İnsan Hakları Derneği (İHD) Anayasa değişikliği referandumu ile ilgili kendilerine ulaşan ihlal iddiaları ara raporunu açıkladı.
İhlaller arasında mühürsüz oy kullandırıldığı, başkasının yerine imza atıldığı, darp iddiaları var.
“Seçim yasakları ihlal edildi”
Raporda, Türkiye genelinde gözlemlenen ihlal iddiaları şöyle sıralandı:
* Kampanya materyalleri hemen hemen Türkiye’nin tamamında seçim çevrelerinde (okul civarlarında ve kamuya açık yerlerde) olduğu gibi duruyordu ve böylelikle seçim yasakları ihlal edildi.
* Özellikle Kürt seçmenin ağırlıklı olduğu seçim çevrelerindeki okullarda asker, polis, jandarma ve korucu sayısının oldukça fazla olduğu, sandıktan en az 15 metre uzakta bulunması gereken güvenlik görevlilerinin bu kurala uymadığı gözlemlendi.
* İHD gözlemcilerine önceki seçimlerden farklı olarak bağımsız gözlem yapma imkanı tanınmadı ve engeller çıkarıldı.
* Fiziksel engelli seçmenlerin oy kullanmasına ilişkin zorluklar bu seçimlerde de gözlemlendi.
Kent kent ihlal iddiaları da şöyle sıralandı:
İstanbul
* Fatih ilçesindeki 3034 Nolu Sandık Kurulu’nun AKP müşahidi oy verme işlemi devam ederken sanki sandıklar açılmış ve sonuç tutanağı varmış gibi itiraz dilekçesini hazırladı.
* Avcılar Ticaret Meslek Lisesinde oy kullananlara başka kişilerin yerine imza attırıldı. Bu konuda tutanak tutuldu.
* Avcılar’daki İnönü İlkokulunda 1068 Nolu Sandıkta bir polis görevlisi 142 Belgesi (görevli olduğuna dair belge) olmaksızın oy kullandı.
* Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesinde 48 oy YSK mührü olmaksızın kullandırıldı.
* İHD seçim gözlem heyeti gözlem faaliyetleri için Darülacezeye alınmadı.
İzmir
* Halil Atilla İlköğretim Okulu 2282 Nolu Sandıkta 5 seçmen oy kullanmadığı halde oy kullanmış gibi yerlerine imza atıldı.
Ankara
* Mamak Abidinpaşa Mesleki ve Teknik Lisesi 1029 Nolu sandık başkanı, resmi müşahidi kolundan tutarak dışarı çıkardı.
Urfa
* Mehmet Saçlı İlköğretim Okulunda her sınıfta iki polis oturuyor.
Diyarbakır
* Çermik ilçesi Yabanardı Köyünde “başkasının yerine oy kullandırma tartışması üzerine çıktığı iddia edilen” silahlı kavgada Abdülrezzak (Avdo) Yıldız ve oğlu Şeyhmuz Yıldız yaşamını yitirdi, yaralı İdris Yıldız Siverek Devlet Hastanesine kaldırıldı. Saldırı ile ilgili köy muhtarı Hıdır Yıldız’ın oğulları Mehmet ve Tahir Yıldız gözaltına alındı.
* Bağlar ilçesi İBB Kiptaş Meslek Tercih Lisesine HDP’nin okul sorumluları ve sandık görevlilerinin okul dışarısına çıkarıldığı iddia edildi.
* Bağlar ilçesi Fatih Ortaokulu HDP okul sorumlusu S.K gözaltına alındı.
Van
* Van Gürpınar ilçesi Güzelsu İlkokulunda HDP’li sandık müşahitlerinin asker ve korucular tarafından tehdit edilerek sandıklara yaklaştırılmadığı ve seçmenlerin kimliklerini kontrol ettiği iddia edildi.
* İHD seçim gözlem heyetinin faaliyetleri engellendi.
Ağrı
* Eleşkirt ilçesi Toprakkale köyünde 1083 Nolu Sandıkta açık oy kullandırıldı.
Çanakkale
* İHD seçim gözlem heyeti cezaevi ve huzurevine gitmek istedi ancak engellendi. Heyet tutanak tuttu.
Hakkari
* İHD seçim gözlem heyeti engellendi Heyetten kanuna aykırı bir şekilde valilik izni talep edildi.
Mersin
* 23 Nisan İlköğretim Okulunda İHD seçim gözlem heyeti engellendi. Heyet üyeleri kendilerine izin belgesi soran polislerce okul bahçesi dışına çıkarıldı.
Erzurum
* İHD Erzurum şubesine ve ildeki seçim gözlem heyetine ulaşan bilgilere göre Horasan ilçesi ve bazı köylerde açık oy kullandırıldı.
* Horasan ilçesi Camikebir Mahallesi 1023 Nolu sandıkta HDP sandık görevlisi A. G. ile 1040 Nolu sandıkta HDP görevlisi M. Y. AKP’liler tarafından sandık çevresinden uzaklaştırıldı.
* Karayazı ilçesi Değirmankaya köyünde seçmenlerin üzeri arandı ve sandık başında müşahit bulunmasına izin verilmedi.
Adıyaman
* İHD Adıyaman şubesine ulaşan bilgilere göre merkez Doyuran köyünde açık oy kullandırıldı. Bu konuda tutanak tutuldu.
* Kahta ilçesi Menzil, Tuğlu ve Erikli köylerine sandık görevlilerinin sokulmadığına dair İHD Şubesine başvuru yapıldı.
Yozgat
* Sorgun ilçesinde referandumda kullanılacak oylar bir araç içerisinde mühürlendi.
Bitlis
* Ahlat ilçesi Ovakışla’da oy kullanmaya giden seçmenlere GBT uygulaması yapıldığı yönünde başvuru yapıldı.
* Adilcevaz’da Kaymakamın köyleri dolaşıp “Evet” çalışması yaptığına ve “muhtarları tehdit ettiği” iddiasıyla ilgili CHP ilçe teşkilatı tutanak tuttu.
Kocaeli
* Darıca ilçesindeki Halk eğitim Merkezi 1151 Nolu sandıkta kayıtlı olmayan bir kişi oy kullandı.
* Derince ilçesi Cumhuriyet Ortaokulunda1023 Nolu sandıkta oy kullanan N.A. 1026 Nolu sandıkta da oy kullanırken yakalandı.
Muş
* Çatbaşı köyünde AKP’li olduğu iddia edilen muhtar M.K.’nin her seçmenle birlikte oy kabinine girip seçmenin kullandığı oyu kontrol ettiğinde dair sosyal medyada görüntü yayınlandı.
Maraş
* Afşin ilçesinde MHP ilçe başkanı E.K. açık oy kullandığına dair fotoğrafı sosyal medyada paylaşıp propaganda ve yasak ihlali gerçekleştirdi. (AS)
* Fotoğraf: Metin Aktas – Ankara / AA
