Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) ile ilgili ithalat, ekim, araştırma, depolama, gibi konuları da düzenleyen yeni Ulusal Biyogüvenlik Yasa tasarısı meclise sunuldu.
18 maddeden oluşan yasa tasarısının önceki tasarılara daha göre kısa olduğunu söyleyen Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Çevre Hukuku bölümü öğretim görevlisi Ilgın Özkaya Özlüer, tasarıyla GDO kullanımıyla ilgili işlemlerin kolaylaştırıldığını, işlemlerde aranan Bakanlar Kurulu kararı gibi hükümlerin kalktığını söylüyor.
Kanun genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar ve ürünleri ile ilgili olarak araştırma, geliştirme, işleme, piyasaya sürme, izleme, kullanma, ithalat, ihracat, nakil, taşıma, saklama, paketleme, etiketleme, depolama ve benzeri faaliyetlere dair hükümleri kapsıyor.
Tasarıya göre, GDO’lu ürünler için Biyogüvenlik Kurulu oluşturulacak. GDO’lu bitki ve hayvanları çevreye serbest bırakanlara ya da üretenlere 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası ve bin 500 günden 2 bin 500 güne kadar adli para cezası verilecek.
Tasarıya göre, Biyogüvenlik Kurulu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığından 4, Çevre ve Orman Bakanlığından 2, Sağlık Bakanlığından 1, Sanayi ve Ticaret Bakanlığından 1 ve Dış Ticaret Müsteşarlığından da 1 üye olmak üzere 9 üyeden oluşacak. Üyeler 3 yıllık süre için belirlenecek. Üyelerden en az ikisi üniversite veya meslek örgütleri temsilcileri arasından seçilecek. Kurul Başkanı ise Bakan tarafından belirlenecek.
GDO veya ürünlerinin kullanımına bilimsel esaslara göre yapılacak risk değerlendirmesine göre karar verilecek. Risk oluşturmayacağı belirlenen başvurular için verilen kararın geçerlilik süresi 10 yıl olacak. GDO’lu ürünler için yapılacak başvurular Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’na yapılacak daha sonra ise tasarıyla kurulan Biyogüvenlik Kurulu’na iletilecek. Kurul ise 90 gün içinde başvurunun kabul edilip edilmediğini Bakanlığa bildirecek. Bakanlık da 15 gün içinde GDO’lu ürünlerle ilgili başvuruyu yapan gerçek ya da tüzel kişiliğe bildirimde bulunacak.
Yasa tasarısında "Yasaklar" bölümünde, GDO ve ürünlerinin Bakanlar Kurulu kararlarına aykırı olarak kullanılması veya kullandırılması, genetiği değiştirilmiş bitki ve hayvanların üretimi ve GDO ve ürünlerinin kurul tarafından piyasaya sürme kapsamında belirlenen amaç ve alan dışında kullanımı yasaklanıyor.
Özlüer, çerçeve niteliğinde olan kanun tasarısının detaylarının muhtemelen yönetmeliklerle belirleneceğini söyledi.
Danıştay "kanun olmadan yönetmelik olmaz" diyerek, Tarım Bakanlığı'nın 26 Ekim'de yayınladığı GDO Yönetmeliğinin yürütmesini durdurmuştu.(İP)
