Soruşturmanın devlet kurumlarını akladığına dikkat çeken uluslar arası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü, "Gazeteci Kazemi, gözaltında kaldığı 77 saat boyunca savcılık, polis ve istihbarat birimlerini gezdi. Nasıl olur da nihai rapor, Cumhurbaşkanı Soruşturma komisyonu raporuyla çelişir" diye sordu.
Cinayetten "bir kişi" sorumlu
Sorgu hakimi Cevat İsmali'nine başkanlık ettiği Tahran savcılığı, Haziran'da gözaltına alındıktan kısa süre sonra öldürülen Kanada vatandaşı Zehra Kazemi ile ilgili yürüttüğü soruşturmanın sonucunu 22 Eylül'de açıkladı.
Soruşturma sonuçları, devlete bağlı birimleri akladığı gibi, cinayetin sorumlusu olarak, üstelik isim belirtilmeden, gazeteci Kazemi'yi sorgulayan İstihbarat teşkilatının bir görevlisi gösteriliyor. Görevli, "kasten insan öldürmek"ten suçlanıyor. Ancak bu kişinin, 25 Ağustos'ta suçlanan görevli olup olmadığı da bilinemiyor.
Ménard: Raporlar nasıl çelişir?
Soruşturma sonuçlarına tepki gösteren RSF Genel Sekreteri Robert Ménard, sonuçların açıklanmasının ardından şu tepkiyi gösterdi :
* Gazeteci Kazemi, gözaltında kaldığı 77 saat boyunca savcılık, polis ve istihbarat birimlerini gezdi. Soruşturmaya dair bu nihai rapor, ne anlama gelir?
* Cumhurbaşkanı Hatemi tarafından açtırılan soruşturmaya göre, gazeteci gözaltına alındığı ilk saatlerden itibaren "dövüldü".
"Kuşkuyla karşılıyoruz"
* Hakim İsmaeli'nin raporu nasıl olur da Cumhurbaşkanı Soruşturma komisyonu raporuyla çelişir?
* Niçin bir tek kişi suçlanıyor? Suçlanan kişi, nasıl oldu da, üslerine rağmen gazeteciye vurabildi?
* Hiçbir sivil ve askeri yetkilinin gazetecinin dövülmesinden haberdar olmaması mümkün mü?
* Olayda adı geçen Tahran Savcısı Sait Mortazavi'nin soruşturmayı kaleme alan Hakim İsmaeli'nin amiri olması açısından soruşturma sonuçlarını kuşkuyla karşılıyoruz.
Kanada güvence aldı
23 Eylül'de İranlı meslektaşı Kemal Harrazi ile görüşen Kanada Dışişleri Bakanı Bill Graham, Kanadalı yetkililerle gazetecinin ailesinin henüz duyurulmayan davanın duruşmasına katılabileceklerine dair güvence aldı.
RSF, hakim İsmaeli tarafından kaleme alınan soruşturma sonuçlarının ne İranlı ne de Kanadalı yetkileri tatmin etmeyeceğini düşünüyor.
Kavga soruşturmayı engelliyor
Söz konusu dava, ancak tüm sorumluluklar ortaya konulduğu takdirde sonuçlanabilir. Reform yanlısı İstihbarat Bakanı, başında bulunduğu birimden bir görevlinin cinayetten sorumlu tutulması üzerine soruşturma sonuçlarını tepkiyle karşılayarak, bir kez daha elindeki Savcı Mortazavi'ye bağlı görevlileri suçlayıcı belgeleri açıklamakla tehdit etti.
Soruşturmanın sonuçları, Cumhurbaşkanı Hatemi yanlısı reformcularla, baş rehber Ali Hamaney'e bağlı muhafazakarlar arasında yaşanan kavgada sıkışmış gözüküyor.
Bu kavga gerçeğin ortaya konulmasını engellediği gibi uluslar arası uzmanların katılımını da gerektiren bağımsız ve tarafsız bir araştırmayı da kaçınılmaz kılıyor.
Kazemi gözaltında öldü
Kanada'da yaşayan gazeteci Zehra Kazemi, 23 Haziran 2003'te Tahran'daki Evin Cezaevi önünde tutuklu ailelerinin fotoğrafını çekerken gözaltına alındı. Gözaltında sürekli dayak yiyen kadın gazeteci, başına aldığı darbeler sonucu 10 Temmuz'da beyin kanamasından öldü.
İlk önce cinayeti gizlemeye çalışan İranlı yetkililer, 16 Temmuz'da Cumhurbaşkanı Yardımcısının sesiyle "dayak" olayını doğruladılar.
Kızını Kanada'da toprağa vermek isteyen ve İran'da yaşayan gazetecinin annesi, baskılar sonucu gazetecinin cesedini alelacele gömdü. Öldürülen gazetecinin oğlu ve Kanadalı yetkililer, cesedin Kanada'ya taşınması talebini yineliyorlar. (EÖ/BB)
