Türk Tabipleri Birliği (TTB), özel sağlık kuruluşları ve muayenehanelerde çalışan tüm hekimlerin Sağlık Bakanlığı'nın "Sağlık Net 2 Programı" ile hastalara ait tüm tıbbi bilgilerini paylaşmasının "hasta mahremiyetini" ihlal ettiğini söylüyor.
Sağlık Bakanlığı'nın yeni genelgesine göre, 1 Ocak 2013'ten itibaren özel sağlık kuruluşları ve muayenehanelerde çalışan tüm hekimler, hastalarına ait tıbbi bilgilerini kayıt altına almak zorunda. Ayrıca, bu verileri elektronik ortamda gönderebilmek amacı ile sistem ile uyumlu bilgisayar yazılımı temin etme şartı var.
Bu genelgenin ardından, bir hafta önce Bakanlık, "Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Veri Mahremiyetinin Sağlanması Hakkında Yönetmelik" tasarısı olduğunu açıkladı.
"Hasta mahremiyeti var"
TTB, yaptığı açıklamada ister yazılı, ister elektronik ortamda olsun hastaların sağlık kayıtlarının gizliliğinin, hekim hasta ilişkisinde güven sağlanmasında en temel unsur olduğunu belirterek "Bu gizlilik, hasta mahremiyeti ve meslek sırrı kavramları ile güvence altına alınmıştır" dedi.
Açıklamadan satır başları:
* Hekimin paylaşmak zorunda olduğu bilgiler, uluslararası anlaşmalar ve kanunlar tarafından belirli. Bu bilgiler dışındaki tüm bilgiler kişiseldir ve paylaşılmamalı.
"Gerekli altyapı yok"
* Halen kullanılmakta olan hasta kayıt sisteminde de sorunlar bulunuyor; ancak bu kayıt sisteminin merkezi olmaması nedeniyle isteyerek veya kazayla hasta mahremiyetinin ihlali, yerel düzeyde kalıyor. Elektronik merkezi kayıt sisteminde ise bu tür hataların etkisi çok geniş ve çok kapsamlı olacak.
* Bu sistemin uygulanabilmesi için, gerekli alt yapı oluşturulmalı, veri güvenliği sağlanmalı, yeterli yedekleme yapılabilmeli ve yasal durum açık ve net olmalı. Bizde bunların neredeyse hiçbiri bulunmuyor.
"Bakanlık verileri istediğinde kullanabilecek"
* Tasarıda bu verilerin kullanımına ilişkin düzenleme yapılmamış ve yönetimin kendi yükümlülükleri ile ilgili hiçbir yaptırım getirilmemiş. Tasarıda, bu kayıtların toplanması ve istenildiğinde, bakanlık tarafından kullanabilmesine olanak sağlayacak ifadeler var; verilerin uluslararası kuruluşlarca paylaşılmasına bakanlık tarafından izin verilebileceği belirtiliyor.
"Verilere sadece hekim ulaşabilmeli"
* Sağlık kayıtları bir kodlama sistemi ile toplanmalı. Bu kayıtların izinsiz ve habersiz kullanılmayacağı güvence altına alınmalı. Verilere sadece hastanın hekimi ulaşabilmeli, bunun dışındaki kişilerin ulaşması, kaydetmesi, depolaması vs hareketler kesinlikle engellenmeli. Hekimlere özel şifre sistemi oluşturulmalı. Verilerin nasıl, ne amaçla, kimler tarafından, ne süre ile kullanılacağı açık ve net olarak belirlenmeli. (NV)
"Verileri ilaç tekelleri kullanabilir"
* Kişilerin fişlenmesine hizmet edebilecek bu sistem kişisel hak ve hürriyetlerin ihlal edilmesine yol açacak. Sağlık Bakanı 'elektronik ortamda bir araya getirilen dosyaların ülke politikalarının yönlendirilmesi amacıyla da kullanılabileceği'ni ifade etti. Bu verilen herhangi bir özel hastanenin yatırım alanlarının ve lokalizasyonlarının saptanmasında da kullanılabileceği ya da özel sigortaların sağlık poliçelerinde ve ilaç tekellerinin çalışmalarında "değerli özel bilgi" haline gelebileceği açık.
