İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği, 19-25 Eylül tarihlerinde düzenlenen Uluslararası İşitme Engelliler Haftası dolayısıyla yazılı açıklama yaptı.
23 Eylül’ün de Birleşmiş Milletler'in (BM), 72 milyon işitme engelliye ve işaret dilinin önemine dikkat çekmek amacıyla 19 Aralık 2017'de ilan ettiği “Uluslararası İşaret Dilleri Günü” olduğu hatırlatılan açıklamada, “Bunlara rağmen Türkiye’de sağır ve işitme engelli bireyler için sorunlar pandemi ile artarak devam ediyor” denildi.
İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği, sorunların insan hakları odaklı ve hak temelli anlayış ile çözülmesini, odak kurum olan Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün sorunların çözümünde daha aktif olmasını talep etti.
“Zorunlu ihtiyaçlar karşılanmıyor”
Açıklamada işitme engellilerin sorunlardan örnekler sıralandı:
* Geç işitme cihazı kullanılması %9 oranında Alzheimer hastalığını tetikliyor. Cihazlanmayıp kelimeleri anlayamamanın sebeplerden biri olduğu Alzheimer hastalığı hakkında farkındalık çalışmaları yapılmıyor.
* SGK geri ödemelerinin yetersizliği ve yükselen kurlar sebebiyle “ara farklar” açılıyor. Pek çok çocuk ve yetişkin kullanıcı cihazlara erişemiyor, erişmekte, yenilemekte zorlanıyor. Ara kablo, pil gibi zorunlu ihtiyaçlarını karşılayamıyor.
“Pandemi sebebiyle randevu alınamıyor”
* 5 yılda bir işitme cihazını yenilemesi gereken vatandaşlarımız pandemi sebebiyle hastaneye gidemiyor, yenileyemiyor.
* Pandemi sebebiyle engelli heyet raporu randevuları alınamıyor. Yapılmak istenen işlemi soran sistem “randevu alma” deyince direkt kapatıyor. Vatandaşlarımızın SABİM’e şikayet etmekten başka çaresi kalmıyor.
“Şehirlerde işaret dili tercümanı yok”
* İki kulağında işitme kaybı olana doktorlar tarafından “tek cihaz” yazılıyor.
* İstanbul’da sadece bir işaret dili tercümanı mevcut. Sağır bireyler İstanbul’da işaret dili tercümanına erişilemiyor. Nerede görev yaptığını, nasıl erişeceğini bilmiyor. Van gibi birçok şehrimiz işaret dili tercümanı atanmasını bekliyor.
“Uzaktan eğitime erişim yok”
* Bilgiye erişim hakkı uygulanmıyor. MEB’in Uzaktan Eğitim hakkında bilgilendirme videolarında işitme engelli bireyler için tercüman ve altyazı bulunmuyor.
* “Covid-19” elverişli ortam sağlamış gibi hak ihlalleri devam ediyor. TCDD YHT’de seyahat etmek isteyen engelli yolculara hukuksuz bir şekilde “kota” uyguluyor. Merkezi sınavlar devam ederken ve bu sınavlara engelli bireyler girerken 11 Ekim’de yapılması planlanan Engelli Memur Seçme Sınavı (EKPSS) engelli örgütlerine bile danışılmadan süresiz olarak erteleniyor.
* Engelli bireylerin haklarını savunması gereken Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü pasif ve etkisiz kalıyor.
Uluslararası İşitme Engelliler Haftası
Uluslararası İşitme Engelliler Haftası, 2009'dan bugüne işitme engellilerin sorunlarına farkındalık yaratmak, engelliler için düzenlenmesi gereken yasalara dikkat çekmek ve ortak bilinci artırmak için her yıl eylül ayının son haftasında düzenleniyor. (TP)
