İHD açıklamasında, engellilere ilişkin politikaların, hukukuyla, eğitimiyle ve istihdamıyla bir bütün olarak ele alınması, yetki ve sorumlulukları taşıyan kurum ve kuruluşların hayata geçirilmesi istendi.
"Engellilere yönelik sosyal yardımlar, lütuf değil sorumluluktur"
İHD'nin 3 Aralık Dünya Engelliler Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, "Engellilerin farklılıklarından kaynaklanan eşitsizliklerin varlığını sürdürdüğü, ayrımcılığa karşı mücadelenin gözardı edildiği bir ortamda ne insan haklarından ne de insani yerleşim hakkından söz edilebilir" denildi.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nin devamında yer alan Engelli Hakları Bildirisi'nde toplumların engellilere karşı yükümlülüklerinin saptandığı belirtilen açıklamada; "Ancak şu ana kadar insanlık, engelli bireylere karşı sorumluluklarını yerine getirememiştir. Bu sonuçtan birinci dereceden devletler sorumludur" denildi.
Engellilere tanınan sosyal yardımların devletlerin ya da toplumların bağışı değil, onların insan olmalarından doğan hakları olduğu hatırlatan İHD, Türkiye'de hükümetin engellilerin sorunlarını giderecek girişimlerde bulunmadığı gibi, var olan hakların etkin bir şekilde kullanıma dair çözüm de üretemediğini ifade etti.
Açıklamada ayrıca şu noktalara dikkat çekildi::
* Devlet sorunların çözümünü bir güne sığdırmaya çalışarak sorunu, kamuoyunun dikkatinden kaçırıyor. Türkiye'de yaşayan yaklaşık 10 milyon engellinin çok büyük bölümü işsiz ve üretimden kopuk yaşamak zorunda bırakılıyor. Engellilerin büyük bölümü ailelerinin ve komşularının yardımıyla var olmaya çalışıyor.
* 1475 sayılı İş Yasası'nın 25. maddesi, 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerine yüzde 3 oranında engelli işçi çalıştırma zorunluluğu getiriyor. Buna uyulmaması durumunda, ciddi para cezası öngörüyor. Bu paraların İş-Kur'a ait bir hesapta toplanarak engellilerin mesleki eğitimi, rehabilitasyonu ve meslek sahibi olmaları için kullanılması gerekiyor. Ne var ki; şu ana kadar bu yasa uygulanamadı.
* Şehir planlamasında ve sosyal yaşamda da sakatlar yok sayıldığı için, sokaklar, iş yerlere, tuvaletler, hastaneler ve kısacası tüm yaşam alanları sakatlara göre organize edilmeyerek sakatlar adeta evlerine hapsedilmiştir.
* Engellilere yönelik sosyal yardımlar konusunun bir bütün olarak ele alınması ve insan haklarına uygun yasal düzenlemelerin acilen hayata geçirilmesi zorunludur.
* Engellilerin eğitim hakkı, insan onuruna yakışır ve sakatlıklarının özgünlüğü göz önüne alınarak organize edilmiş mimari yapılarda ve insani politikalarla hayata geçirilmelidir.
* Engellilere yönelik sosyal yardımlar konusunun bir bütün olarak ele alınması ve insan haklarına uygun yasal düzenlemelerin acilen hayata geçirilmesi zorunludur.
* Engellilerin eğitim hakkı, insan onuruna yakışır ve sakatlıklarının özgünlüğü göz önüne alınarak organize edilmiş mimari yapılarda ve insani politikalarla hayata geçirilmelidir. (KÖ/BB)
