HDP Milletvekili Züleyha Gülüm, pandemi döneminde engelli kadınların yaşadığı sorunların tespit edilmesi ve çözüm üretilmesi için Meclis Araştırma Komisyonu kurulmasını istedi.
Gülüm, “Engelli kadınların pandemi koşullarında yaşadığı sorunların tespit edilmesi, maruz kaldıkları ayrımcılık ve her türlü şiddetin önlenmesi ile etkili bir kamu politikasının oluşturulması amacıyla Anayasanın 98’inci, İçtüzüğün 104 ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis Araştırması açılması için gereğini arz ederim” dedi.
"Çok yönlü ayrımcılığa maruz bırakılıyorlar"
Gülüm Meclis Araştırma gerekçesini de şöyle sıraladı:
*Türkiye, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi ve Engelli Hakları Komitesi’ne bireysel başvuruyu düzenleyen Ek İhtiyari Protokolü imzalamış ve onayladı. Dolayısıyla Türkiye, engelli kadınlar ile kız çocuklarının çok yönlü ayrımcılığa maruz kaldığı kabul ederek tüm insan hak ve temel özgürlüklerinden tam ve eşit koşullarda yararlanmalarını sağlamakla yükümlü.
*Ancak uluslararası sözleşmelerde ve 5378 sayılı Engelli Hakları Kanunu’nda yer alan hakların fiilen hayata geçirilmediği, engelli kadınlara yönelik hak ihlalleri, şiddet ve ayrımcılığın sürdüğü, erişilebilirlik, istihdam, eğitim gibi çok geniş bir alanda var sorunların pandemi ile derinleştiği görülüyor.
*Engelli ve kadın olarak iki dezavantajı bir arada yaşayan engelli kadınlar sosyal dışlanmanın farklı çeşitlerine maruz kalmakta ve toplumsal hayata katılmak için büyük mücadeleler veriyor.
*Zira engelliğinin yanı sıra kadın olmanın getirdiği ayrımcı tutumların ve kalıplaşmış yargıların baskısı altında olan engelli kadınlar üzerinde, erkek egemenliğin neden olduğu baskı ve eşitsizlik daha ağır bir etki yaratmaktadır.
*Araştırmalar engelli kadınların, toplumsal ön ve kalıp yargılar başta olmak üzere, faili tanımlayamama, fiziksel ve sözel olarak şiddete karşı koymada yetersizlik durumuyla şiddetin her türüne uğrama riskinin diğer kadınlara oranla daha fazla olduğunu, özellikle cinsel şiddete uğrama oranlarının engelli olmayan kadınlardan daha fazla olduğunu belirtmektedir. Engelli kadınlar arasında ise özellikle gelişimsel sorun yaşayanlar ile fiziksel engelliler daha fazla cinsel saldırıya uğruyor.
*Cinsel istismar ve saldırılar bütün kadın ve çocukları tehdit eden bir erkek şiddeti iken, engelli kadınların ve çocukların yaşadıklarını anlatamaması gibi sebepler saldırılara açık hale gelmelerine ve daha fazla mağdur olmalarına neden oluyor.
"Büyük bölümü işsiz"
*Öte yandan pek çok araştırma COVID-19 salgınının dezavantajlı kesimleri daha fazla olumsuz etkilediğini gösteriyor. Zira salgında artan yoksulluk ve işsizlikten en fazla payı alan gruplardan biri yine engelli kadınlar.
*Türkiye Körler Federasyonu’nun “Covid-19 Pandemisinde Engelli Kadınların Hak İhlalleri” raporuna göre engelli kadınların yüzde 24’ünün hane halkı geliri bin liranın altında, yüzde 70’nin de 5 bin TL’nin altında iken yüzde 36,1’i bugün işsiz.
*Bununla birlikte salgın döneminde maruz kaldıkları şiddet oranı salgın öncesine göre artmış, bu dönemde psikolojik desteğe ihtiyaç duyan engelli kadınların yüzde 93’ü herhangi bir destek almamıştır. Ayrıca pandemi döneminde herhangi bir hak ihlaline uğradığını belirten kadınların yüzde 80’ni herhangi bir hak arama mekanizmasına başvuru yapamadı.
