İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu’nun (IRA) eski liderlerinden, ülkedeki çatışmaların barışçıl çözümü konusundaki çabalarıyla tanınan, Kuzey İrlanda’nın 2007 sonrası başbakan yardımcısı olarak görev yapan Martin McGuinness bugün (21 Mart’ta) hayatını kaybetti. Ölüm nedeninin kalıtsal bir kalp hastalığı olduğu ifade ediliyor.
Martin McGuinness, Ocak ayında Kuzey İrlanda Bölgesel Hükümeti Başbakan Yardımcılığı görevinden ayrıldı. Bu ayrılığın nedeninin, hükümet ortağı partinin (DUP- Demokratik Birlik Partisi ) lideri Arlen Foster’ın kamu finansmanına ilişkin suçlamaları dikkate almaması olduğu biliniyor. İstifanın ardından erken seçime gidildi. McGuinness, Sinn Féin partisinde politik hayatına devam ediyordu. Ancak bir süre sonra sağlık sorunları nedeniyle siyasi kariyerine son vereceğini duyurdu, Mart seçimlerinde milletvekilliği için adaylığını koymadı.
Sinn Fêin’den başsağlığı mesajı
Sinn Féin partisi internet sitesinden, parti lideri Gerry Adams’ın ifadelerini içeren bir başsağlığı mesajı yayınlandı.
Adams, McGuinness’in hayatı boyunca gösterdiği azim, ağırbaşlılık ve tevazuu hastayken de sürdürdüğünü söyledi. İrlanda’da uzlaşma, barış için tutkulu bir çalışma yürüttüğünü hatırlattı. Ailesine başsağlığı mesajını iletti.
Barış sürecindeki etkileri
İrlanda’da 1969-1994 yılları arasında, yani 25 yıl devam eden yoğun ve yaygın bir çatışma dönemi yaşandı. 1994 yılında “Kuzey İrlanda Barış Süreci” başladı ve 13 yıl sonra, 2007'de tam bir barış sağlanabildi. Bu süreçte McGuinness de Sinn Féin partisinin temsilcilerinden biri olarak İngiltere hükümeti ile görüşmelere katkı sundu.
Geçtiğimiz yıl Evrensel gazetesinde yayınlanan bir röportajında Türkiye’deki çözüm süreci müzakereleri konusuna kendi deneyiminden yola çıkarak diyalog ve müzakerenin önemini vurgulamıştı:
“Eğer Türkiye Hükümeti, askeri bir çözüm olduğuna inanıyorsa büyük bir yanlış yapıyor. Dünya çapında yaşanan çatışmalardan şunu çok açık bir şekilde gördük ki, çatışmaların sona erdirilmesi için bir noktadan sonra politik müzakerelerin olması ve politik çözümün bulunması şart. Birçok anlaşmazlıkta askeri başarı mümkün değil. Bu anlaşmazlıklar çözülmezse kuşaklar boyunca devam eder.”
Martin McGuinness hakkındaJames Martin Pacelli McGuinness Kuzey İrlanda'da (Derry'de) 23 Mayıs 1950'de doğdu. 15 yaşında okulu bırakıp bir kasap yanında çırak olarak çalışmaya başladı. 18 yaşında IRA'ya katıldı. 1972'de, McGuinness IRA'nın Derry'deki ikinci önemli ismiydi. İngiltere askerinin silahsız kişilere ateş açıp 14 kişinin ölümüne sebep olduğu, Bogside Katliamı- Kanlı Pazar olarak bilinen olay o yıl gerçekleşmişti. 1973-74 yıllarında iki kez tutuklandı. 1974'te Bernadette Canning ile evlendi. Bu evlilikten Grainne, Fionnuala, Fiachra ve Emmet isimli dört çocukları var. 1970'lerin sonundan 1980'lerin ortasına IRA'nın lideri olarak biliniyordu. Çatışmaların yoğunlaştığı bir dönemdi. İngiltere'de IRA pek çok eylem gerçekleştirdi. 1984'te Brighton otelinde Margaret Thatcher ve kabinesini hedef alan beş kişinin öldüğü bombalı saldırı da bunlardan biriydi. McGuinness bu ve benzeri suçlamalarla birlikte anılıyor, haber ve belgesellerde bu ölümlerle birlikte gösteriliyordu. 1990'larda Gerry Adams'la birlikte militer tekniklerle bir sonuç alınamayacağını resmi olarak duyurdular. Bunu 1994- 97 arasında ateşkes süreci izledi ve barış görüşmeleri başladı. 1999- 2002 arasında hükümetin geçici Eğitim Bakanıydı. 1997, 2001, 2005 ve 2010 yıllarında Londra'daki avam kamarasına seçildi ve 2013 yılına kadar görevine devam etti. 2007 yılından sonra Kuzey İrlanda Bölgesel Hükümeti'nde Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Ocak 2017'de istifa etti. |
(CK/EKN)
