2021: İsrail ile Filistin bölgesi arasında görece bir sakinlik döneminin ardından hava saldırılarıyla karşılık veren İsrail'e roketler atılmaya başlandı.

20 Nisan 2021: Kudüs'te, TikTok video paylaşım uygulamasında Ortodoks Yahudilere Filistinliler tarafından kaydedilen saldırılara öfkelenen Yahudi gençler, Araplara saldırırken ve Filistin karşıtı sloganlar atarken görüntülendi.

23 Nisan 2021: "Araplara Ölüm" diyen yüzlerce aşırı milliyetçi Yahudi Şam Kapısı'na yürüdü. Şantiyede Filistinlilerle polis arasında iki grubu ayırmaya çalışan çatışmalarda düzinelerce insanı yaralandı.

İki taraf arasındaki şiddet şehrin diğer bölgelerine de yayılmaya başladı.

24 Nisan 2021: Hamas, Gazze'den İsrail'e düzinelerce roket atarak misilleme amaçlı hava saldırıları düzenledi.

2 Mayıs 2021: El Fetih hizbi ve Hamas, Filistinli ailelerin Doğu Kudüs'ün Şeyh Jarrah bölgesindeki evlerinden Yahudi yerleşimciler tarafından planlanan çıkarılma tehdidini kınadı. Hamas, Arapları orada "direniş kalkanları" oluşturmaya çağırdı.

Takip eden günlerde, polis ve protestocular, Filistinlilerin öfkesinin odak noktası haline geldiği için sahada defalarca çatışmaya başladı.

4 Mayıs 2021: Gazze'deki militanlar, birbirini izleyen günlerde İsrail'e ateş balonları göndermeye başladı.

7 Mayıs 2021: Batı Şeria'nın kuzeyindeki İsrail güvenlik güçlerine ateş açtıktan sonra iki silahlı Filistinli vurularak öldürüldü. İsrailli yetkililer, grubun İsrail'de "büyük bir saldırı" gerçekleştirmeyi planladığını söylüyor.

Daha sonra Cuma namazının ardından - Ramazan'ın sonuncu günü- El Aksa cami yerleşkesinde 200'den fazla kişinin yaralanmasına yol açan büyük çatışmalar çıktı. İsrail polis gücü "isyan dağıtma araçları" kullandığını öne sürdü.

12 Mayıs 2021: Dört aylık hamile olan gazeteci Reema Saad, bombardımandan hemen önce annesiyle görüntülü konuşma gerçekleştirip uyumaya gitmişti. Annesi onu birkaç saat sonra yıkıntılar arasında ararken kurtarma görevlileri morga bakabileceğini söyledi.

16 Mayıs 2021: BM Güvenlik Konseyi çatışmalar için toplanırken, Gazze'deki Filistinli yetkililer, Pazar gününün İsrail ile mevcut çatışmanın başlamasından bu yana en ölümcül gün olduğunu söylediler.

20 Mayıs 2021: İsrail ve Hamas, 2014 Gazze Savaşı'ndan bu yana en ağır alevlenmeyi sona erdirmek için yapılan yoğun uluslararası çabaların ardından Perşembe günü Mısır aracılı bir ateşkes kararı aldı. Ateşkes 21 Mayıs'ta yerel saatle 02:00'de yürürlüğe girdi. 

(PT)