İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, haftasonu Diyarbakır'da BDP'nin "Özgürlük için Demokratik Direniş" mitinginin engellenmesi ve bu sırada yaşanan ihlaller ve polis şiddetiyle ilgili bir gözlem raporu yayınladı.
Rapordan satırbaşları şöyle:
* Mitingin yasaklanması düşünce ve ifade özgürlüğü önünde büyük engel teşkil etti.
* Miting öncesi 13 Temmuz akşamı polis anons araçlarıyla mahalleleri dolaşarak, halkı mitinge katılmamaları, aksi takdirde haklarında yasal işlem başlatılacağı yönünde tehdit etti.
* Miting öncesi gece bazı evlere baskın yapan polis, 6 kişiyi gözaltına alındı. Baskınlarda ev halkına hakaret edilmiş, şiddet uygulandı.
* Şehirde sıkı yönetimi andıran önlemler alındı, yollar kapatıldı. Yapılan GBT araştırmaları sonucu bazı şahısların gözaltına alındığı, bazı vatandaşların gözaltına alınmaksızın alıkonulduğu, birlikte seyahat eden herhangi bir grubun durdurularak "neden bir arada gezdikleri" şeklinde sorgulandığı, bu uygulamalara karşı çıkanların şiddete maruz kaldığı gözlemlendi.
* Mitingde seyyar satıcılık yaparak geçimini sağlamak isteyen bir seyyar satıcının dahi tablasıyla birlikte alıkonulduğu, satmak istediği puşi, flama ve renkli eşarplara el konulduğu görüldü.
* Kentin en işlek yerlerinden biri olan Koşuyolu Parkı'nda dinlenmek için bulunan halka polis müdahalede bulunmuş, vatandaşlar park dışına çıkarılarak, parka kimsenin girmesine izin verildi.
Şehir dışından gelenlere engelleme
Çevre illerden Diyarbakır'a gelmek isteyenlere yönelik engellemeler ise şöyle sıralandı:
* Abdullah Öcalan'ın ablası Fatma Öcalan, Diyarbakır'da düzenlenecek olan mitinge gitmek isterken, polislerce engellenmiş, araçları bağlanmış ve Diyarbakır'a gitmelerine izin verilmedi.
* DİSK/Genel-İş Urfa Şube Başkanı Sadık Demir, Diyarbakır'a gitmek istediği için polisler tarafından aracının eksik evrakı olduğu gerekçesiyle arabasına el konuldu.
* Urfa'nın Suruç İlçesi'nden yola çıkan çok sayıda yurttaş, Urfa çıkışındaki kontrol noktasında durdurularak geçişlerine izin verilmedi, polisin burada halka hakaret ve tehditlerde bulunarak şiddet uyguladığı ve araçları bağladığı ileri sürüldü.
* Antep'in Nizip İlçesi'nden Diyarbakır'a gidenler, Urfa çıkışındaki kontrol noktasında durduruldu, aramadan geçirildi ve geçişlerine izin verilmedi. Ayrıca burada araç sahiplerine yüklü miktarlarda cezalar kesilirken, dört kişinin de gözaltına alındığı öğrenildi.
* Adana ve Mersin'den Diyarbakır'a gitmek isteyen vatandaşların da Urfa'daki kontrol noktasında durdurularak geçişlerine izin verilmedi.
* Adıyaman'dan Diyarbakır'a yola çıkan yurttaşların araçlarına Adıyaman çıkışında el konuldu, vatandaşların il dışına çıkmalarına izin verilmedi.
* Miting için Batman'dan yola çıkan bazı araçlar durdurularak, Diyarbakır'a gitmelerine izin verilmedi. Öte yandan Batman'dan Diyarbakır'a gelen tren de polis tarafından durduruldu ve içindeki yolcular kent girişinde indirilerek kente girişlerine izin verilmedi.
* Bismil'den Diyarbakır'daki mitinge katılmak için yola çıkan yurttaşlar, Diyarbakır girişinde bulunan Sabri Petrol'de durdurularak, araçlarının kente girmelerine izin verilmedi.
* Şırnak'tan mitinge katılma için sabah saatlerinden itibaren yola çıkanlar il çıkışında polis tarafından durdurularak, il dışına çıkışlarına izin verilmedi.
* Şırnak'ın Cizre İlçesi'nde konvoy halinde yola çıkanlar, Düzova askeri arama noktasında durdurularak, geçişlerine izin verilmedi.
* Şırnak'ın Silopi İlçesi'nden konvoy halinde Diyarbakır'a gitmek isteyen çok sayıda vatandaş, BOTAŞ arama noktasında askerlerin engeline takıldı, vatandaşların geçişlerine izin verilmedi.
* Şırnak'ın İdil İlçesi'nden yola çıkanlar da kent çıkışında polis tarafından durdurularak, engellendi.
Olayların başlangıcı ve müdahaleler
* İstasyon Meydanı'na yürümek isteyen BDP'lilere ve halka 10 ayrı noktada müdahalede bulunuldu.
* Atılan gaz bombaları evlere, işyerlerine ve araçlara isabet etti, bunun sonucunda Gevran Caddesi üzerindeki bir sokakta bir araç atılan gaz bombasının arka camdan içeri girmesiyle tamamen yanarak kül oldu. Medyada bu aracı göstericilerin yaktığı söylenirken, olaya polisin attığı gaz fişeği neden oldu.
* Polis, Sanat Sokağı'ndaki kafelerde oturanların üzerine gaz bombası atarken, sokakta bulunan caminin içindeki gençleri tartakladı ve gözaltına aldı.
* Sur ilçesinden alana gitmek isteyen ve aralarında BDP Milletvekilleri Ayla Akat, Sırrı Sakık ve İdris Baluken'in bulunduğu gruba polis sert müdahalede bulundu, Ata yaralandı.
* DTK Eşbaşkanı Aysel Tuğluk, BDP'li vekiller Selahattin Demirtaş, Gültan Kışanak, Ertuğrul Kürkçü ve Diyarbakır Belediye Başkanı Osman Baydemir'in aralarında bulunduğu kitleye polis sert müdahalede bulundu.
Gözaltılar
* DİHA'nın görüntülerine göre, polis bir genci önce ayaklar altına aldı, üstünü parçaladı, ellerini arkadan kelepçeledi daha sonra da caminin duvarına yapıştırarak çıplak sırtına arka arkaya coplar indirdi.
* Ofis Semti'nde gaz bombaları ve tazyikli suyla yapılan müdahale sırasında başına gaz bombası isabet eden bir yurttaşın yaralı halde gözaltına alındığı gözlemlendi.
* Ofis Semti'nde bulunan polis merkezinin önünden geçen bir aracı durduran polislerin araçta bulunan 5 kişiyi gözaltına aldığı tespit edildi.
* Yaralıları hastanelere taşıyan ambulanslar polis tarafından durdurularak, yaralılar gözaltına alınmak istendi. Devlet Hastanesi'nde yaptığımız incelemede, buraya getirilen yaralıların büyük kısmının tedavileri yapıldıktan sonra polis tarafından gözaltına alındığı görüldü.
* Diyarbakır Valiliği'nin yaptığı açıklamaya göre, kent genelinde yaşanan olaylarda 87 kişi gözaltına alındı.
Yaralanmalar
* BDP Grup Başkanvekili ve Iğdır Milletvekili Pervin Buldan İstasyon Meydanı'na girdiği sırada polisin attığı gaz bombasının ayağına isabet etmesi sonucu ağır yaralandı.
* BDP Grup Başkan Vekili ve Batman Milletvekili Ayla Akat ise Sur İlçesi'nden alana gitmek isterken, polisin TOMA aracından gözünün içine sıkılan tazyikli su ile yaralandı.
* Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, BDP Kars Milletvekili Mülkiye Birtane, BDP Diyarbakır İl Başkanı Zübeyde Zümrüt de polisin uyguladığı şiddet nedeniyle yaralandı.
* Hastanede müşahede altında tutulan Remzi Akkaya adlı gencin yaralı halde getirildiği hastane acil servisinde sivil polisler tarafından polis odasına alınarak dövüldüğü kendi beyanları ve hastanedeki görgü tanıklarının beyanlarıyla tespit edildi.
* Devlet Hastanesi'nde yaralı olarak başvuran 54 sivil vatandaşın ismine ulaşıldı. Valilik tarafından yapılan açıklamada, Olaylarda 76 kişinin yaralandığı, bunlardan 23'ünün polis olduğu belirtildi. Ancak edindiğimiz izlenim ve gözleme göre, bu sayının daha fazla olduğu, birçok vatandaşın gözaltına alınma korkusuyla hastanelere başvurmadığı tespit edildi. (ÇT)
