IMF'nin hükümetten talep edeceği program, "yapısal düzenlemeler" ve "kısa vadeli uygulamalar" olmak üzere iki başlık altında toplanıyor
Deppler ile Kahkonen'in Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) yönetimi ve hükümet yetkilileri ile yapacağı görüşmede, özellikle programın devam edip etmeyeceği konusundaki siyasi kararlılık konusu tartışılacak.
9 Aralık'ta görüşmeler başlıyor
Bu konuda herhangi bir sorun çıkmaması durumunda 9 Aralık'ta Türkiye'ye gelecek olan IMF heyeti teknik incelemelerde bulunacak. Heyet, 4. Gözden Geçirme Çalışmaları'nın tamamlanması için hükümet ve bürokrasiden taleplerini sıralayacak.
AKP seçim öncesi ve sonrası, açıklamalarında IMF ile enflasyonla mücadele programını yürütmeye kararlı olduklarını vurgulamıştı. Ancak, Ocak ayında kapsamlı görüşmeler öncesi gerçekleşecek olan bu ön temas, bir nevi IMF ile 58. Hükümet arasında bir "bilek güreşi" pozisyonu olarak nitelendiriliyor.
Yani, gerek AKP Hükümeti, gerekse de IMF tarafı 2002 tarihli programın devamında -belirli rötuşlar yapılması kaydıyla- karar kılabilirler; ya da IMF yeni bir program ve yeni bir stand-by anlaşması teklifini 58. Hükümet'in önüne koyabilir.
Hükümet 2003 yılı için büyümeden feragat etmeden enflasyonla mücadelenin mümkün olabildiği bir program üzerinde yoğunlaşmış durumda.
Görüşmeler öncesi IMF'nin öncelikleri arasında şu konular bulunuyor
"Kamu çalışanlarına zam dengeyi bozar"
* Daha önce sağlanan mutabakat ile bütçede yüzde 6.5 olarak öngörülen faiz dışı fazla hedefinde sapma olmamalı,
* Kamu İktisadi Teşekkül (KİT) ürünlerine, yıl sonunda 120 trilyonluk bir hasıla sağlayacak ölçüde zam yapılmalı,
* Bütçe yatırım harcamalarında tasarruf sağlanmalı,
* Çalışanları Tasarrufa Teşvik Fonu'nda biriken alacakların topluca ödenmesini gerektiren yasal zorunluluklar kanunla değiştirilmeli,
* Kamu çalışanlarına enflasyonun üzerinde verilecek toplu görüşme zamları bütçe dengelerini zorlar. Buna dikkat edilmeli,
* Yıl başında atıl olduğu tespit edilen 45 bin 800 kamu işçisinin en az 30 bini kısa sürede azaltılmalı,
* Yatırımlara vergi ve sosyal güvenlik ödemelerinde avantaj getiren yasanın yürürlük tarihi ertelenmeli,
"Özelleştirmeye devam edilsin"
* TEKEL'in özelleştirme planının Bakanlar Kurulu'na sunulması ve Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ yıl sonuna kadar kapsama alınmalı. TEKEL'in 140 trilyonu bulan vergi borçlarının tahsili için acil adım atılmalı,
* Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirlerinden eğitim ve sağlık kuruluşlarına yapılan tahsisin 2003 bütçesinden başlamak üzere sıfıra indirilmesi programa alınmalı,
* Üst Kurullar'dan 250, Fonlar'dan da 400 trilyonluk kamu alacağı bir an önce bütçeye aktarılmalı,
AKP'nin Seçim Bildirgesi'nden yola çıktığında IMF görüşmelerinde şu konulara ağırlık vereceği ortaya çıkıyor.
"Sosyal politikaları destekleyeceğiz"
* Üst Kurullar, hem ulusal iradeden tamamen arındırılmamalı, hem de bu kurulların harcamaları kontrol altına alınmalı,
* Bütçedeki faiz dışı fazla hedefinin yüzde 6.5'te tutulması şart değil. Çünkü reel faizlerde hedeflenen yüzde 20 civarındaki düşüş, kamunun finansman dengesinde önemli bir fazla oluşturacak ve bunun sosyal harcamalara aktarılması istikrarı bozucu bir etki yaratmayacak.
* Sağlık, eğitim, sosyal güvenlik gibi sosyal alanın güçlendirilmesi hükümetin birinci önceliğini oluşturuyor. Bu yüzden bu alanlara yapılacak transferlerden tasarruf yapılmayacak. Buralara aktarılacak fonlar, zaten iç borçlanmada yaratılan faiz tasarrufu ve üretimin canlanmasıyla milli gelirde oluşacak artış ile tolere edilir bir düzeyde kalacak.
* Kamudaki atıl istihdamın önüne geçilmesi hükümetin de amacıdır, fakat zaten emeklilikleri gelenlerin yerine yenileri alınmayarak fazla personel eritilecek, böylece ihbar tazminatları ile de ek bir yük gelmeyecek.
* Sabit sermaye yatırımlarını artırmak amacıyla hükümet, yatırım teşviklerine öncelik verecek.(NK/BB)
