Ekonomik cinsiyet eşitliği için çalışan toplumsal girişim Equileap’in her yıl hazırladığı raporda bu yıl 2 milyar doların üzerinde piyasa değeri olan 3 bin 206 şirketin verileri incelendi. Araştırmada Türkiye’den şirketler yer almadı.
Araştırılan şirketler 23 “gelişmiş” ülkeden ve farklı sektörlerden.
Çalışma koşullarının cinsiyet eşitliğine en yakın olduğu “İlk 200” şirket listelendi. En yüksek puanlara sahip ilk üç şirket General Motors, L’Oréal ve Kering.
Raporda ilk 200 şirket için “en iyisinin bile toplumsal cinsiyet eşitliğinden kazanacak daha çok şeyi var” yazıyor.
Tacize karşı önlemler yetersiz
Rapora göre 2018’de incelenen ülkeler ve sektörlerin şirket kültürlerinde cinsiyet eşitliğini sağlamaya yönelik büyük bir değişim olmadı.
Cinsel tacize karşı kuralları olan şirket sayısı Kuzey Amerika şirketleri arasında arttı. Rapora göre bu artış #MeToo, #TimesUp gibi hareketlerin iş yerlerinde cinsel şiddete karşı önlem alınmasına katkıda bulunduğuna işaret ediyor. Ancak şirketlerin yüzde 41’inde hâlâ cinsel tacize karşı kural ya da uygulama yok.
Avrupa’daki şirketlerin yalnızca yüzde 28’i, Asya’dakilerin yalnızca yüzde 30’u iş yerinde cinsel tacize karşı kurallara sahip.
Üst düzey yönetici kadınların oranı yüzde 34
Birçok şirket ücret eşitliği olduğunu iddia ediyor ancak bunu kanıtlayacak veri sunmuyor.
İlk 200’deki şirketlerde yönetim kurulunda olan ve üst düzey yöneticilik yapan çalışanların yüzde 34’ü kadın, bu oran geçen yıl yüzde 24’tü.
Yönetim kurulu üyelerinin yüzde 28,7’si, yöneticilerin yüzde 18’i, müdürlerin yüzde 25,2’si, diğer işgücünün yüzde 38,5’i kadın.
Cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına en yakın ülkeler Norveç (şirketlerin yüzde 43’ü ilk 200’e girdi), İsrail (yüzde 40), Belçika (yüzde 38) ve Avustralya (yüzde 36). Hong Kong şirketlerinin yalnızca yüzde 2’si, Kanada şirketlerinin yalnızca yüzde 9’u, Danimarka şirketlerinin yüzde 10’u ilk 200’e girdi. Avusturya, Japonya ve İrlanda’dan ise cinsiyet eşitliğine en yakın ilk 200 şirket listesine giren şirket olmadı.
Doğum izni ortalama 11.2 hafta
Şirketlerin yarısından azı (yüzde 47) doğum izni için uluslararası olarak kabul edilen standartları uyguluyor. Uluslararası Çalışma Örgütü’ne göre en az 14 hafta ücretli izin verilmesi gerekiyor. İlk 200’deki şirketler ortalama 15.2, diğer şirketler ortalama 11.2 hafta izin veriyor.
Cinsiyet Eşitliğine “En Yakın” Sektör: İletişim
İlk 200’e giren şirketlerin oranına göre cinsiyet eşitliğine en çok yaklaşan sektörler iletişim (yüzde 32), finans (yüzde 27) ve kamu hizmetleri (yüzde 21). İlk 200’e girme oranı en düşük olan sektörler ise enerji (yüzde 6), endüstri (yüzde 9) ve tüketici döngüsü (yüzde 11).
Equileap’in raporuna göre cinsiyet eşitliğine “en yakın” sektör iletişim. Ancak İsveç Film Enstitüsü’nün hazırladığı “Para Konusu: 2018 Cinsiyet Eşitliği Raporu”na göre film endüstrisinde cinsiyet ayrımcılığı önemli bir seviyede sürüyor. Cinsiyet eşitliği puanı Equileap sıralamasında 23 ülke arasından 7. sırada olan İsveç’te film endüstrisindeki kadınlar daha düşük bütçelerle çalışıyor.
Kadınların filmleri izleyiciye ulaştırılmadı
“Para Konusu: 2018 Cinsiyet Eşitliği Raporu”na göre kadın yönetmenler hâlâ erkek yönetmenlere verildiği kadar yüksek bütçeler almıyor. 2018’de İsveç’te yapılan yüksek bütçeli filmler (4 milyon doların üstü) arasından her 15 filmden yalnızca 4’ünün yönetmeni kadındı. 15 yüksek bütçeli filmden yalnızca ikisinde kadın senaristler yer aldı.
İsveç’te başrolünde erkekler olan filmler yüzde 60 daha çok yatırım aldı. Kadın film yapımcıları çeşitli fonlardan yararlanırken, erkekler ticari televizyon ve özel sermayeden finansman sağladı.
Erkek oyuncuların kariyeri daha uzun
Yüksek bütçeli filmler düşük bütçeli filmlerden daha fazla izleyici çekiyor ve dağıtımları daha geniş yapılıyor. Erkek yönetmen, yapımcı ya da başrol içeren filmler bu nedenle daha çok sinemada gösterime girerek daha fazla izleyiciye ulaştı.
Erkek oyuncuların kariyerleri kadın oyuncularınkinden ortalama 6 yıl daha uzun. Erkekler 50’li yaşlarında büyük rollere seçilirken kadınlar 40 yaşına ulaşmadan başrollere seçilmemeye başlıyor.
2018 Küresel Cinsiyet Eşitliği Raporu için - TIKLAYIN
Para Konusu: 2018 Cinsiyet Eşitliği Raporu için - TIKLAYIN
(EÖ/EMK)
