6 Şubat depremlerinden etkilenen şehirlerden biri de Elazığ’ydı. Kentteki 10 bin 694 yapı hasar aldı. İlçe ve köylerde yıkım yaşandı. Bu ilçelerden biri de Keban.
Deprem sonrası yetkililer, Keban ve bağlı köylerde yıkılan evlerin bir yıl içerisinde yapılıp teslim edileceği sözünü verdi. Hak sahibi yurttaşlara konutlarının yeri dahi gösterildi.
Ancak konutların yapımının tamamlanmasına yakın yapılan bir başka açıklama tepkiye neden oldu.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilileri, Keban merkeze yapılan konutların deprem öncesi köylerde yaşayan depremzedelere verilmeyeceğini duyurdu. "Konutlar köylerde yapılacak" açıklaması, yurttaşlarda öfke ve belirsizliğe yol açtı.
Depremzedeler, “Bize Keban’da ev yapılacak dediler, buraya yerleştik. Şimdi de 'köyde yeniden ev yapacağız' diyorlar. Biz bir yıl daha mı bekleyeceğiz?” diyerek tepkilerini dile getirdi. Köylerde henüz bir çalışmanın olmadığını belirten depremzedeler, bu karardan vazgeçilmesini talep etti. Ayrıca, 15 Kasım'da TOKİ konutları önünde bir araya gelerek eylem yaptı.
“Evlerimiz teslim edilmeyecekmiş, şimdi ben ne yapayım?”
Keban’ın Çalık köyünde yaşayan, üç engelli çocuğuna bakan Fethiye Selçuk, 6 Şubat depremlerinde evini kaybeden depremzedelerden biri.
Selçuk, deprem sonrası Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından kendilerine hak sahipliği verildiğini, ancak hak ettikleri konutların başkalarına tahsis edileceğinin söylendiğini ifade etti.
Köylerde yeniden ev yapılmasının uzun süreceğini belirten Selçuk, çocuklarıyla birlikte mağdur durumda olduğunu dile getirdi:
Eşim vefat etti. Üç engelli çocuğum ile birlikte yaşıyorum. Mağduruz çünkü maddi olarak zor geçiniyoruz. Sadece bir emekli maaşım var. Şimdi köyde kendi yerimizi dönüşüm yapmak istesek bile yapamayız. Evrak işleriyle dahi ilgilenebilecek kimsemiz yok.
Buradan TOKİ verilseydi çok iyi olacaktı. Halbuki engelli raporlarını da sunduk, ‘Tamam’ denildi, evler ilçede verilecek denildi, sonrada yapılan açıklamayla tekrar köyde yapılacağı belirtildi.
“Evlerimizi elimizden alıyorlar”
Köyde kalabilecekleri bir ev olmadığı için depremden sonra ilçeye taşındıklarını ifade eden Yasin Fırat ise verilen sözlerin tutulmadığını anlattı.
Kendilerine ilçede ya da köyde ev isteyip istemediklerinin sorulduğunu, bu kapsamda da bir sözleşme imzaladıklarını söyleyen Fırat, evlerin kendilerine teslim edilmek yerine satılığa çıkarılmış olabileceğini iddia etti:
Deprem sonrası köyde kalabilmemiz mümkün değildi, yaşayacak bir yer yoktu. Hak sahipliğimiz çıktıktan sonra kalktık ilçeye geldik. TOKİ evlerinin inşaatı tamamlandı. Ancak şimdi bize teslim etmiyorlar. Hiç kimseye bilgi de vermiyorlar. Benim evimi kime vereceklerse açıklasınlar. Veya Türkiye genelinde başka bir şehirde emsali varsa, bana bunu anlatsınlar.
Zaten bizden aldıkları dilekçelerle çoğunluğu sağladılar, konutları yapmaya başladılar. Şimdi evler bitti. Birilerine peşkeş çekilsin diye mi benim hak sahipliğim iptal edildi?
Fırat, köylerde yapılacak evler için henüz bir çalışma olmadığını da ekledi. Kendilerine köylerden ev sözü verilse dahi yapımının ne kadar süreceğinin belli olmadığını aktardı.
Ayrıca köylerin arasında mesafelerin çok uzun olduğunu belirten Fırat, "Merkez dışına ev yapılırsa bile, toplu bir düzen yok. Köylere bu şekilde yerleşmek mümkün değil. Kaldı ki ben kendi arsamdan, bahçemden çıkıp 30 km uzağa niçin gideyim? Hangi sebeple gideyim?” dedi.
Fırat, devlet dairelerinde muhatap bulamamaktan ve taleplerine kayıtsız kalınmasından şikâyet ederek şöyle konuştu:
Hangi kuruma gidersek gidelim kimse bizimle ilgilenmiyor. Kaymakamlığa gidiyoruz aynı, AFAD’a gidiyoruz aynı, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gidiyoruz aynı. Bize ‘Dayınız var mı?’ diye soruyorlar. Bu hak bize zaten verilmişti. Şimdi elimizden alınıyor, gerekçesini ise açıklanmıyorlar.
‘İşimize gelmedi, sizden alıyoruz’ diyorlar, ama böyle bir şey olamaz. Verilmiş hakkı nasıl alabilirler. Bu kadar insan nereye başvuracak, nereye gidecek. Mağduriyetimiz bir sefere özgü de değil. Keban’a özgü… Geçmişte de, gelecekte de Keban’ın yaşadığı hep mağduriyet.
Çözüm bekliyorlar
Keban’daki hak sahipliği krizine dair açıklama yapan yetkililerin, konutların köylerde yapılacağı konusunda ısrarcı oldukları belirtiliyor. Ancak depremzedeler, belirsizlik ve uzayan süreler nedeniyle mağduriyetlerinin daha da artmasından endişe ediyor.
Depremzedeler, "Bize verilen hak geri alınamaz. Bu mağduriyetin çözülmesi ve verilen sözlerin yerine getirilmesi gerekiyor" diyerek seslerini duyurmaya çalışıyor. Yetkililerden net bir açıklama ve sorunun bir an önce çözülmesi talep ediliyor.
(FD/HA)
