İHD Temmuz Ayı İnsan Hakları İhlalleri Raporu

Ölümler

* Elazığ ili Mustafapaşa semtindeki bir eve 5 Temmuz günü güvenlik kuvvetleri tarafından yapılan operasyonda çatışma çıktı. Çıkan çatışma sırasında Cihan Karadavut, Mehmet Ali Şahin ve Cevdet Yeşilay adlı polisler ile Hizbullah Örgütü üyesi olduğu iddia edilen Hüseyin Sarıağaç yaşamlarını yitirdiler.

Çatışma sırasında Sarıağaç'ın eşi Ünsilet Özcan ile 9 yaşındaki çocuğunun da yaralandıkları Sarıağaç'ın ailesi tarafından şubemize yapılan başvuruda belirtildi. (6 Temmuz 2002/ Diyarbakır Söz-İHD Diyarbakır)

* Şanlıurfa ili Siverek ilçesine bağlı Yoğunca köyü kırsal alanında, 45- 50 yaşlarında bir erkek cesedi bulundu. Otopsi için adli tıp morguna kaldırılan cesedin kime ait olduğu henüz belirlenemezken, silahla vurularak öldürüldüğü belirtildi. (4 Temmuz 2002/ Diyarbakır Söz)

Olayda Yaşamını yitirenlerin Abdulsamet Ünal, Abdurrahim Ünal ile Yusuf Ünal adlı kişiler oldukları öğrenildi. Yaşamını yitirenler, aynı gün Ağrı ili Patnos ilçesinde toprağa verildiler. (İHD Muş)

* Siirt ili Kurtalan ilçesine bağlı Kayabağlar Belediye Başkanı Ahmet Cevat Sevgili (54), kimliği belirlenemeyen kişiler tarafından evinin damında silahlı saldırıya uğradı. Saldırıda yaşamını yitiren Sevgili otopsi için Kurtalan Devlet Hastanesi'ne kaldırıldı. (İHD Siirt)

* Tevkif Çetinkaya, 24 Temmuz günü şubemize yaptığı başvuruda, 1982 Batman merkeze bağlı Şeyçoban köyü nüfusuna kayıtlı kuzeni Abdullah Çetinkaya'nın 22 Temmuz günü bazı ev ihtiyaçlarını karşılamak üzere Batman il merkezine gittiğini, ancak uzun bir süre kendisinden haber alamadıklarını 22 Temmuz 2002 günü saat 11.00 sıralarında Batman Hasankeyf civarında taranan bir tankerin içerisinde yaralı olarak bulunduğunu ve Diyarbakır Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesine kaldırıldığını belirtti.

Olay sırasında üç kişi yaşamını yitirirken Abdullah Çetinkaya ile bir kişinin daha yaralandıkları öğrenildi. (İHD Diyarbakır)

* Siirt ili Adıyaman caddesi üzerinde bulunan petrol taksi işletmesinde taksicilik yapan Abdullah Koyuncu'dan 2 günden beri haber alınamıyor 7 Temmuz 2002 günü saat 19:30'da müşteri olarak taksisine aldığı kişi veya kişilerle birlikte kaydolduğu bildirilen Koyuncu'nun arabası ertesi gün sabah saatlerinde Akyamaç köyü civarında bulundu. (10 Temmuz 2002/ Siirt Son-Söz)

* Siirt ili Şirvan ilçesi Habinok köyü yakınlarında koyun otlatmak için yaylaya çıkan Durmaz Ulaç ((18), bastığı mayının patlaması sonucu yaşamını yitirdi. (27Temmuz 002/Cumhuriyet)

Gözaltılar

* 3 Temmuz günü Diyarbakır il merkezindeki evine güvenlik kuvvetleri tarafından yapılan baskında, 1958 Diyarbakır Kulp nüfusuna kayıtlı Mehmet Aslan gözaltına alındı. Aslan, aynı gece sabah saatlerinde serbest bırakıldı. (İHD Diyarbakır)

* Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) Ağrı İl Örgütü üyesi Abdulmenaf Zengin ve Eylem Çağlan adlı kişiler güvenlik kuvvetleri tarafından il merkezinde gözaltına alındılar. Çağlan, akşam saatlerinde 400 milyon kefaletle serbest bırakıldı. (Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV)

* HADEP Erciş (Van) İlçe Başkanı Kemal Doğruel, hakkında arama emri olduğu gerekçesiyle, 9 Temmuz günü güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. Doğruel'in akşam saatlerinde serbest bırakıldığı öğrenildi. (TİHV)

* HADEP Ağrı İl Örgütü üyesi Ayhan Rızaoğlu, Temmuz ayının ilk haftasında Ağrı il merkezinden güvenlik kuvvetleri tarafından gözaltına alındı. (TİHV)

* Şemsettin Başçı adlı kişi 21 Temmuz günü Siirt Emniyet Müdürlüğü ekiplerince gözaltına alındı.(İHD Siirt)

* 1984 Diyarbakır merkez nüfusuna kayıtlı Cevat Düşün, 8 Temmuz günü kaybolan kimliği ile ilgili işlem yapmak üzere gittiği Diyarbakır'a bağlı Siverek yolu üzerindeki Alişan Polis Karakolu'nda güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. (İHD Diyarbakır)

* 1978 Diyarbakır Merkez nüfusuna kayıtlı A. Halim Nerede, 5 Temmuz günü Diyarbakır il merkezinde ikamet eden teyzesinin evinden çıkarken güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. Nerede, 8 Temmuz günü serbest bırakıldı. (İHD Diyarbakır)

* 1976 Diyarbakır ili Lice ilçe nüfusuna kayıtlı Nagihan Özer, 5 Temmuz günü gittiği Emniyet Müdürlüğü Pasaport Dairesinde güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. Özer, aynı gün akşam saat 23.00 sularında serbest bırakıldı. (İHD Diyarbakır)

*İzmir il merkezinden Mardin ili Kızıltepe İlçesi'ne giden Levent Kahırman (23), Nasır Özmen (26), ile Cengiz Nergiz (20) adlı kişiler KADEK Örgütüne katılacakları gerekçe gösterilerek gözaltına alındılar. (9 Temmuz 2002/ Diyarbakır Söz)

* 1984 Mardin ili Mazıdağı ilçe nüfusuna kayıtlı Şeyhmus Acun, 15 Temmuz günü gece saat 01.00 sıralarında Diyarbakır'ın Yunus Emre Mahallesinde bulunan evine baskın düzenleyen güvenlik kuvvetlerinc4e gözaltına alındı. Ayrıca eve baskın düzenleyen güvenlik kuvvetlerinin evde bulunan herkesin tek tek kamera ile görüntülerini aldıkları belirtildi. Acun, aynı gün serbest bırakıldı. (İHD Diyarbakır)

* Güvenlik kuvvetleri tarafından kaçırıldıktan sonra cesedi bulunan Halkın Emek Partisi (HEP) İl başkanı Vedat Aydın'ın 11'nci ölüm yıldönümü nedeniyle mezarı başında yapılmak istenen anma törenine güvenlik kuvvetlerince müdahale edildi. Müdahale sırasında toplam 36 kişi gözaltına alındı.

Şırnak ili Beytüşşebap ilçesine bağlı Ulucak Köyü nüfusuna kayıtlı ve Ulucak köyünde ikamet eden Abdulkadir Aslan (1983) ile kardeşi V.A. (1991), 11 Temmuz günü Ulucak İlçe Jandarma Komutanlığı ekiplerince gözaltına alındılar. 13 Temmuz günü serbest bırakıldılar. (İHD Diyarbakır)

* Mardin ili Mazıdağı nüfusuna kayıtlı ve Diyarbakır ili Çınar ilçesine bağlı Yukarı Molla Köyünde ikamet eden Aziz Yılmaz (1942) ile oğulları Sedat Yılmaz (1982) ve Şeyhmus Yılmaz (1979), 17 Temmuz günü evlerine baskın düzenleyen jandarma ekiplerince gözaltına alındılar. Aynı gün serbest bırakıldılar. (İHD Diyarbakır)

* Muş merkez nüfusuna kayıtlı Tahsin Gündüz (1970) ve Mazhar Gündüz (22); Diyarbakır merkez nüfusuna kayıtlı Reyhan Ulaş (1984) ile Derik nüfusuna kayıtlı yeğenleri Hazan Daş (1983) ve Hülya (1984); 1963 Diyarbakır ili Lice ilçe nüfusuna kayıtlı Tekin Alacı; 1979 Diyarbakır ili Çınar ilçe nüfusuna kayıtlı Leyla Varan; Diyarbakır ili Silvan ilçe nüfusuna kayıtlı Saliha Nakçi (1965) ile oğlu İdris Nakçi (1984); Diyarbakır ili Eğil ilçesi Kalkan köyü nüfusuna kayıtlı M. Sıddık Özkol; Diyarbakır ili Lice ilçe nüfusuna kayıtlı Güzel Kırhan; Mardin ili Ömerli ilçe nüfusuna kayıtlı Ayşe Altundağ; Diyarbakır ili Lice ilçe nüfusuna kayıtlı Güzel Kırhan; Diyarbakır ili Lice ilçe nüfusuna kayıtlı Çiçek Tanrıkut; 1974 Diyarbakır ili Hazro ilçe nüfusuna kayıtlı Faysal Çalışır; Müjde Türkekul ile soyadları tespit edilemeyen Leyla ve Zozan adlı kişiler 21 Temmuz günü HADEP Diyarbakır İlçe Örgütü'nün Kongresi dolayısıyla Diyarbakır'a gelen Genel Başkan Murat Bozlak'ın karşılanması esnasında gözaltına alındılar. Ertesi gün çıkarıldıkları mahkemece serbest bırakıldılar. (İHD Diyarbakır)

* 1982 Diyarbakır ili Bismil ilçe nüfusuna kayıtlı Feyzullah Demir, 20 Temmuz günü Mardin il merkezinden güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. (İHD Diyarbakır).

1983 Mardin ili Derik ilçe nüfusuna kayıtlı Ayşe Çaruş ile isimleri tespit edilemeyen üç arkadaşları ile birlikte, 21 Temmuz günü Nusaybin'de gözaltına alındılar. (İHD Diyarbakır)

<* @1946="" diyarbakır="" ili="" bismil="" ilçe="" nüfusuna="" kayıtlı=""> Hüseyin Doğan, 22 Temmuz günü Diyarbakır il merkezinde güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. Doğan, aynı gün serbest bırakıldı. (İHD Diyarbakır)

* 1967 Diyarbakır ili Çınar ilçe nüfusuna kayıtlı Veysel Dallı, 28 Temmuz günü gece saat 01.00 sıralarında Diyarbakır'ın Teğmen Caddesinde bulunan evlerine baskın düzenleyen güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. Aynı gün serbest bırakıldı. (İHD Diyarbakır)

* 1965 Şırnak ili İdil ilçe nüfusuna kayıtlı Ekrem Zerey, 22 Temmuz günü Mardin il merkezinden Nusaybin ilçe merkezine giderken güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. 26 Temmuz günü savcılığa çıkarılan Zerey için ek gözaltı süresi alınarak Diyarbakır'a getirildiği belirtildi. (İHD Diyarbakır)

* Gaziantep Emniyet Müdürlüğünden yapılan açıklamada, 1999 yılından PKK örgütüne üye olduğu ve örgüt adına faaliyetlerde bulunduğu iddia edilen Yasemin Ekinci ile kendisine yardım ve yataklık ettiği belirlenen bir kişinin gözaltına alındığı açıklandı. (13 Temmuz 2002 Cumhuriyet)

* 1966 Bingöl nüfusuna kayıtlı Sami Ünver, 27 Temmuz günü işyerine gelen güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındı. (İHD Diyarbakır)

* 1957 Siirt ili Kurtalan ilçe nüfusuna kayıtlı Laman Turgut, 3 Temmuz günü Kurtalan ilçesi Gözpınar beldesine bağlı Jandarma ekiplerince gözaltına alındı.(İHD Siirt)

* Selim Turgut, 5 Temmuz günü Siirt TEM Şube ekiplerince gözaltına alındı. Aynı gün Gözpınar Jandarma Komutanlığı'na götürülen Turgut, akşam geç saatlerde serbest bırakıldı.(İHD Siirt)

* Nusaybin ilçesinde ikamet eden Celal Ata, Süleyman Pekbay, Zeki Akdoğan, Adnan Ağırman, Nadir Duman, Mehmet Atay, Faris Aslan, Süleyman Aslan, A. Vahap Aban, 7 Temmuz günü güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındılar.(İHD Mardin)

* İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından Hizbullah Örgütüne yönelik Esenler ilçesinde düzenlenen operasyonlarda örgüte üye oldukları iddia edilen Burhan, Mehdi, Hamdi kod adlı Mehmet Ayaz Duman ile Ferit Mazhar kod adlı Tahir Kızmaz adlı kişiler gözaltına alındılar. Söz konusu kişiler, sorguları yapılmak üzere Batman'a getirildiler. Bu kişilerin 17 eyleme katıldıklarını itiraf ettikleri belirtildi. Sorguları tamamlanan iki kişinin daha sonra yer gösterme çalışması yaptırıldığı belirtti. katıldıkları eylemler şöyle:

09.01.1993 Mardin ili Kızıltepe İzettin Karaaslan'ın öldürülmesi.

20.01.1993 Mardin ili kızıltepe ilçesinde Kasım Çaçan yaralaması.

1992 yılında Mardin ili Kızıltepe ilçesinde kırtasiyecilik yapan ismi tespit edilemeyen bir kişinin öldürülmesi.

23.08.1992 Şanlıurfa ili Ceylanpınar ilçesinde İsa Bulut'un silahla yaralanması.

14.04.1993 Mardin ili Nusaybin ilçesinde Seyfi Aslan'ın öldürülmesi.

28.10.1992 Mardin ili Nusaybin ilçesinde Seki Aslan'ın öldürülmesi.

1993-1994 yıllarında Mardin ili Nusaybin ilçesinde ismi belirlenemeyen 40-45 yaşlarında birinin öldürülmesi.

26.02.1994 Mardin ili Nusaybin ilçesinde Hasan Gümüş'ün öldürülmesi.

16.01.1994 Mardin ili Nusaybin ilçesinde Şemsettin Oral'ın öldürülmesi.

1993-1994 Mardin ili Nusaybin ilçesinde ismi belirlenemeyen bir kişinin öldürülmesi ve bir kişinin yaralanması.

1995 yılı içerisinde Mardin ili Nusaybin ilçesinde Yahya Demir'in öldürülmesi.

1993 Mardin ili Nusaybin ilçesinde TEDAŞ memuru olarak çalışan ismi belirlenemeyen bir kişinin öldürülmesi.

17.08.1994 Mardin ili Nusaybin ilçesinde Goran Demir2in öldürülmesi.

1993 yılı içerisinde Mardin ili Nusaybin ilçesinde Mehmet Emin Deniz'in öldürülmesi.

1993-1994 Mardin ili Nusaybin ilçesinde yetim Ali lakaplı bir kişinin tehdit edilmesi.

15.03.1993 Mardin ili Nusaybin ilçesinde hazni Sincan'a ait Kahvenin kundaklanması.

07.02.1993 Mardin ili Nusaybin ilçesinde Alattin Duman'ın öldürülmesi.

1994 yılı içerisinde Mardin ili Nusaybin ilçesinde ismi belirlenemeyen bir kişinin boyacı dükkanın kundaklanması.(İHD Batman)

İşkence ve kötü muamele

* Reşit Tekdemir, 1954 Diyarbakır Merkez nüfusuna kayıtlı. Serbest çalışmakta. Okur- yazar değil. 30 Haziran günü Diyarbakır il merkezindeki evinden güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındıktan sonra doktor kontrolünden geçirildiğini belirten Tekdemir, gözlerinin bağlanarak bilmediği bir yere götürüldüğünü, burada birkaç gün sorgulandığını, sorgu esnasında darp edildiğini ve ne olduğunu bilmediği bir cisimle sürekli kafasına vurulduğunu belirtti. (İHD Diyarbakır)

* Mehmet Aslan, 1958 Diyarbakır ili Kulp ilçesi Goderné köyü nüfusuna kayıtlı. İnşaat işçisi. İlkokul mezunu. 3 Temmuz günü akşam saat 22.00 sularında ikamet ettiği evin binasına giren ve binadan uzun süre ayrılmayan bir kişiye kimi aradığını sorduğunu bunun üzerine söz konusu kişinin binadan kaçarak uzaklaştığını belirtti. Hemen sonrasında bir polis otosunun binanın önünde durduğunu, kendisini alarak Bağlar Polis Karakolu'na götürdüklerini, buranın bahçesinde burnundan kan akıncaya kadar darp edildiğini sonrasında Çevik Kuvvet Binasına götürüldüğünü, buradan da bir minibüse bindirilerek şehir dışına çıkarıldığını, minibüsün içerisinde yine darp edildiğini ve Mardin yolu üzerinde araçtan atılmak sureti ile serbest bırakıldığını belirtti. (İHD Diyarbakır)

* Mehmet Mutlu, Diyarbakır merkez nüfusuna kayıtlı 30 yaşlarında. İlkokul mezunu. 36 yıl hükümlü. Lami Mütlu tarafından 3 Temmuz günü şubemize yapılan başvuruda, kardeşi Mehmet Mutlu'nun hükümlü olarak kaldığı Muş Cezaevinden sevk edilmesi talebiyle Adalet Bakanlığı'na yaptığı başvurunun kabul edildiği; ancak Mehmet Mutlu'nun sevk edilmesi gerektiği gün koğuşundan çıkarılarak hakaret ve küfre maruz bırakıldığı, darp edildiği, ellerinden yüksek bir yere kelepçelendiği, darptan dolayı Elazığ Devlet Hastanesi'ne kaldırıldığı ve halen Elazığ Cezaevi'nin revirinde tutulduğu belirtildi. (İHD Diyarbakır)

*Kasım Aslan, 16 Haziran günü yaptığı başvuruda Şırnak ili Beytüşşebap ilçesine bağlı Ulucak Köyü nüfusuna kayıtlı ve Ulucak köyünde ikamet eden oğulları Abdulkadir Aslan (1983) ile V.A.'nın (1991), 11 Temmuz günü güvenlik kuvvetlerince gözaltına alındıktan sonra fiziki işkencelere ve tehditlere maruz kaldıklarını belirtti. (İHD Diyarbakır)

* Şeyhmus Acun, 1984 Diyarbakır merkez nüfusuna kayıtlı. Okur-yazar değil. Simsar. 16 Temmuz günü gözaltına alınan ve aynı gün serbest bırakılan Acun, gözaltı süresince maruz kaldığı uygulamaları şöyle açıkladı: "Beniz gözaltına alır almaz gözlerimi bağladılar ve Diyarbakır Devlet Hastanesi Acil Servisine götürdüler. Oradan da Emniyet Müdürlüğüne götürüldüm. Bir odanın içine götürüldüm. Burada beni çırılçıplak soydular, ellerimi ensemin arkasında ve ayaklarımı bağladılar. İki kişi ayaklarımın üzerinde oturdular ve testislerimi sıkıyorlardı. Bir süre sonra tazyikli su sıktılar. Sürekli olarak kaba dayak atıyorlardı. Ellerim ensemin arkasında bağlı bir şekilde çömeltilerek yarım saat kadar bekletildim. Yüksek sesle müzik dinletiyorlardı. Hiç yemek verilmedi ve tuvalete götürülmedim. Gözlerim bağlı bir şekilde okumama izin verilmeyen 15 tane metin zorla imzalatıldı. Şuanda testislerim fazla sıkıldığından dolayı oturamıyorum." (İHD Diyarbakır)

* 1973 Diyarbakır ili Hazro ilçe nüfusuna kayıtlı Hacı Günden, 15 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 1993 yılında köyleri güvenlik kuvvetleri tarafından yakılınca Diyarbakır'a göç ettiklerini, amcasının oğlunun arandığı bahanesiyle sık sık evlerine baskın düzenlendiği, arama yapıldığı ve tehditlere maruz kaldıklarını belirtti. Son olarak 13 Temmuz günü öğleden sonra tekrar evlerinin güvenlik kuvvetlerince basıldığı ve tehdit edildiklerini aktardı. (İHD Diyarbakır)

* Abdullah Demirbaş, 1966 Diyarbakır ili Lice ilçe nüfusuna kayıtlı. Öğretmen ve Eğitim-Sen Diyarbakır Şube Başkanı 18 Temmuz günü yaptığı başvuruda, şu beyanlarda bulundu: "Ben halen Eğitim-Sen Diyarbakır Şubesi başkanıyım. Şubemizin www.egitimsenamed.com adresli bir web sitesi var. Ayrıca Mustafa Deniz isimli bir üyemizin adına açmış olduğumuz [email protected] olarak kullandığımız bir e-mail adresimiz mevcut. 12 Temmuz .2002 günü farklı e-mail adreslerinden şahsıma ve Sendika Şubemize yönelik insan onurunu aşağılayıcı hakaret, küfür ve tehditler içeren yazılar gönderildi. (İHD Diyarbakır)

* Mehmet Zerey, 29 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 1965 İdil nüfusuna kayıtlı kardeşi Ekrem Zerey'in 22 Temmuz günü gözaltına alındığını, 26 Temmuz günü savcılığa çıkarıldığını, savcılıkta kardeşinin kendisine, işkenceye maruz kaldığını, aç ve uykusuz bırakıldığını, elektrik verildiğini ve benzeri uygulamalara maruz kaldığını söylediğini ve kardeşi için savcılıktan ek gözaltı süresi alınarak Diyarbakır'a getirildiğini belirtti.(İHD Diyarbakır)

* Emine Ünver, 29 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 27 Temmuz günü 1966 Bingöl nüfusuna kayıtlı eşi Sami Ünver'in işyerine gittiğini, akşam saat 21.00 sıralarında dükkana güvenlik kuvvetlerinin geldiğini, eşini gözaltına almak istediklerini, ancak 5 ve 10 yaşındaki çocuklarının buna engel olmaya çalıştıklarını bunun üzerine polislerin kendilerini tartaklamaya başladıklarını, 10 yaşındaki kızının bayıldığını, 5 yaşındaki kızının vücudunda vurulan tekmelerden kaynaklanan morartılar, kafasına aldığı darbelerden dolayı da gözlerinde kızarıklık olduğu, eşini bıçakla yaraladıklarını, ayrıca eşine, kendisine ve çocuklarına silah çektiklerini belirtti.(İHD Diyarbakır)

Tutuklama

* Temmuz ayının ilk haftasında güvenlik kuvvetleri tarafından gözaltına alınan HADEP Ağrı İl Örgütü üyesi Ayhan Rızaoğlu TCY'nin 169. maddesi uyarınca tutuklandı. (TİHV)

* 20 Temmuz günü gözaltına alınan Ayşe Çaruş ile isimleri tespit edilemeyen üç arkadaşı, 22 Temmuz günü tutuklandılar. (İHD Diyarbakır)

* 20 Temmuz günü gözaltına alınan Feyzullah Demir, 22 Temmuz günü tutuklandı. (İHD Diyarbakır)

* İstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından gözaltına alındıktan sonra Batman'a getirilen Burhan, Mehdi, Hamdi kod adlı Mehmet Ayaz Duman ile Ferit Mazhar kod adlı Tahir Kızmaz adlı kişiler tutuklandılar. (İHD Batman)

* 3 Temmuz günü gözaltına alınan Laman Turgut, 5 Temmuz günü tutuklandı. (İHD Diyarbakır)

*7 Temmuz günü gözaltına alınan Süleyman Pekbay, 12 Temmuz günü tutuklandı. (İHD Mardin)

* 21 Temmuz günü Siirt Emniyet Müdürlüğü ekiplerince gözaltına alınan Şemsettin Başçı, çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. (İHD Siirt)

* 22-24 Haziran tarihleri arasında düzenlenen Doğubeyazıt Kültür ve Sanat Festivali'ne katılan 51 kişi hakkında "yasadışı örgüte yardım ve yataklık ettikleri" iddiasıyla 9 Temmuz günü Doğubeyazıt Sulh Ceza Mahkemesi tarafından gıyabi tutuklama kararı çıkarıldı. (TİHV)

Toplumsal olaylara müdahale

*1982 Mardin ili Mazıdağı ilçe nüfusuna kayıtlı Naşit Önen, 17 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 10 Temmuz günü Vedat Aydın'ın mezarı başında yapılmak istenen anma törenine gittiğini ve yaşanan arbede sırasında ağzından, burnundan ve ayaklarından darbe aldığını, bir hafta boyunca evde kendi imkanlarıyla tedavi olduğunu belirtti. (İHD Diyarbakır)

Köye geri dönüş

* Diyarbakır ili Kulp ilçesi Akdoruk Köyü nüfusuna kayıtlı Mahmut Coşkun, 19 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 1993 yılına kadar Akdoruk (Gavgas) köyünde oturduklarını, koruculuk dayatmasını kabul etmedikleri için köylerinin güvenlik kuvvetlerince yakıldığını, bunun üzerine Diyarbakır'a göç ettiklerini, son olarak 2002 yılının baharında köye dönüşün serbest olduğu yönündeki açıklamalar üzerine köylerine bağlı olan 20 hanelik bir nüfusla köye geri döndüklerini söyledi.

* Köye döndükten sonra evlerinin tamamen kullanılamaz halde olduğu için ve evleri yeniden yapacak mali olanaklara sahip olmadıklarından derme-çatma naylondan yaptıkları çadırlarda kaldıklarını, 17 Temmuz 2002 günü köyde olmadığı sırada, Kulp İlçesi Zeyrek Karakoluna bağlı askerler ile İslam Köy korucuları köye gelerek köy halkını sopalarla dövüp, hakaret ve tehdit ederek barındıkları naylon çadırları askeri araçlara yükleyerek köyden kovmuşlar ve Narlıca köyü ile İslam köy arasında bulunan Şekiran çayı kenarına yerleşmelerini, köye gündüz gidilmesi ve gece ise köyde kalınmaması aksi takdirde daha kötü şeylerin olacağı yönünde tehditlerde bulunduklarını belirtti. (İHD Diyarbakır)

Çalışma yaşamı

* Eğitim Sen Diyarbakır Şubesi üyelerinden; Diyarbakır il merkezindeki Şehit Hazım Şahin İlköğretim Okulunda görev yapan Osman Şatır Yozgat'a; Erganil İlçe merkezindeki YİBO'da görev yapan Menir Yalçın Bolu'ya; Bağıvar Beldesi YİBO'da görev yapan Hasan Yıldırım Trabzon'a Dicle İlçe YİBO'da görev yapan Meki Aksoy Ordu'ya, PKK sempatizanı oldukları gerekçesiyle sürgün edildiler. (İHD Diyarbakır)

* Düğününde Kürtçe davetiye bastıran Lice Demir Çelik İlköğretim Okulunda görev yapan Eğitim Sen Diyarbakır Şubesi Üyesi Recep Şimşek, Yozgat il merkezine sürgün edildi. (İHD Diyarbakır)

İdari soruşturmalar

* 1976 Diyarbakır ili Hazro ilçe nüfusuna kayıtlı ve Çermik Meslek Yüksek Okulu Turizm ve Otelcilik Bölümü öğrencisi Ömer Çağrıcı, 16 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 9 Nisan 2001 tarihinde 20 arkadaşı ile birlikte Çermik Emniyet Müdürlüğü Ekiplerince gözaltına alındığını, bunun üzerine 15 Temmuz günü hakkında disiplin soruşturması açıldığını belirtti. (İHD Diyarbakır)

* Haran Üniversitesinde öğrenim gören Sıracettin Yarız, Ayşen Fırat, Mehmet Latif Nergizli, Önder Aslan ve Fesih Yorulmaz adlı öğrencilere, ana dil eğitimiyle ilgili dilekçe vermemelerine rağmen verilmiş muamelesi yapılarak; okuldan atılma, iki dönem uzaklaştırma ve bir dönem uzaklaştırma gibi çeşitli cezalar verildi. (İHD Urfa)

Düşünce ve ifade özgürlüğü

* Adıyaman Şube başkanı Av.Murat Bilgiç hakkında 1 Mayıs Mitinginde yaptığı konuşma nedeni ile Adıyaman Müdürlüğü'nün ihbar yazısı üzerine soruşturma açıldı. Konuşmada geçen "Anadilde eğitim yayın sorunu çözülmeli, idam cezası kaldırılmalıdır....." sözleri ile bölücü örgüte yardım ve yataklık edildiği iddia edildi. (İHD Adıyaman)

* İHD Adıyaman Şube başkanı Av.A. Murat Bilgiç hakkında, Adıyaman cezaevinden gönderilen ve görüldü kaşesi vurulan bir öykünün yayınlanması nedeni ile Adıyaman C.Başsavcılığınca Emniyet Müdürlüğünün ihbarı üzerine bölücülük propagandası yapıldığı ve devletin küçük düşürüldüğü gerekçesi ile Adıyaman'da yayınlanan Katılım gazetesinin sahibi ve yazı işleri müdürü olması nedeni ile soruşturma açıldı. Soruşturma dosyası Malatya DGM'ye gönderildi..(İHD Adıyaman)

Ordu Cezaevinde tutuklu bulunan Yusuf Vesek, idareye ana dilde eğitim talepli dilekçe verdiği gerekçesiyle Diyarbakır DGM'ce hakkında TCK2nın 196 maddesi gereğince dava açıldı. (İHD Diyarbakır)

Etkinlik yasaklanması ve Diğer ihlaller

*Elazığ'ın Karakoçan ilçesinde Grup Eylül Yağmurları 'nın verdiği konsere polis müdahale etti. Polislerin, grubu, Kürtçe türkü söylemeye başlayınca sahneden indirdikleri belirtildi. (Evrensel)

* 5 Temmuz günü şubemize başvuruda bulunan Nesime Kaymaz, oğlu Mahmut Kaymaz'ın İstanbul il merkezinde seyyar satıcılık yaparak geçimini sağlarken görüştüklerini; ancak 28 Temmuz 1999 tarihinden bu yana kendisinden hiçbir haber alamadıklarını en son gazetede çıkan bir haberde Hizbullah Örgüt evinde cesedinin bulunduğu yönünde bir duyum aldıklarını bu konuyla ilgili kendilerinin beyanına başvurulmadığı gibi olayla ilgili kendilerine hiçbir bilgi verilmediğini belirtti. (İHD Diyarbakır)

* Ömer Elbir, 1980 Diyarbakır ili Suruç ilçe merkezine kayıtlı Üniversite Öğrencisi. 7 Nisan 2002 tarihinde Diyarbakır ili Şehitlik semtindeki evine giderken gözaltına alındı. Hastanede sağlık kontrolünden geçirildikten sonra bindirildiği arabada ellerinin kelepçelendiğini ve yumruklarla dövüldüğünü, Bağlar Emniyet Müdürlüğüne götürüldüğünü, burada gözlerinin bağlandığını, polislerden birinin gözleri bağlıyken kafasını bacaklarının arasına koymak suretiyle sorgulandığını, daha sonra çırılçıplak soyularak tazyikli su sıkıldığını söyledi (İHD Diyarbakır)

* Şubemize başvuruda bulunan Halise Aktarlı, 1935 Diyarbakır ili Bismil ilçe nüfusuna kayıtlı babası Nuri Yağmur'un 24 Ekim 1994 tarihinde il merkezindeki evlerinden ayrıldıktan sonra çapraz ateş altına alınmak suretiyle öldürüldüğünü, o tarihten bu yana faillerle ilgili herhangi bir bilgi alınamadığını, 30 Haziran tarihli Diyarbakır Söz adlı yerel gazetede babasının faillerinin yakalandığına dair habere yer verildiğini ancak olayla ilgili kendilerine herhangi bir bilgi ulaşmadığından yakındı. (İHD Diyarbakır)

* Kadın Tavrı Geliştirme İnisiyatifi (KATAGİ) organizasyonunda "Kadınlar Birbirine Yürüyor" projesi çerçevesinde Batman Kadın platformu üyesi kadınlardan oluşan 8 kişilik grup, Türkiye'nin diğer illerinden gelecek olan kadınlarla buluşacakları Konya'ya doğru yola çıktılar. Diyarbakır Kadın Platformu'nu da ziyaret eden Batman grubu, götürecekleri kumaşların bir araya getirilmesinin anlamlı olacağını ve kadınların sesinin tüm Türkiye'ye yayılmasının hedeflendiğini belirtti. (İHD Diyarbakır)

* Musa Yıldız, 13 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 12 Temmuz günü saat 16.00 sıralarında Diyarbakır'ın Nebi Cami Mahallesinde bulunan evlerine güvenlik kuvvetlerinin geldiğini, tanımadıkları birini eşine sorduklarını, eşinin böyle birinin burada bulunmadığını, eşine boş bir kağıt imzalattıktan sonra gittiklerini, aynı günün akşamı evde olmadıkları bir sırada tekrar geldiklerini belirtti. (İHD Diyarbakır)

* 1949 Diyarbakır ili Lice ilçe nüfusuna kayıtlı Nuri Senim, 26 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 1992 yılında ikamet ettiği Kabakaya köyünün güvenlik kuvvetlerince boşaltıldığını ve Diyarbakır'a göç ettiklerini, 26 Temmuz günü kendisi ve aile fertleri için Yeşil Kart çıkarmak istediğini ancak yetkililer 10 yıl önce göç ettiği köylerindeki evlerinin tapusunu istediğini ve kendilerine Yeşil Kart verilmediğini belirtti. (İHD Diyarbakır)

* 1975 Diyarbakır merkez nüfusuna kayıtlı Hacı Ayhan, 27 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 3 ay önce bir kız çocuğunun doğduğunu, kendisine "Rojbin" ismini vermek istediklerini ancak Kürtçe olduğu gerekçesiyle Nüfus Müdürlüğünce kabul edilmediğini ve kendisinin de bu isim dışında kızına başka bir isim takmak istemediğini belirtti. (İHD Diyarbakır)

* Ramazan Gümüş, 27 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 1960 Şölen Köyü nüfusuna kayıtlı abisi Mehmet Şah Gümüş'ün, Temmuz 1993 tarihinde evden ayrıldığını ve kendisinden hiçbir haber alamadıklarını belirtti. En son 23 Temmuz 2002 günü köy muhtarını telefonla arayan Söken Karakolu görevlilerinin Mehmet Şah Gümüş isimli bir köylünün, Batman'da çıkan çatışmada ölü ele geçtiğini ve cenazenin alınması istendiğini belirti. (İHD Diyarbakır)

* Cemil Biçer, 26 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 1994 Diyarbakır merkez nüfusuna kayıtlı oğlu Barış Biçer, 23 Mayıs 2002 tarihinde Diyarbakır'ın Girne Caddesinde Dimes süt firmasına ait 06 VMK 66 plakalı minibüsün çarpması sonucu yaşamını yitirdiğini, firma yetkililerinin tanıdık trafik polisi getirerek taraflı (Aleyhinde) rapor tutturduklarını, görgü tanıklarına danışmadan kroki çizildiğini belirterek tutanak ve krokiyi hazırlayan polislerin hakkında şikayetçi olduğunu aktardı. .(İHD Diyarbakır)

* Mehmet Irmak, 26 Temmuz günü yaptığı başvuruda, 1981 Diyarbakır ili Arapaslan nüfusuna kayıtlı oğlu Aydın Irmak'ın Gölcük'te deniz piyadesi olarak askerliğini yapmakta olduğunu, 23 Mayıs 2002 günü askerliğinin 1 yılı dolduğunu, askerde psikolojisinin kötü olduğu için 8 gün hastanede yattıktan sonra 2 ay hava değişimi alarak Mayıs ayında eve geldiğini, oğlunun askere gitmeden yaklaşık 2 yıl önce babaannesinin ölümünden etkilenerek psikolojik olarak kötü bir durumda olduğunu, Psikologa gittiğini ve ilaç tedavisi gördüğünü söyledi. (İHD Diyarbakır)

Cezaevi

* 2 Temmuz günü şubemize başvuruda bulunan Sultan Ülsen, iki çocuğunun Mardin E Tipi Cezaevinde tutuklu olduğunu, görüşe çıkmadıklarını çünkü görüş saatlerinin 30 dakikaya indirildiğini, gıda ve yiyeceklerin keyfi olarak kısıtlandığını ve sağlıksız koşullarda tutulduklarını belirtti. (İHD Diyarbakır)

* 4 Temmuz günü şubemize başvuruda bulunan Nedret Demir, 1980 Diyarbakır nüfusuna kayıtlı kızı Sevgi Demir'in tutuklu bulunduğu Batman Cezaevinde görüşüne gittiğini ancak burada bulunan Suzan adlı bir bayan gardiyan tarafından cinsel tacize varan boyutlarda üstünün arandığını belirtti. Ayrıca tutukluların, çıkan yemeklerden dolayı rahatsız olduklarını ve yetersiz beslenme sıkıntısı yaşadıklarından yakındıklarını belirtti. (İHD Diyarbakır)

* 1 Temmuz günü şubemize başvuruda bulunan Güzel- Hamit Elelçi adlı kişiler; Cemal Elelçi, Mahmut Elelçi, Murat Elhakan ve Selim Elhakan adlı çocukları ve yeğenlerinin görüşlerine gittiklerini; ancak görüşe çıkmadıklarından dolayı kendileriyle görüşülemediğini belirtti. Tutukluların, görüş saatlerinin 30 dakikaya indirilmesi, görüş kabinlerine telefon konularak görüşün sağlanması ve görüşmelerin kayda alınması, tutuklulara verilmek üzere yatırılan paraların idare tarafından kendilerine verilmemesi gibi sıkıntılar yaşadıklarını belirttiler. (İHD Diyarbakır)

* 6 Temmuz günü şubemize yapılan başvuruda Mardin E Tipi Cezaevinde tutuklu bulunan Sedat Şeran ve M. Ali Aysu, Açık Öğretim Fakültesinde öğrenim gördüklerini, vize sınavlarına katılmaları gerektiğini, tutuklu bulunduklarını cezaevinden sınavlara katılımlarının sağlanması gerektiği; ancak bunun yapılmadığını belirttiler. (İHD Diyarbakır)

* Mardin Cezaevi'nde 8 yıldır tutuklu bulunan Seyfettin Kınay, 18 Temmuz günü mektup ile yaptığı başvuruda, görüş saatlerinin 30 dakikaya indirilmesi, görüş kabinlerine telefon konularak görüşün sağlanması ve görüşmelerin kayda alınması, tutuklulara verilmek üzere yatırılan paraların idare tarafından kendilerine verilmemesi gibi sıkıntılar yaşadıklarını belirttiler. (İHD Diyarbakır) (NK/BB)