Uzak Doğu'nun Bir Köşesinde ABD Üstleri:
Irklar, Şiddet, Kadınlar
Japonya'nın Okinava Adası'nda 20 yaşındaki bir kadın bir barda tanıştığı bir Amerikan askerinin saldırısına ve tecavüzüne uğruyor. Bardan birlikte çıkıyorlar, sonrasında asker kurbanı bir parkta anal sekse zorluyor, hem fiziksel, hem de cinsel şiddet sergiliyor. ABD'ye ait Kadena Hava Üssü'nde görevli çavuş Timothy Woodland tecavüz suçlarına verilen en az cezaya çarptrılıyor. Woodland davası sonuçlandı ama meselenin aslı sonuçlandı mı?
Okinawa'da bir Perşembe gecesi, American Village adlı büyük bir alışveriş ve eğlence merkezi olağan durumlarından birini yaşıyor. Pembe-mavi bir neonun ışıkları herkesin gittiği yönü işaret ediyor: Güney Asya temalı bar-restoran 3F'e gidiyor herkes. Reggae ve hip hop çalan bu mekan tıklım tıklım dolu oluyor. ABD'li askerler ve parti sever Japon kadınlar mekanın müdavimleri.
Bu kadınlar arasında ufak tefek bir kadın var, omuzunda bir kelebek dövmesi, bir saat boyunca dans ediyor. Sohbet ettiği askere hastanede çalıştığını, erkek arkadaşının Amerika'da olduğunu anlatıyor. İkisi birlikte çıkmaya karar veriyorlar, sonra kadın adamın söylediği bir şeyi yanlış anlıyor ve onunla çıkmayı reddediyor.
Reddedilen asker daha sonra, saat 2 civarlarında aynı kadını siyah, uzun boylu bir başka ordu mensubuyla yanyana gördüğünü açıklıyor. Sonrasında olanları ise polis raporundan öğreniyoruz: Kadın, arabasına bindiği askerin tavırlarından hoşlanmadığı için kendini bindikleri arabanın dışına atıyor. Yirmi metre kadar kaçıyor ama asker onu yakalıyor. Bu arada kadının eve gitmek üzere sözleştiği arkadaşı, onu aramaya çıkıyor ve askeri kadına tecavüz ederken yakalıyor. Asker, yakalandığını anlayınca kendi arkadaşlarının kullandığı hareket halindeki bir arbaya atlayıp kaçıyor. Kadın arabanın plakasını alıyor.
Olay kısa sürede basına intikal ediyor. Okinava halk tepki gösteriyor.
Amejo: ABD'li erkeklerden hoşlanan Japon kadınları
Okinava Adası, bölgedeki askeri mevcudiyetten epey yara almış durumda. Bölgede yaşayan kadınlar için bu olgu daha karışık. Çünkü Japon kadınları arasında ABD'li erkekleri beğenenler var. Okinava'da yaygın bir argo terim olan Amejo ABD'li erkeklerden hoşlanan Japon kadınları tanımlıyor. Amejo'lar, bölgedeki club'larda takılmayı seviyorlar. Siyah erkeklerden hoşlanan kadınlara Kokujo deniyor. Bu kadınlar koyu renk fondoten sürüyor ve Destiny's Child grubunun üyeleri gibi giyiniyorlar. Bu kadınların hikayeleri bölgedeki pop kültürüne çoktan malzeme olmuş durumda. Hip hop şarkıcısı Dragon Ash ve romancı Amy Yamada bu konuları yapıtlarında işliyor.
Beyazlığın geleneksel olarak yüceltildiği Japonya gibi bir ülkede siyahların fetişist bir bakış açısıyla beğenilmelerini anlamak zor. Toplumbilimciler, bunun nedenini alt kültürlerin yükselişi, MTV gibi imaj yaratıcı basın yayın organlarının yaklaşımı gibi olgulara bağlıyorlar. Japon kadınları yaygın olarak, Batılı erkeklerin daha romantik olduğuna inanıyorlar. Bir de güçlü oldukları izlenimi veren siyah erkekleri bu gruba dahil edin, bakalım. Hem güçlü, hem de romantik olabilecekleri izlenimi mi onları Kokujoların gözünde yüceltiyor? Cinsiyet kimlikleri toplumun ve popüler kültürün belirlemeleri çerçevesinde gelişiyor. Batılı erkeklerin gözünde Japon kadınlarına dair genel bir "geyşa" imajı var. ABD üslerinde çalışanlar arasında Okinava'nın cennet diye tabir edilmesinin bir nedeni de ufak tefek ve cici Japon kızları. Miami'den 27 yaşında siyah bir asker olan Demetrius Young, "Okinava'yı seviyorum çünkü orada kadınlar çoook güzel", diyor.
Okinava'daki trajedik olayın derinliklerinde hem ırkçılık, hem de cinsiyetçilik yattığı açık. Tabii, Japon basını bu konularda hassas davrandı ve kurbanın Kokujo olduğuna dair ibareler kullanmadıkları gibi, suçlunun siyah olduğunu da yazmadılar. Bazı Batılı basın kuruluşları ise suçlu Timothy Woodland Japon olsaydı, bu davanın hiç açılmayacağını ileri sürdüler.
5006 suç: Çoğu cinsel taciz
Bölgedeki ABD personeli, ister siyah, ister beyaz olsun daha önce de pek çok ithamın altında kaldı. Özellikle de cinsel saldırılar şikayet nedeni oluyordu. Temmuz 2000'de 29 yaşındaki bir ABD askeri 14 yaşında bir kıza sarkıntılık etmekten, Ocak 2000'de bir başka asker 16 yaşında bir kızın iç çamaşırının resmini çekmek için eteğini kaldırmaktan suçlu bulundu. Yalnız, istatistikler bu tür cinsel şiddet suçlarının çoğunlukla siyahlarca işlendiğini gösterince, insanlar arasında bir önyargı oluştu. 1995 yılında üç siyah asker, 12 yaşında bir kız çocuğuna tecavüz ettiğinde, kimse şaşkınlık göstermedi.
Okinava, bu korkunç olaydan sonra bir daha hiç eskisi gibi olmadı. Toplum örgütleri ve öğrenciler protesto etmeyi böyle öğrendiler. Basın da tutum değiştirdi.1972-2001 arasında ABD personeli 5006 suçtan sorumlu tutulmuş ve bu suçların içinde ön sıraları tecavüz, cinsel taciz alıyor.
İkinci Dünya Savaşı'ndan beri bölgede ABD'ye karşı belirli bir tutum var. Bu yıllarda ufak bir Japon köyünde yaşananlar hala belleklerde. Üç Amerikan askeri köye geliyor ve küçük bir yerli kıza tecavüz ediyorlar. Bir süre sonra aynı kıza ve öteki kadınlara tecavüz etmek için geri dönüyorlar. Öyle korkusuzlar ki, bazen yanlarında silah taşımıyorlar. Bir gün köy halkı yeter diyor. Köyün erkekleri toplanıyor ve askerleri taşlayarak öldürüyor. Halk olayın izlerini de kendi başına örtüyor. Cesetleri derin bir mağaraya gömüyorlar ve mağaraya Kurombo Gama- Zenci Mağarası adını veriyorlar. Söz konusu üç asker siyah oldukları için... Mağara 1998'e kadar polis tarafından bulunamıyor.
Woodland olayında Japon kamuoyunda farklı fikirler de ortaya çıkıyor. Amejolar bu konuda demeç vermekten çekinmiyor. 27 yaşındaki Maki Oshiro; "Biz Amejolar, o kızın (Woodland davasındaki kurbanın) yanlış davrandığı düşünüyoruz", diyor. "Büyük olasılık ne yapacağını bilmiyordu. Biz Else adlı bara gidiyoruz çünkü biliyoruz ki Amerikan askerleri burada toplanıyor. Bu çocuklar korkutucu değiller, biz onları nasıl elimizde tutacağımızı biliyoruz". Oshiro Japon bir iş adamının bir kadını öldürdüğü olaya değiniyor: "Görüyorsunuz ya, Japon erkekleri daha korkutucu olabiliyor".
Bu tür demeçler, tecavüz olayının kurbanını isyana sürükledi. En sonunda kadın Japon basınına kendisini ve arkadaşlarını rahat bırakması için yalvarmak zorunda kaldı.
Gecenin o saatinde, dışarıda!
Okinava'daki Tecavüz Mağdurları Danışma Merkezi'nin kurucusu Suzuyo Takazato, hem basının, hem de kamuoyunun kurbanı hırpaladığını açıkladı. Japonya'nın kadın Dışişleri Bakanı Makiko Tanaka'nın da meslektaşlarına "gecenin o saatinde dışarı çıkan bir kadında bir yanlışlık olması gerektiğini " söylediği konuşuluyor. Geri kafalılar kurbanı hem ayıplıyor, hem de suçluyor; polis de Japonya'da böylesi tavırlar yüzünden tecavüz suçlarının bildirilmediği söylüyor. Araştırmalara göre Japonya'da tecavüz suçları %1 ile %10 arasında bir oranda bildiriliyor.
Okinava'ya geri döndüğümüzde çeşitli insan manzaralarıyla karşılaşıyoruz. Caddenin karşısında Pearl Harbor filminin afişinin önünde Ryukyu Üniversitesi'nden öğrenciler gösteriyor yapıyor. Pankartlarını gösteren öğrenciler çöyle bağırıyor: Amerika'nın Okinava'daki üstlerini istemiyoruz! Başkan Bush'u istemiyoruz! Kadınlara şiddet uygulanmasını istemiyoruz! Üsler kapanana dek rahat etmeyeceğiz!
Kadena Hava Üssü çevresinde neonlar adresleri gösteriyor. Bazı askerler club'lara, bazıları bilardo salonlarına gidiyor. Arabalar dolusu Japon kadın çevredeki otoparklarda görülüyor. Kadınlar rujlarını tazeliyor, saçlarını düzlüyor. Hepsi aynı hareketleri yapıyorlar, sanki askeri bir disiplinle yetiştirilmişler gibi. Sanki savaşa gidiyorlarmış gibi...
Sayılar ve İktidar
ABD'nin uluslararası askeri varlığı, yabancı topraklarda 250 bin, yabancı sularda 50 bin asker ile bütün dünya ülkelerini geride bırakmış durumda.
Ülke ABD Personelinin Sayısı
Almanya 69,203
Japonya 51,578
Okinava 25,203
Kore 36,565
Doğu Asya ve Pasifik sularında 23,352
Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güney Asya sularında 14,772
Italya 11,190
Britanya 11,207
Suudi Arabistan 7,053
Bosna 5,708
Kuveyt 4,602
* Eylül 2000 rakamları
Time dergisinin Ağustos 2001 sayısından ve çeşitli kaynaklardan derleyen, çeviren Hande Bulutsuz
