Bayrampaşa Cezaevi’nde 19 Aralık 2000’de 12 mahpusun yaşamını yitirmesine ve yüzlercesinin de yaralanmasına neden olan “Hayata Dönüş Operasyonu”nundan yaralı bir şekilde kurtulan Birsen Kars yaşamını yitirdi.
Kars, Almanya Stuttgart’ta kanser tedavisi görüyordu.
Katliamdan ağır yaralı olarak kurtulan isimlerden biri olan Kars, operasyonun ardından hastaneye sevk edilişi sırasında “6 kişi… Çıkarılan yangında diri diri yaktılar…” sözleriyle tanınıyordu.
Katliamda 29 yaşında olan Kars’ın başı ve yüzünün büyük bölümü, elleri ve sırtı ağır şekilde yanmıştı.
1992’de İstanbul Üniversitesi Endüstri Mühendisliği öğrencisiyken bir eylem sırasında gözaltına alınmış ve, “yasadışı örgüte üye olmak” suçlamasıyla 15 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Hayata Dönüş Operasyonu hakkında
Kamuoyunda "19 Aralık Katliamı" olarak anılan "Hayata Dönüş Operasyonu", cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlülerinin, F tipi hücre sistemine geçişi engellemek amacıyla, 20 Ekim 2000'de başlattıkları açlık grevlerini, 19 Kasım'da ölüm orucuna dönüştürmeleri üzerine başladı.
19 Aralık'ta 20 cezaevine birden yaklaşık 20 bin askerin katılımıyla yapılan operasyonda, ikisi asker 30'u tutuklu 32 kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.
Operasyon sırasında, Demokratik Sol Parti Genel Başkanı Bülent Ecevit'in başbakanlığında, ANAP ve MHP koalisyonuyla kurulan Anasol-M hükümeti iktidardaydı. İçişleri Bakanı Saadettin Tantan, Adalet Bakanı ise Hikmet Sami Türk'tü.
Operasyonda çeşitli kimyasal gazların kullanıldığı iddia edildi. Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki davada ifade veren emekli bir uzman çavuş da jandarmanın envanterinde bulunmayan değişik gaz bombaları kullanıldığını doğruladı. Uzman çavuş, rütbeli jandarmaların yanmakta olan koğuşlara atılan battaniyelere su yerine benzin döktüklerini anlatmıştı.
F tipi cezaevlerinin mimarlarından olan ve Operasyon sırasında Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü görevinde bulunan ve Ali Suat Ertosun'a da 2004’te AKP hükümeti kararıyla Devlet Bakanı Cemil Çiçek tarafından 'Devlet Üstün Hizmet Madalyası' verilmişti.
Operasyonu protesto için devamında başlatılan açlık grevlerinde yüzün üstünde insan hayatını kaybetmişti.
Operasyonda ölenler:
- Bayrampaşa Hapishanesi'nde Cengiz Çalıkoparan, Ali Ateş, Mustafa Yılmaz, Murat Ördekçi, Nilüfer Alcan, Fırat Tavuk, Aşur Korkmaz, Şefinur Tezgel, Yazgül Güder Öztürk, Gülser Tuzcu, Seyhan Doğan, Özlem Ercan,
- Ümraniye'de Ahmet İbili, Ercan Polat, Umut Gedik, Ata Akçagöz, Haydar Akbaba, Muharrem Buldukoğlu ve hastanede tedavisi devam ederken Rıza Poyraz,
- Çanakkale'de Fidan Kalşen, Fahri Sarı, Sultan Sarı, İlker Babacan,
- Bursa'da Murat Özdemir,
- Çankırı'da İrfan Ortakçı, Hasan Güngörmez, Ali İhsan Özkan,
- Uşak'ta Berrin Bıçkılar, Yasemin Cancı,
- Ceyhan'da Halil Önder isimli mahpuslar ile;
- Ümraniye ve Çanakkale'de Nurettin Kurt ve Mustafa Mutlu isimli askerler.
(HA)
